Władysław Dąbrowski
Z Wikipedii
| Władysław Dąbrowski | |
|---|---|
| ' | |
 |
|
| Życie |  Major |
| Data urodzenia | 19 kwietnia 1891 Suwałki |
| Data śmierci | 21 października 1927 |
| Kariera | |
| W służbie od | |
| Pełniona funkcja | dowódca 13 pułku ułanów |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, wojna litewska |
| Odznaczenia | |
   |
|
Władysław Dąbrowski, znany także jako Władysław Dąmbrowski lub Władysław Dombrowski (ur. 19 kwietnia 1891 w Suwałkach, zm. 21 października 1927) – herbu Junosza, major Wojska Polskiego, "zagończyk", dowódca oddziału partyzanckiego na Wileńszczyźnie w latach 1919-1920.
Spis treści |
[edytuj] Młodość i I wojna światowa
Pochodził z rodziny Dąmbrowskich, syn Adolfa i Leontyny z Kozłowskich. Kształcił się w Korpusie Kadetów w Sankt Petersburgu, potem w kawaleryjskiej szkole w Jelizawetgradzie, którą ukończył 6 lipca 1911 r. w stopniu korneta i został przydzielony do 2 pułku lejbułanów kurlandzkich.
Na I wojnę światową W. Dąbrowski wyruszył jako porucznik lejbułanów. Potem za jego zgodą został przeniesiony do piechoty; dowodził kompanią i batalionem 10 pułku strzelców turkiestańskich, następnie oddziałem motocykli przy 2 dywizji kawalerii.
25 listopada 1917 r. porzucił służbę w wojsku rosyjskim i na czele 85 kawalerzystów Polaków przybył do 1 Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego, gdzie brał udział w formowaniu 3 Pułku Ułanów. 14 lutego 1918 r. został mianowany dowódcą 5 szwadronu tegoż pułku. Będąc w I Korpusie, od 12 grudnia 1917 do 24 czerwca 1918 r. brał udział we wszystkich jego walkach z bolszewikami. Po demobilizacji w 1918 r., przybył do majątku Podolszczyzna w powiecie dziśnieńskim, gdzie mieszkał do jesieni tegoż roku.
[edytuj] Walki partyzanckie 1919 r.
25 listopada 1918 r. zgłosił się wraz z bratem Jerzym Dąbrowskim do dowództwa Samoobrony Litwy i Białorusi i otrzymał nominację na dowódcę konnego oddziału Samoobrony Ziemi Wileńskiej. 30 listopada 1918 r. stanął na czele formującego się szwadronu, a 25 grudnia został mianowany dowódcą Pułku Ułanów Wileńskich. W czasie wyzwalania Wilna od Niemców i komunistów dowodził siłami polskimi, zdobywając tzw. "Wronie Gniazdo", a następnie był dowódcą wschodniego odcinka frontu. W pierwszych dniach stycznia 1919 r. – jako dowódca garnizonu miasta – walczył z nacierającymi wojskami bolszewickimi.
6 stycznia 1919 r. po wycofaniu się oddziałów polskich z Wilna do Waki Białej i Waki Tyszkiewiczowskiej, Władysław Dąbrowski nie zgodził się na przejściowe złożenie broni Niemcom i na czele dwóch szwadronów jazdy (pod dowództwem jego brata) i batalionu strzelców sformowanych w Wileński Oddział Wojsk Polskich, znany ogólnie pod nazwą oddziału majora Dąbrowskiego, rozpoczął słynny przemarsz do Brześcia, gdzie 13 lutego 1919 r. nastąpiło połączenie z regularnymi wojskami polskimi. Po drodze walczył z bolszewikami pod Różaną, zajął Prużanę, zdobył fortecę Brześć Litewski, zawrócił, dotarł do Pińska, zdobył Baranowicze, przeszedł koło Nieświeża. Mimo małych sił, poruszał się swobodnie po kraju okupowanym przez wojska bolszewickie, budząc postrach wśród nieprzyjaciół. Oddział przyprowadzony przez W. Dąbrowskiego przydzielony został do grupy wojsk gen. Antoniego Listowskiego i przemianowany na grupę operacyjną. 22 lutego 1919 r. W. Dąbrowskiego mianowano majorem i powierzono mu dowództwo nad tą grupą. Dowodząc grupą operacyjną, brał udział w zdobyciu Bytenia, Janowa, Pińska i Baranowicz. W czerwcu 1919 r., podczas odpoczynku i reorganizacji w Lidzie, oddział W. Dąbrowskiego stał się jednostką regularną: z kawalerii utworzono 13 Pułk Ułanów, natomiast piechota dała początek Lidzkiemu Pułkowi Strzelców (późniejszy 76 Pułk Piechoty). W. Dąbrowski został 19 czerwca 1919 r. dowódcą 13 Pułku Ułanów.
[edytuj] Wojna polsko-bolszewicka 1919/1920 r.
Na czele tego pułku, a od lata 1920 r. na czele 211 Pułku Ułanów, odbył kampanię przeciwbolszewicką, biorąc udział w bitwach m.in. pod Płockiem, Górą, Chorzelami, Druskienikami, Stołpcami, Kojdanowem. 15 października 1920 r. przeszedł z pułkiem do wojsk Litwy Środkowej i brał udział w bitwach z Litwinami pod Rykontami, Rudziszkami, Lejpunami, Mejszagołą, Szyrwintami.
[edytuj] Kariera wojskowa
Po zakończeniu działań wojennych W. Dąbrowski, w odróżnieniu do swego brata, pozostał w wojsku. 1 grudnia 1921 r. dostał nominację na dowódcę 34. baonu celnego Straży Granicznej. 25 października 1923 r. po likwidacji Straży Granicznej, został przeniesiony do 27 Pułku Ułanów, a następnie do 6 Pułku Strzelców Konnych. 31 maja 1926 r. zwolniony został do rezerwy w stopniu majora. 21 października 1927 r. zmarł i został pochowany na cmentarzu żołnierskim koło Hermanowicz.
Za przedarcie się na czele oddziału z Wilna do Brześcia otrzymał pochwałę w rozkazie Naczelnego Wodza, za czyny bojowe Order Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, Krzyż Zasługi Litwy Środkowej i odznakę honorową za męstwo dywizji podlaskiej.
[edytuj] Bibliografia
- akta personalne w Centralnym Archiwum Wojskowym;
- biografia w Polskim Słowniku Biograficznym;
- zdjęcie – archiwum rodzinne.
