Repelenty
Z Wikipedii
Repelenty inaczej zwane środkami odstraszającymi lub odstraszaczami (łac. repellere = odstraszać, odrzucać) to środki chemiczne, organizmy żywe oraz urządzenia generujące światło lub dźwięki mające właściwość odstraszania niepożądanych w danym miejscu organizmów żywych. Ich stosowanie zaliczane jest do biologicznych (ekologicznych) metod ochrony.
Niektóre ze środków odstraszających stosowane na zwierzęta zamknięte w klatce mogą prowadzić do ich śmierci (warunki eksperymentalne; chodzi tu zwłaszcza o dźwięki, źle znoszą je omacnica spichrzanka (Plodia interpunctella) oraz gryzonie) lecz w normalnych warunkach zwierzęta zachowujące swobodę mogą chroniony obszar opuścić, znajdując sobie inne miejsce żerowania. Stosowanie odstraszania nie zawsze wynika z troski o środowisko lub z poszanowania życia. W sytuacji gdy każde ugryzienie może spowodować zakażenie jakąś chorobą odzwierzęcą trudno sobie wyobrazić inny sposób zabezpieczenia człowieka przed kleszczami lub komarami. Działanie odstraszające repelentów może także wynikać z nieprzyjemnego zapachu lub w zawartych nich substancjach żrących, atakujących odnóża lub układ oddechowy.
Wiele ptaków można odstraszyć od zagonów rozwieszając przeciw nim paski błyszczącej folii glinowej . Wiszące na sznurkach, błyszczące srebrzyste kule odstraszają jastrzębie od gołębników a sójki od szkółek leśnych. Ultradźwięki wydawane przez nietoperze (można je nagrać) powodują u niektórych owadów panikę i ograniczenie lotów przez co zmniejszają im możliwości szkodzenia. Szpaki nie lubią hałasu, głośne dźwięki (nie za częste) płoszą je i zniechęcają do wiśni. Gryzonie słyszą dźwięki do 30 kHz, znacznie wyższe niż człowiek. Te niesłyszalne dla człowieka dźwięki wykorzystuje się do ich odstraszania. Dźwiękami, jeśli zachodzi taka potrzeba, można się pozbyć kretów z pola, zabezpieczyć samochód przed obgryzaczami kabli itp. Odstraszacz UOZ-1 automatycznie przed przejazdem pociągu, płoszy zwierzeta z torów ratując im życie. Kapustę przed bielinkiem najlepiej chronić sadząc wokół i wśród jej zagonów krzaki pomidorów. Cebula sadzona wśród marchwi chroni ją przed połyśnicą marchwianką (Psila rosae). Naftalina odstrasza mole. Przeciwko komarom przenoszącym żółtą febrę (Aedes aegypti) oraz malarycznym (Anopheles quadrimaculatus) skutecznym repelentem jest ftalan dimetylu. Kleszcze odstrasza adypinian dibutylu . Szerokie spektrum odstraszania mają etyloheksanodiol oraz dietylotoluamid (DEET). Tlenochlorek miedzi(II) zwalczający zarazę ziemniaczaną równocześnie zniechęca stonkę od siadania na potraktowanych nim ziemniakach. Uważa się że brak stonki ziemniaczanej w Szwajcarii spowodowany jest regularnym stosowaniem tego fungicydu.
[edytuj] Bibliografia
J.M. Franz, A. Krieg Biologiczne zwalczanie szkodników.PWRiL.1975
[edytuj] Preparaty
- Indalone
- Ftalan dwubutylu
- Dimelon