Traszka grzebieniasta

Z Wikipedii

Traszka grzebieniasta
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy ogoniaste
Podrząd	Salamandroidea
Rodzina	salamandrowate
Rodzaj	Triturus
Gatunek	traszka grzebieniasta
Nazwa systematyczna
Triturus cristatus
(Laurenti, 1768)
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: niższego ryzyka
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Traszka grzebieniasta (Triturus cristatus) - gatunek płaza, przedstawiciel rodziny salamandrowatych

Spis treści 1 Opis 2 Występowanie 3 Biotop 4 Tryb życia 5 Gody 6 Rozród 7 Ochrona

[edytuj] Opis

Osiąga długość ciała 15 – 18 cm, masę 16 g. Ciało smukłe, pysk zaokrąglony, paszcza głęboko wcięta, głowa wyraźnie odgraniczona od tułowia, otwory nosowe umieszczone na samym końcu nozdrzy. Zarówno szczęka, jak i żuchwa uzębione, przy czym zęby podniebienne ułożone w 2 równoległych rzędach. Oczy z okrągłymi źrenicami, gruczoły przyuszne niewidoczne. Fałd podgardzielowy duży, wyraźnie widoczny. Ogon spłaszczony po bokach, nieco krótszy od długości reszty ciała. Skóra na grzbiecie i bocznych częściach ciała wyraźnie porowata i gąbczasta z licznymi brodawkami gruczołowymi, na brzuchu gładka. Cała skóra stale śliska. Kończyny są silnie umięśnione, i zakończone długimi palcami bez błon pływnych i modzeli. Otwór kloakalny to podłużna szpara, o średnicy 6 – 11 mm. W porównaniu z innymi krajowymi gatunkami traszek jest ubarwiona skromnie. Zarówno grzbiet, jak i boki ciała są ciemne, w kolorze od popielatego, poprzez brązowy i oliwkowy do czarnego. W ubarwieniu tym występują niewielkie, równomiernie rozmieszczone plamy. Charakterystyczną tylko dla tego gatunku traszki cechą są białe kropki, występujące na wierzchołkach brodawek skórnych po bokach ciała. Drugą charakterystyczną cechą tej traszki są czarno-żółte prążki na palcach wszystkich kończyn. Brzuszna powierzchnia ciała ma kolor żółty lub pomarańczowy. Na powierzchni tej znajdują się liczne, nieregularne, czarne plamki. Podgardziel jest przeważnie czarno-szara, czasami nakrapiana czarnymi plamami.

[edytuj] Występowanie

Jest gatunkiem typowo nizinnym. Występuje na terenie całej Polski, sięgając po Pogórze Karpackie, gdzie spotkać ją można już rzadko i tyko do wysokości 700 m n. p. m. Jednak w innych częściach Europy granica jej zasięgu pionowego sięga 2134 m n. p. m. Spośród wszystkich europejskich traszek, traszka grzebieniasta ma największy zasięg geograficzny. Wszędzie jednak jest mniej pospolita niż traszka zwyczajna.

[edytuj] Biotop

Jest gatunkiem ziemno-wodnym, wśród wszystkich krajowych traszek jest najsilniej związana ze środowiskiem wodnym. W okresie godowym spotkać ją można w różnego rodzaju zbiornikach wodnych, ale tylko w stojących. Nigdy nie odbywa godów w wodach płynących, ani też w wodach silnie zanieczyszczonych. Preferuje większe i głębsze stawy, szczególnie te o mulistym dnie i silnie zarośnięte roślinnością wodną. W takich miejscach można często spotkać liczne jej skupiska. Występuje nawet w tak silnie zarośniętych stawach, że pływanie pomiędzy gęstą roślinnością jest bardzo utrudnione. W razie braku takich zbiorników wodnych, z konieczności odbywa gody w dołach ziemnych, niewielkich rozlewiskach, itp. Po zakończeniu godów część traszek wychodzi z wody. Wówczas spotkać ją można na łąkach, na śródleśnych polanach, na obrzeżach lasów, w parkach, a także w liściastych lasach. Zawsze jednak wybiera tereny podmokłe, lub znajdujące się w pobliżu stawów, grobli i rowów melioracyjnych.

