Terapia konwersyjna
Z Wikipedii
 |
Hasło opisuje teorie, metody lub czynności niezgodne z aktualną wiedzą medyczną. |
Terapia konwersyjna, reparatywna (ang. reparative therapy) - określenie techniki polegającej na oddziaływaniu psychiatrycznym lub psychologicznym mającym, według zwolenników, zmieniać orientację psychoseksualną z homoseksualnej lub biseksualnej na heteroseksualną.
Wśród psychologów dominuje pogląd, że orientacja seksualna nie może być przedmiotem świadomego wyboru i nie podlega zmianie[1]. Psychologowie, psychiatrzy i inni naukowcy zajmujący się zdrowiem psychicznym, zgadzają się co do faktu, że homoseksualizm nie jest chorobą, zaburzeniem psychicznym czy problemem emocjonalnym[2]. Psychologowie stoją na stanowisku, że uzasadnienie stosowania terapii reparatywnej nie należy do nauki lecz pozostaje w kręgu religijno-ideologicznym[3]. Tego typu oddziaływanie jest oceniane jako nieskuteczne i wiąże się z licznymi zagrożeniami funkcjonowania psychiki[4]: zamiast rozwiązać braki w samoakceptacji pacjenta, pogłębia je, co prowadzi do zaburzeń lękowych, obniżenia nastroju i depresji, a nawet do myśli samobójczych.
Osoby przekonywające do terapii reparatywnej bazują na teoriach rozwojowych homoseksualizmu, których wiarygodność naukowa jest dyskusyjna. Od ponad 40 lat nie przedstawiono żadnych rygorystycznych naukowo badań potwierdzających ich tezy[4].
Spis treści |
[edytuj] Techniki odziaływań
[edytuj] Metody behawiorystyczne
Terapia behawioralna opiera się na koncepcji warunkowania. Zakłada, że za pomocą tego mechanizmu można oduczyć osobę poddaną tej terapii niepożądanych zachowań. Oddziaływania polegają na próbie usunięcia podniecenia seksualnego poprzez wprowadzenie skojarzenia między bodźcami stymulującymi seksualnie z nieprzyjemnością, bólem. Aby to osiągnąć, pacjent poddawany jest działaniu bodźców wywołujących podniecenie (np. otrzymuje obrazy nagich przedstawicieli własnej płci) a następnie otrzymuje bodźce awersyjne w postaci szoków elektrycznych lub środków wymiotnych. Druga część terapii polega na wprowadzeniu skojarzenia między przedstawicielami płci odmiennej a stymulacją seksualną. Aby to osiągnąć prezentuje się pacjentowi obrazy przedstawicieli przeciwnej płci oraz zaleca mu się w tym czasie masturbować się.[5]
Najpoważniejsza kontrowersja związana z tą metodą wiąże się z faktem, że oddziaływanie takie nie koresponduje ze współczesną wiedzą naukową dotyczącą psychopatologii. Nie polega ona sensu stricto na leczeniu, lecz na arbitralnym wprowadzeniu odpowiednich skojarzeń między bodźcami bez uzasadnienia klinicznego. Za pomocą tego samego mechanizmu manipulacji skojarzeniami można by próbować zmienić czyjąś orientację seksualną z heteroseksualnej na homoseksualną. W obu przypadkach tego typu oddziaływanie, o ile pacjent się na nie nie zgadza lub jest nieświadomy stanowiska nauki w tym temacie jest nie tylko nieuzasadnione ale i nieetyczne[6].
Druga kontrowersja, która sprawia, że metoda behawiorystyczna jest już rzadziej spotykana, wypłynęła ze środowisk propagujących terapię reparatywną. Dotyczy ona masturbacji, która w niektórych z tych środowisk jest również uważana za naganną moralnie podobnie jak sam homoseksualizm[7].
[edytuj] Metody hormonalne
Dawniej próbowano zmienić orientację seksualną osób homoseksualnych za pomocą terapii hormonalnej. Taki sposób "leczenia" wiązał się z przekonaniem, że zachowania homoseksualne wynikają ze zbyt niskiego poziomemu hormonów płciowych w organizmie osoby poddającej się terapii. Obecnie uczeni skłonni są stwierdzić, że taki sposób terapii nie ma wpływu na orientację seksualną[8], a przeciwnie, podwyższa poziom napięcia seksualnego i powoduje zwiększenie częstotliwości zachowań seksualnych (w przypadku osób homoseksualnych - homoseksualnych). Skutki takiej terapii były odwrotne od zamierzonych i obecnie została całkowicie zaniechana. Jednocześnie wiąże się z ryzykiem poważnego uszczerbku na zdrowiu. Długotrwałe aplikowanie testosteronu powoduje stany zapalne układu moczowo-płciowego, uszkodzenie narządów wewnętrznych, przede wszystkim wątroby, począwszy od żółtaczki, a skończywszy na nowotworze, a także zanik jąder[9].
