Rock psychodeliczny
Z Wikipedii
Rock psychodeliczny | |
Pochodzenie | garage rock folk rock blues |
Czas i miejsce powstania | lata 60., USA i Wielka Brytania |
Instrumenty | gitara elektryczna (zwykle z efektem gitarowym), gitara basowa, perkusja, organy Hammonda, mellotron, sitar, syntezator Mooga, theremin |
Największa popularność | późne lata 60. |
Gatunki pokrewne | rock progresywny • hard rock • heavy metal • art rock • space rock • krautrock • zeuhl • new age |
Podgatunki | |
acid rock • stoner rock • desert rock • neo-psychedelia • raga rock | |
Podgatunki powstałe z połączenia z innym stylem muzycznym | |
psychedelic pop • psychedelic soul • psychedelic folk |
Rock psychodeliczny, rzadziej rock psychedeliczny (ang. Psychedelic rock) – gatunek muzyczny powstały w połowie lat 60 XX wieku, równocześnie po obu stronach Atlantyku.
Rock psychodeliczny silnie związany był zwłaszcza z ruchem hippisowskim, stanowiąc główny środek artystycznego wyrazu ideologii "Dzieci kwiatów". Nazwa pochodzi zatem od tzw. psychodelików, substancji psychoaktywnych, które zbuntowana młodzież lat 60 zażywała w celu osiągnięcia odmiennych stanów świadomości. Rock psychodeliczny przyczynił się jednocześnie do powstania takich gatunków muzyki rockowej jak hard rock, rock progresywny czy nawet heavy metal. Za prekursora rocka psychodelicznego uważa się amerykański zespół Vanilla Fudge. Po raz pierwszy terminu tego użyła grupa 13th Floor Elevators w wywiadzie udzielonym w 1966.
Pierwotnie rock psychodeliczny wywodził się z tradycyjnego rock-and-rolla oraz bluesa, odchodząc w stronę muzycznej awangardy, wzorców dalekowschodnich (np. Ragi) a nawet muzyki elektronicznej i jazzu. Bardziej skonwencjalizowaną odmianę psychodelicznego rocka stanowi acid rock.
Sam termin psychodeliczny oznacza odmienny stan świadomości, charakteryzujący się zwiększoną wrażliwością zmysłów na bodźce przyjemne. W istocie, w przypadku słuchaczy i zwykle twórców tej muzyki, stan ten wywołany był zażywaniem substancji psychotropowych jak np. marihuana, haszysz, LSD-25. Muzyka zaś starała się nadążyć za tymi potrzebami.
Psychodeliczny rock charakteryzował się odejściem od tradycyjnej czterotaktowej struktury rock-and-rolla na rzecz swobodnych form muzycznych oraz od standardu trzyipółminutowej piosenki na rzecz dłuższych form, które na koncertach mogły się przekształcić w niekończące się jamy. Cechował się także wpływami jazzu i muzyki innych kultur, głównie indyjskiej (przejawiającymi się wprowadzeniem egzotycznych instrumentów, jak sitar) oraz poetyckimi tekstami, często mistycznymi lub surrealistycznymi, kojarzącymi się z wizjami
Pionierami psychodelicznego rocka byli Janis Joplin, Vanilla Fudge, Great Society, Byrds i Grateful Dead. Innymi znanymi przedstawicielami byli Quicksilver Messenger Service, Iron Butterfly, The Doors, Syd Barrett, Jimi Hendrix, Jefferson Airplane i Love w USA, wczesny Pink Floyd, Incredible String Band i późny Pretty Things w Wielkiej Brytanii. Z psychodelią w pojedynczych utworach lub albumach eksperymentowało wiele innych grup, między innymi The Beatles, którzy wnieśli duży wpływ w jej spopularyzowanie, The Rolling Stones, Beach Boys, Led Zeppelin, The Animals. Rock psychodeliczny wywarł wpływ na większość gatunków rocka dominujących w kolejnych dziesięcioleciach, zwłaszcza stał się prekursorem acid rocka i rocka progresywnego.
W latach 90. do nurtu rocka psychodelicznego nawiązała m.in. grupa Kula Shaker. W latach 2000-2010, jednym z niewielu zespołów wykonujących, ten określony styl muzyki został zespół rockowy Panic! At The Disco.
[edytuj] Przykładowe utwory
- Arnold Layne, utwór grupy Pink Floyd, przez niektórych uważany jest za jeden z najznakomitszych psychedelicznych utworów wszech czasów
- Poison" - Alice Cooper
- Astronomy Domine, utwór grupy Pink Floyd
- See Emily Play, utwór grupy Pink Floyd
- Eight Miles High, utwór grupy The Byrds
- Lucy in the Sky with Diamonds, utwór grupy The Beatles, pochodzący z płyty Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band
- Strawberry Fields Forever, utwór grupy The Beatles, pochodzący z płyty Magical Mystery Tour
- Purple Haze, utwór Jimiego Hendrixa, pochodzący z płyty Are You Experienced?
- I Can See for Miles, utwór grupy The Who
- In-A-Gadda-Da-Vida, utwór grupy Iron Butterfly
- White Rabbit, utwór grupy Jefferson Airplane, pochodzący z płyty Surrealistic Pillow
- The End, utwór grupy The Doors, pochodzący z płyty The Doors (album)
- The Other One, utwór grupy Grateful Dead
- No Quarter, utwór grupy Led Zeppelin
- El Diablo, utwór Grace Slick
- Mona, utwór grupy Quicksilver Messenger Service
- Time Traveler - Michael Angelo Batio, pochodzący z płyty Planet Gemini
[edytuj] Najważniejsze płyty
- Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band - The Beatles
- Magical Mystery Tour - The Beatles
- Revolver (album) - The Beatles
- The Doors (album) - The Doors
- Strange Days (album) - The Doors
- Their Satanic Majesties Request - The Rolling Stones
- Are You Experienced? - The Jimi Hendrix Experience
- Pet Sounds - The Beach Boys
- Smiley Smile - The Beach Boys
- The Piper at the Gates of Dawn - Pink Floyd
- Fifth Dimension (album) - The Byrds
- Mr. Fantasy - Traffic
- Disraeli Gears - Cream
- My People Were Fair and Had Sky in Their Hair... But Now They're Content to Wear Stars on Their Brows - Tyrannosaurus Rex
- S.F. Sorrow - The Pretty Things
- The Notorious Byrd Brothers - The Byrds
- More - Pink Floyd
- The Madcap Laughs - Syd Barrett (jeden z założycieli Pink Floyd)