Zbrodnia w Bochni
Z Wikipedii
Zbrodnia w Bochni - mord popełniony na 52 cywilnych mieszkańcach miasta Bochnia i okolic, dokonany przez okupanta niemieckiego w dniu 18 grudnia 1939. Obok Zbrodni w Wawrze, była to jedna z pierwszych egzekucji masowych na ziemiach Polskich oraz Generalnym Gubernatorstwie w latach II wojny światowej, w której wbrew prawu międzynarodowemu zastosowano zasadę odpowiedzialności zbiorowej.
Wydarzenia w Bochni zapoczątkował, dokonany w dniu 16 grudnia 1939, napad na posterunek policji niemieckiej, dokonany przez członków organizacji konspiracyjnej Orzeł Biały (wywodzącej się ze Związku Strzeleckiego), Jarosława Krzyszkowskiego i Fryderyka Piątkowskiego. W kilkugodzinnej walce o posterunek zginęło dwóch policjantów, w tym komendant placówki. Krzyszkowski i Piątkowski zostali ciężko ranni, a następnego dnia pochwyceni i powieszeni na słupie latarni znajdującej się przed posterunkiem policji.
17 grudnia 1939 do Bochni przyjechała karna ekspedycja w sile jednego batalionu SS i rozlokowała się w okolicach rynku. 18 grudnia 1939, w odwecie za akcję, dokonano aresztowań 23 mieszkańców Bochni, do których dołączono grupę 29 osób wyprowadzoną z aresztu Sądu Grodzkiego, pochodzących z miasta i jego okolic (uwięzionych wcześniej za drobne wykroczenia przeciwko okupacyjnym władzom niemieckim, lub osadzonych bez żadnych istotnych powodów).
Zgromadzonych 52 ludzi z rękoma podniesionymi do góry popędzono w stronę pobliskiego wzgórza Uzbornia, gdzie zostali zamordowani strzałami z karabinów. Zwłoki, w tym ciała Krzyszkowskiego i Piątkowskiego (zdjęte z latarni dopiero po 4 dniach), pochowano w dwóch dołach w miejscu egzekucji, wykopanych przez przymuszonych do tego Żydów. Akcją kierował bezpośrednio mjr. Albrecht, towarzyszył mu w charakterze obserwatora gubernator Krakowa, Otto Wachter.
Po wojnie, władze alianckie znalazły u jednego z aresztowanych Niemców album ze 24 zdjęciami z aresztowań i egzekucji w Bochni, zatytułowany "Sühne für Bochnia 18 XII 1939" (pol. "Kara dla Bochni 18 XII 1939"), który współcześnie przechowywany jest w archiwum Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.
W 1949 mieszkańcy Bochni postawili w miejscu zbrodni pamiątkowy obelisk.
