Suchumi
Z Wikipedii
Suchumi (gruz.: სოხუმი, abchask.: Аҟәа, ros.: Сухум, gr. Dioskurias) - formalnie stolica Abchazji, republiki autonomicznej wchodzącej w skład Gruzji, jednak de facto będącej samozwańczym niepodległym, silnie uzależnionym od Rosji państwem. Według danych z 1989 r. miasto liczyło 121 406 mieszkańców, natomiast zgodnie z najnowszymi szacunkami na 1 stycznia 2004 mieszkało tu już tylko 92 300 osób.
Miasto jest ulokowane w zatoce, na wschodnim wybrzeżu Morza Czarnego. Pełni funkcję portu. Znane jest ze swych sanatoriów, źródeł mineralnych i łagodnego, podzwrotnikowego klimatu. Do roku 1992, czyli do wybuchu wojny gruzińsko-abchaskiej, był to ważny węzeł komunikacyjny oraz centrum turystyczne, a zarazem miasto wielokulturowe i wielonarodowościowe, zamieszkane przez przedstawicieli kilku rozmaitych nacji, gdzie w powszechnym użyciu było dziewięć różnych języków (z abchaskim, gruzińskim i rosyjskim na czele).
W mieście działa kilka instytutów naukowych, z których najważniejszym jest Uniwersytet Abchaski. W czasach sowieckich w Suchumi znajdowała się sławna stacja hodowli małp. W mieście prowadzono także badania nad bronią jądrową. W latach 1945–1954 miejscowe laboratorium fizyki elektronowej zaangażowane było w program budowy radzieckiej bomby atomowej.
[edytuj] Historia
Suchumi jest spadkobiercą greckiej kolonii Dioskuria, która została tu założona w VI w. p.n.e.. W okresie panowania rzymskiego i bizantyjskiego miasto nosiło nazwę Sebastopolis. We wczesnym średniowieczu osada określano mianem Tskhum, co w języku gruzińskim oznacza "grab" (rodzaj drzewa). Pełniła ona funkcję fortecy Księstwa Apsilae, a następnie Królestwa Abchaskiego, które w początkach XI wieku połączyło się z Królestwem Gruzji. W konsekwencji upadku Królestwa Gruzji, w końcu XV wieku Suchumi stało się główną twierdzą Księstwa Abchaskiego. Po zdobyciu terytorium dzisiejszej Gruzji przez Turków - Suchumi (przemianowane na Suhum-Kale) - stałą się jednym z bastionów Imperium Ottomańskiego na granicy z Rosją. Pełniło tę rolę do roku 1810, kiedy Rosja przejęła kontrolę zarówno nad miastem jak i całym regionem.
Podczas konfliktu abchasko-gruzińskiego na początku lat 90. XX wieku, Suchumi było centrum działań wojennych, czego efektem były duże zniszczenia: doszczętnie zrujnowany został np. budynek Archiwum Narodowego. I choć upłynęło już ponad dziesięć lat od zakończenia konfliktu, miasto nadal odczuwa skutki zarówno wojny, jak też blokady, wynikającej z braku międzynarodowego uznania Abchazji za niezależne państwo.
[edytuj] Zabytki i atrakcje turystyczne
Prawdopodobnie najcenniejszym zabytkiem Suchumi jest arkadowy, opatrzony gruzińskimi inskrypcjami most z XII wieku. W mieście znajduje się także XI-wieczny zamek gruzińskiego króla Bagrata III oraz pozostałości kilku systemów fortyfikacji wybudowanych przez Rzymian (mury), miejscowych władców (wieże niegdyś stanowiące część tzw. "Wielkiego Muru Abchaskiego"), Włochów (fort z XIV wieku) i Turków (XVIII-wieczna forteca).
Okolica miasta obfituje w liczne antyczne zabytki. Najważniejszym jest Kościół w Kaman (12 km od Suchumi) wzniesiony nad grobem świętego Jana Chryzostoma w XI wieku. 22 km od miasta leży Nowy Athos (Nowy Afon), średniowieczna stolica Abchazji z pochodzącymi z VIII wieku kościołem i twierdzą. W mieście znajduje się również klasztor wzniesiony około 1880 z okazji zaręczyn cara Aleksandra III. Inną ważną atrakcją jest położona na północ od miasta najgłębsza jaskinia na świecie - Jaskinia Krubera.