[edytuj] Tryb życia

Gody rozpoczyna bardzo wczesną wiosną, gdy stają śniegi i temperatura powietrza przez dłuższy czas jest dodatnia. W okresie godowym, podczas przebywania w wodzie wykazuje aktywność całodobową. Porusza się w wodzie bardzo sprawnie. Odżywia się wówczas bardzo intensywnie organizmami wodnymi, takimi, jak: skorupiaki, pająki wodne, owady wodne i ich larwy, ślimaki, a także małe ryby i kijanki płazów. Po zakończeniu godów część traszek wychodzi na ląd, część jednakże, a szczególnie samce, pozostaje jeszcze przez jakiś czas w wodzie, czasami nawet do zimy. Te, które wyszły na ląd wychodzą na łowy nocą, ale w czasie deszczu również w dzień. Odżywiają się wówczas ślimakami, owadami i ich larwami, dżdżownicami, pająkami, a także małymi traszkami. Na lądzie poruszają się ociężale i niezdarnie. Mimo to potrafią oddalać się dość daleko od zbiorników wodnych, nawet 2 km. W sen zimowy zapada zwykle pod koniec października, gdy temperatura spada do 0 stopni Celsjusza. Zagrzebuje się wówczas w rozmaitych norach wśród korzeni drzew, pod warstwą ściółki leśnej, w piwnicach. Zwykle zimuje w niewielkich grupach. Te osobniki, które przez całe lato przebywały w wodzie, również sen zimowy spędzają w wodzie, zagrzebane w mule na dnie.

[edytuj] Gody

Zewnętrzne różnice w budowie ciała samic i samców są bardzo wyraźne. Szata godowa występuje tylko u samców. Na pierwszy rzut oka można rozpoznać samca po grzebieniu, biegnącym po grzbiecie ciała przez całą jego długość. Nad okolicą krzyżową w grzebieniu tym występuje wyraźna przerwa, co jest cechą gatunkową. Wysokość tego grzebienia zmniejsza się znacznie po zakończeniu godów. Wargi kloakalne samca są większe i bardziej nabrzmiałe niż u samicy, a tęczówki oczu są złociste. Są też różnice w kształcie ciała; samce są bardziej smukłe, niż samice. W szacie godowej samca dominują kolory jasnobłękitne z perłowo mieniącymi się pasmami na bocznych częściach tylnej części ogona. Na podgardzieli i na głowie występują biało-czarne plamki, na bokach ciała białe kropki, cały grzbiet ciała zmienia barwę na brązową lub popielatą, brzuch staje się jaskrawo pomarańczowy. Samica zamiast grzebienia godowego ma płytki rowek, który kończy się u nasady ogona. Podczas pory godowej u samic na brzusznej i grzbietowej krawędzi ogona pojawiają się fałdy skórne, które znacznie ułatwiają jej pływanie. W czasie godów samce i samice dobierają się parami. Samiec w obecności samicy wykonuje charakterystyczne czynności, podczas których z reguły nie dochodzi do stykania się partnerów. Samiec składa spermatofor do wody. Samica podejmuje go i umieszcza w kloace. Zapłodnienie jest wewnętrzne, następuje wewnątrz organizmu samicy.

[edytuj] Rozród

Składanie jaj odbywa się później, gdy temperatura wody podwyższy się. Po 10 – 15 dniach z jaj wylęga się larwa. Pływa ona w wodzie za pomocą ogona i wysokiej płetwy ogonowej (larwa limnofilna). Oddycha za pomocą skrzeli. Jest bardzo drapieżna i żarłoczna, zjadając wszelkiego rodzaju drobne zwierzęta wodne; chruściki, larwy owadów i owady, skorupiaki, pająki wodne, ślimaki, a także małe rybki i kijanki (również larwy własnego gatunku). Łapie nawet takie duże ofiary, których nie może przełknąć. W miarę rozwoju wyrastają jej najpierw kończyny przednie, a później tylne.

[edytuj] Ochrona

W Polsce podlega ścisłej ochronie.