Jedną z ofiar terapii hormonalnej był Alan Turing.
[edytuj] Metody psychodynamiczne
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Ośrodki terapii reparatywnej
W Polsce funkcjonuje ośrodek "Odwaga" w Lublinie, finansowany od 1 maja 2007 roku przez fundację Światło-Życie, wspierany przez Kościół katolicki w tym przez Abp Józefa Życińskiego[10]. Jak twierdzą przedstawiciele ośrodka, jego celem jest "pomoc duchowa i terapeutyczna osobom o skłonnościach homoseksualnych", zgodnie ze wskazaniami Watykanu, zawartymi w "Liście do Biskupów Kościoła katolickiego o duszpasterstwie osób homoseksualnych" z 1986 roku (zobacz więcej w sekcji Krytyka).
W Holandii osobą praktykującą terapię reparatywną jest powiązany z Opus Dei dr Gerard van der Aardweg[11][12], który uważa homoseksualizm za chorobę i jak sam podkreśla zna szereg osób, których "uzdrowienie" jest efektem aktywności religijnej[13]. O wynikach swojej pracy pisze następująco:
| Cytat: |
|
Z wszechstronnej analizy grupy stu jeden osób, które leczyłem, otrzymałem następujące wnioski podsumowujące wyniki naszej terapii. Jeśli chodzi o tych, którzy kontynuowali leczenie, sześćdziesiąt procent składu całej grupy - około dwóch trzecich - osiągnęło na dłuższy czas stan zadowalający. Należy przez to rozumieć, że odczucia homoseksualne zostały zredukowane do, co najwyżej, okazjonalnych impulsów, podczas gdy orientacja zmieniła się w przeważającej części w kierunku heteroseksualnej, lub że odczucia homoseksualne były całkowicie nieobecne, przy przewadze zainteresowań heteroseksualnych bądź bez niej. Jednak spośród tej grupy, blisko jedną trzecią pacjentów można było uważać za przemienioną "radykalnie". Rozumie się przez to, że nie mieli już oni żadnych zainteresowań homoseksualnych, lecz przejawiali normalne odczucia heteroseksualne. [14]
|
27 czerwca 2007 roku trzech byłych liderów amerykańskiego ruchu Ex-gay propagującego terapię reperatywną przeprosiło wszystkich, którzy "uwierzyli im, że jest coś złego w byciu gejem, lesbijką czy osobą transpłciową (...), którzy próbowali zmieniać integralną ich część, jednocześnie krzywdząc samych siebie jak i swoje rodziny". Wezwali innych liderów grup propagujących terapie reperatywne do rozważenia długoterminowych efektów swoich działań[15].
[edytuj] Krytyka
Krytyka ze strony organizacji zawodowych, skupiających psychiatrów, psychologów i innych specjalistów w zakresie zdrowia psychicznego dotyczy celowości, efektywności i zgodności z etyką zawodową. Zarówno orientacja homoseksualna jak i biseksualna nie jest uznawana za zaburzenie psychiczne. Jednocześnie współczesna psychologia traktuje wszelkie próby "leczenia" homoseksualizmu jako przejaw antyspołecznych uprzedzeń:
| Cytat: |
|
W historii przejawiały się silne antyspołeczne uprzedzenia wobec homoseksualistów, czego dowodem jest włączenie homoseksualizmu, aż do wydania z 1980r., do DSM (Podręcznika diagnostycznego i statystycznego Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego) do chorób psychicznych. Najnowsza, postępowa perspektywa skłania do traktowania homoseksualizmu jako szczególnego przejawu preferencji seksualnych, bez osądu klinicznego (jedyny wyjątek to homoseksualizm odrzucany przez ego)[16].
