Wzgórza Lipowe
Z Wikipedii
| Wzgórza Lipowe | |
| Megaregion | Pozaalpejska Europa Środkowa |
| Prowincja | Masyw Czeski |
| Podprowincja | Sudety z Przedgórzem Sudeckim |
| Makroregion | Przedgórze Sudeckie |
| Mezoregion | Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie |
| Mikroregion(y) | Wzgórza Lipowe |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
województwo dolnośląskie powiat strzeliński, powiat ząbkowicki |
Wzgórza Lipowe - wzgórza w południowo zachodniej Polsce na Przedgórzu Sudeckim stanowiące mikroregion Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich w województwie dolnośląskim.
Spis treści |
[edytuj] Lokalizacja
Pasmo wzgórz położone jest na obszarze choronionego krajobrazu na wschód od doliny Małej Ślęzy i miejscowości Żelowice, w środkowej części Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich.Od zachodniej strony Mała Ślęza oddziela wzgórza od Wzgórz Dobrzenieckich.
[edytuj] Opis
Wzgórza Lipowe są podjednostką Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich, stanowiącą teren o podobnym charakterze, są to niewielkie wzniesienia nie przekraczające 320 m n.p.m. Pasmo o długości około 10 kilometrów ma kształt łuku, rozwartego w kierunku wschodu, rozciąga się południkowo, od miejscowości Targowica na południu do miejscowości Gołostowice na północy, największą szerokość osiągają w okolicy Sadowic. Najwyższym szczytem pasma jest Góra Komarnik (312 m) położona na południowo zachodnim krańcu, niedaleko od miejscowości Zarzyca. Do większych wzniesień zaliczane są: Sośnica (302 m n.p.m.), Bednarz (301 m n.p.m.), Górka (266 m n.p.m.).
[edytuj] Rzeźba
Wzgórza charakteryzują się urozmaiconą rzeźbą terenu z ostrymi spadkami zboczy,mają strukturę grzbietów i wzgórz wyspowych oraz przedgórzy o cechach twardzieli i ostańców, w które wcinają się doliny potoków i głębokie wąwozy o nasuniętych na krystaliczny rdzeń lessach. Naturalne odsłonięcia skalne są stosunkowo rzadkie i ograniczają się jedynie do zboczy i wciętych dolin potoków.
[edytuj] Budowa
Wzgórza zajmują północno wschodni fragment niecki śródsudeckiej, na oderwanym i wypiętrzonym fragmencie formacji skalnej Masywu Czeskiego, obszar ten powstał w czasie najstarszych ruchów górotwórczych i nie podlegał zmianom w czasie późniejszych fałdowań. Ostateczny wygląd wzgórze otrzymało w okresie epoki lodowcowej, kiedy to lądolód skandynawski naniósł w doliny i obniżenia grubą warstwę osadów. Wzgórza zbudowane są ze skał metamorficznych metamorfiku niemczańsko-kamienieckiego, tworzą go sjenity niemczańskie, są to łupki krystaliczne głównie łupki dwułyszczykowe i gnejsy biotytowe z wkładkami gnejsów leptytowych, w których znajdują się wychodnie granitów i bazaltów w północnej części wzgórz w okolicy Górki Sobockiej.
[edytuj] Krajobraz
Krajobraz urozmaicony i malowniczy. Cały obszar pasma jest górzysty. Pasmo przedstawia krajobraz niskich gór i wysoczyzn z wyraźnie zaznaczonymi wzniesienami, których strome zbocza ponacinane są dolinami i wąwozami. Szczyty kopulaste, z wyraźnym podkreśleniem stromych zboczy. Środkową część obszaru zajmują lasy. Krajobraz częściowo przeobrażony. Pierwotny niskogórski charakter krajobrazu w większości został zachowany.
