Zwrot wektora
Z Wikipedii
Zwrot wektora – jedna z podstawowych własności charakteryzujących wektor, obok jego kierunku, długości i (dla wektora zaczepionego) punktu zaczepienia.
Intuicyjnie: Zwrot wektora rozróżnia dwa wektory o tym samym kierunku (czyli równoległe do siebie), zwrócone w przeciwne strony. Jeśli wektory są zwrócone w tę samą stronę, to ich zwroty są zgodne, jeśli w przeciwną, to zwroty są przeciwne.
Dla dwóch wektorów o różnych kierunkach, oraz gdy którykolwiek z nich jest wektorem zerowym, nie można określić czy mają zgodny, czy przeciwny zwrot.
Zmiana znaku współrzędnych wektora swobodnego lub zamiana początku i końca wektora zaczepionego zmienia zwrot wektora na przeciwny.
Spis treści |
[edytuj] Związek z kątem między wektorami
Dwa niezerowe wektory o tym samym kierunku (równoległe, czyli w szczególności także leżące na jednej prostej):
- mają zgodne zwroty gdy kąt między wektorami wynosi 0°;
- mają zwroty przeciwne gdy kąt między wektorami wynosi 180°.
[edytuj] Związek z iloczynem skalarnym
Niezerowe wektory o tym samym kierunku:
- mają zgodne zwroty, gdy iloczyn skalarny wektorów jest dodatni;
- mają przeciwne zwroty, gdy jest ujemny.
[edytuj] Przykłady zastosowań
Przykłady w fizyce:
- zwrot wektora prędkości ciała, gdy porusza się ono z punktu A do punktu B, jest zgodny ze zwrotem wektora AB (czyli wektora przemieszczenia).
- zwrot wektorów sił grawitacji, a także dowolnych innych sił przyciągających dwa ciała:
- zwrot wektora siły działającej na ciało A jest zgodny ze zwrotem wektora AB,
- zwrot wektora siły działającej na ciało B jest zgodny ze zwrotem wektora BA.
[edytuj] Definicja formalna
Formalnie określana jest pewna relacja równoważności w zbiorze niezerowych wektorów o tym samym kierunku:
Dwa niezerowe wektory zaczepione o tym samym kierunku są w relacji z definicji wtedy i tylko wtedy, gdy po przesunięciu jednego z nich tak, aby ich początki się pokrywały, ich końce leżą na tej samej półprostej o tym samym kierunku co każdy z wektorów i zaczynającej się w ich wspólnym początku[1].
- jest relacją równoważności, zwrot wektora zaczepionego to ta z jej klas abstrakcji do której należy dany wektor.
- Zwrot wektora swobodnego to zwrot jego dowolnego zaczepionego odpowiednika.
- Dwa wektory mają zgodny zwrot, gdy są ze sobą w tak zdefiniowanej relacji.
Ponieważ iloczyn skalarny można zdefiniować bez powoływania się na zwrot wektora, można tę relację zdefiniować także na inne sposoby, dla wektorów swobodnych, korzystając z podanych wcześniej właściwości, np.
- dwa wektory mają ten sam zwrot, gdy ich iloczyn skalarny jest dodatni.
- dwa wektory mają ten sam zwrot, gdy kąt pomiędzy nimi jest równy zero.
Przypisy
- ↑ (en) David A. Santos, Multivariable and Vector Calculus, definicja 5