Stanclewo

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°54' N 21°4' E53.9 21.0666667 (Stanclewo)


Stanclewo
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Biskupiec
Położenie	53° 54' N 21° 4' E
Strefa numeracyjna (do 2005)	89
Tablice rejestracyjne	NOL
Położenie na mapie Polski Stanclewo

Stanclewo (niem. Sternsee) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Biskupiec.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wieś leży nad jez. Jełmuń.

[edytuj] Historia

Nazwy wsi: Stenczeldorff - 1587, Stanisławowo - 1597, Stanisławowa - 1609, Stanisławow - 1615, Stanzlewen - 1657, Sternsee - 1931.

We wsi znjduje się wczesnośredniowieczne grodzisko. Wieś na 55 włókach założył w 1569 roku biskup warmiński Stanisław Hozjusz. W XVIIIw. właścielem Stanclewa był Zygmunt Zeyguth Stanisławski. Znany on był z bogatych ofiar na rzecz odbudowy parafialnego kościoła w Biskupcu po pożarze w 1766 roku. Był on przedstawicielem rodu Stanisławskich z Mołdyt.

W Stanclewie w 1907 wybudowano kościół, który formalnie został siedzibą samodzielnej parafii od lutego 1910 r. Parafia św. Józefa w Stanclewie należy do dekanatu biskupieckiego.

W czasie plebicytu w 1920 z a Prusami oddano tu 360 głosów, a za Polską 182.

Po 1945 wieś sołecka i siedziba leśnictwa.

[edytuj] Oświata

Szkoła w Stanclewie powstała w 1827, uczono w niej po polsku, uczęszczało do niej 38 uczniów. W roku 1853 było już tu 108 uczniów, uczono po niemiecku, a religii po polsku. Nauczycielem religii był Ignacy Kisielnicki. Niemiecka szkoła w 1935r. miała 4 nauczycieli i 142 uczniów.

W 1929 w Stanclewie powstało polskie przedszkole, które funkcjonowało do wybuchu IIwojny światowej. Polska szkoła otwarta została tu 1 września 1930 i funkcjonowała do 1939 roku. W szkole było od 10 do 16 uczniów ze Stanclewa i Bredynek. Nauczycielami tej szkoły byli: Władysław Stachowski, Lucjan Latosiński, Bronisław Chabowski, Leon Kauczor, Stanisław Budych i Joachim Kokowski. Szkoła funkcjonowała pomimo presji władz administracyjnych na rodziców. Istnienie polskiej szkoły przypomina tablica pamiątkowa umieszczona na bydynku dawnej szkoły.

W 886 utworzono bibloteczkę Towarzystwa Czytelni Ludowych. Polska biblioteka w Stanclewie funkcjonowała do 22 sierpnia 1939r.

[edytuj] Inne

Mieszkańcy: w 1820 - 389 osób, w 1848 - 656, w 1939 - 934, w 1998 - 416.

W Stanclewie w 1905 urodził się Jan Lubomirski.

Okresowo mieszkał tu Robert Brylewski, założyciel Złotej skały.

[edytuj] Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego Tom XI (str. 181, hasło Stanclewo), Warszawa, 1890
Biskupiec z dziejów miasta i powiatu, Pojezierze, Olsztyn, 1969. (str. 84 - Zygmunt Stanisławski, str. 181-187 - opis wsi)
Jan Chłosta, Słownik Warmii, Wydawnictwo LITTERA, Olsztyn, 2002, ISBN 83-914158-5-6