|
| Cytat: |
|
Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne podtrzymuje stanowisko z 1973 roku, że homoseksualizm nie jest jednostką chorobową. W ostatnim czasie pojawiły się głosy kwestionujące powyższą tezę, które opierają się na założeniu, że homoseksualizm może zostać wyleczony. Podstawą tego typu twierdzeń nie są jednak rzetelne badania naukowe przeprowadzane przez kompetentnych specjalistów, lecz przekonania religijne lub polityczne nie respektujące praw obywatelskich osób homoseksualnych. [17]
|
Wśród psychologów dominuje pogląd, że orientacja seksualna nie może być przedmiotem świadomego wyboru i nie podlega zmianie. Jest wynikiem złożonej interakcji czynników środowiskowych, biologicznych i kognitywnych we wczesnym okresie rozwoju. Ostatnie pojawiające się dowody sugerują, że biologia, włączając w to czynniki genetyczne i wrodzone czynniki hormonalne, odgrywa najbardziej znaczącą rolę w kształtowaniu ludzkiej seksualności[18]. Psychologowie stoją na stanowisku, że uzasadnienie stosowania terapii reparatywnej nie należy do nauki lecz pozostaje w kręgu religijno-ideologicznym[19]. Tego typu oddziaływanie jest oceniane jako nieskuteczne i wiąże się z licznymi zagrożeniami funkcjonowania psychiki[20]: terapia zamiast rozwiązać braki w samoakceptacji pacjenta, pogłębia je, co prowadzi do zaburzeń lękowych, obniżenia nastroju i depresji, a nawet do myśli samobójczych.
| Cytat: |
|
Stosowanie terapii reparatywnej jest nieetyczne z natury, ponieważ narusza wiele podstawowych zasad etyki terapeutycznej: ignoruje wiedzę naukową, poniża godność pacjentów, powoduje wzrost ich napiętnowania społecznego, w końcu poważnie szkodzi relacjom między pacjentami a ich otoczeniem.[21]
|
Niektóre środowiska religijne, w których zbliżenia homoseksualne uznawane są za naganne moralnie, potępiają wszelkie terapie, które naruszają działania wynikające z wolnej woli człowieka. Szereg kościołów dostrzega w terapii reparatywnej elementy sprzeczne z chrześcijańskim kodeksem moralnym (zmuszanie do masturbacji, wprowadzanie niepokoju i lęku w intymne przeżycia, destrukcyjny dla psychiki charakter terapii)[22]. W przypadku, gdy nie istnieje możliwość podjęcia życia intymnego z osobą płci przeciwnej i życia w małżeństwie, w wielu kościołach chrześcijańskich zaleca się osobom homoseksualnym abstynencję seksualną. Jednocześnie podejmowane są próby akceptacji i tolerancyjnego duszpasterstwa dla wiernych, będących przedstawicielami mniejszości seksualnych[23] (w Kościele Katolickim potępione przez hierarchię[24]).
[edytuj] Przypisy
- ↑ http://www.apa.org/topics/orientation.html Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne
- ↑ http://www.apahelpcenter.org/articles/article.php?id=31
- ↑ http://www.apa.org/pi/lgbc/publications/justthefacts.html#2
- ↑ 4,0 4,1 http://www.psych.org/edu/other_res/lib_archives/archives/200001.pdf
- ↑ http://www.bmj.com/cgi/content/full/328/7437/427
- ↑ http://www.psych.org/psych_pract/ethics/ethics_opinions53101.cfm
- ↑ http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,2742 Racjonalista.pl: Cała prawda o leczeniu homoseksualizmu
- ↑ Mior A., Jessel D. Płeć mózgu (2004) PIW. Warszawa.
- ↑ http://homiki.pl/modules.php?name=News&file=article&sid=1217
- ↑ http://www.odwaga.oaza.org.pl/homepage.html
- ↑ Górny, Grzegorz. Nikt nie rodzi się gejem. Rzeczpospolita. 11.09.2007, A7.
- ↑ http://www.opusdei.pl/art.php?p=20983 Duszpasterz i psycholog
- ↑ Ja cię, synu, naprawię
- ↑ Gerard Van Den Aardweg „Homoseksualizm i nadzieja”, Wydawnictwo Fronda, Warszawa, s. 135-136
- ↑ http://www.beyondexgay.com/article/apology
- ↑ Reber A. S., Reber E. S. (2005). Słownik psychologii (s. 272). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. ISBN 83-7383-119-3. Warto zauważyć, że również zaburzeniem jest heteroseksualizm lub biseksualizm odrzucany przez ego.
- ↑ Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne http://www.psych.org/psych_pract/copptherapyaddendum83100.cfm
- ↑ http://www.apa.org/topics/orientation.html Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne
- ↑ http://www.apa.org/pi/lgbc/publications/justthefacts.html#2
- ↑ http://www.psych.org/edu/other_res/lib_archives/archives/200001.pdf
- ↑ http://www.psych.org/psych_pract/ethics/ethics_opinions53101.cfm American Psychiatric Association
- ↑ http://www.iglss.org/media/files/Angles_41.pdf
- ↑ http://www.dignityusa.org/1986doctrine/ratzinger.html
- ↑ http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_19861001_homosexual-persons_en.html Letter to the Bishops of the Catholic Church on the Pastoral Care of Homosexual Persons