[edytuj] Klimat
Klimat podgórski typowy dla większości obszaru Dolnego Śląska, gdzie mieszają się cechy klimatu oceanicznego kontynentalnego i górskiego. Jest to klimat ciepły, łagodny, o umiarkowanej wilgotności. Przeważają wiatry zachodnie i południowo-zachodnie. Średnia temperatura w skali roku wynosi 8ºC. Najniższe temperatury notuje się w styczniu, najwyższe w lipcu. Średnioroczne opady wynoszą około 700 mm, maksymalne opady notuje się w lipcu, minimalne w styczniu. Czas zalegania pokrywy śnieżnej wynosi około 60 dni. Wilgotność powietrza jest umiarkowana i sprzyja wegetacji roślin. Okres wegetacyjny wynosi około 220 dni i jest jednym z dłuższych w Polsce.
[edytuj] Roślinność i zwierzyna
Środkowa partia wzgórz miedzy Nieszkowicami a Czerwieńcem oraz wzniesienie Bednarz i jego północne zbocze pokryte są lasami, w dużej części o składzie naturalnym sztucznie odnawianym. W tych częściach składają się one z dębów, buków, brzóz i lip oraz sztucznie wprowadzanych monokultur świerkowych i sosnowych, które źle się tu utrzymują. W poszyciu występuje: bez czarny, jarzębina, leszczyna, wierzba siwa, a także chroniony wawrzynek wilczełyko. W runie spotykamy konwalię majową, konwalijkę dwulistną, marzankę wonną, gajowiec żółty, rogownicę, borówkę czernicę. Z ciekawych roślin zielnych spotkamy tu paprotkę zwyczajną, rozchodnik wielki i kaukaski, goździk kartuzek, wrotycz pospolity, krwawnik pospolity, żmijowiec zwyczajny, dziurawiec, ślaz dziki, wierzbówkę kiprzycę, lepnicę rozdętą, dzwonki, starce. Faunę reprezentują ssaki: głównie są to sarny, jelenie, dziki. Z mniejszych ssaków występują zające, tchórze, łasice, kuny, wiewiórki. Płazy i gady występujące w tym rejonie to zaskrońce, padalce, traszki i żaby. Na nasłonecznionych stokach występuje żmija zygzakowata.
[edytuj] Wody
Wzgórza Lipowe należą do zlewiska Morza Bałtyckiego, położone są w dorzeczu Odry. Największą rzeką wzgórz jest Janowicki Potok, prawostronny dopływy Małej Ślęzy. Wody z zachodnich zboczy odprowadza Janowicki Potok oraz potoki zasilające Ślęzę,ze wschodnich zboczy wody odprowadzane są przez potoki stanowiące dopływy Oławy.
[edytuj] Miejscowości
U podnóża wzgórz po ich zachodniej stronie położone są miejscowości Myszkowice, Targowica, Janówka, Zarzyca, Czerwieniec, Janowiczki, Górka Sobocka, Gołostowice. Po wschodniej stronie wzgórz położone są: Lipowa, Sadowice, Stachów, Komorowice, Nieszkowice, Skoroszowice.
[edytuj] Komunikacja
- drogi
- droga lokalna prowadząca z Żelowic do Białego Kościoła przecinająca wzgórza w okolicy miejscowości Czerwieniec.
- droga lokalna z Prus do Targowicy prowadząca po zachodniej stronie wzgórza.
- szlaki kolejowe
- Wzdłuż zachodniego podnóża równolegle do wzgórz przechodzi nieczynna obecnie linia kolejowa z Ząbkowic Śl. do Kondratowic.
[edytuj] Turystyka
Przez wzgórza prowadzi szlak turystyczny:
żółty - z Niemczy prowadzi przez środkową część wzgórz do Białego Kościoła i dalej.
[edytuj] Ciekawe i atrakcyjne miejsca
- Widokowa droga z Prus do Targowicy z panoramą na Wzgórza Lipowe i Wzgórza Dobrzenieckie.
- Wyrobiska nieczynnego kamieniołomu bazaltu na północ od miejscowości Targowica
[edytuj] Surowce
W kamieniołomie w Janowiczkach wydobywany jest bazalt a w kamieniołomie w Górce Sobockiej granit.
[edytuj] Ciekawostka
Z miejscowości Górka Sobocka już w XII wieku dostarczano granit ze Wzgórz Lipowych do budowy wrocławskich świątyń.
