Zygmunt Moczyński

Z Wikipedii

Zygmunt Moczyński (ur. 23 lutego 1871 r. w Bydgoszczy, zm. 17 września 1940 r. w Palmirach w egzekucji) – pedagog muzyczny, kompozytor, dyrygent, przywódca pomorskiej organizacji konspiracyjnej Bataliony Śmierci za Wolność w latach 1939-1940

Był synem Marcina Moczyńskiego, organisty w toruńskiej farze. Uczęszczał do szkoły wstępnej dla nauczycieli, tzw. preparandy, w Rogoźnie. Następnie uczył się w seminarium nauczycielskim w Paradyżu koło Opoczno, w którym w 1893 r. uzyskał świadectwo dojrzałości. Pracował przez pewien czas w szkole powszechnej w Koźminie, po czym rozpoczął naukę w Instytucie Nauki Kościelnej w Berlinie, którą zakończył w 1898 r. Był sympatykiem Narodowej Demokracji. Z powodu okazywania polskości spotykały go szykany ze strony władz niemieckich, m.in. nie mógł zostać nauczycielem muzyki w Grudziądzu. Ostatecznie został zatrudniony w Gdańsku. W 1918 r. po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, powrócił w rodzinne strony. W 1922 r. objął stanowisko nauczyciela muzyki w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Toruniu. Jednocześnie od 1934 r. był wicedyrektorem Konserwatorium Muzycznego Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu. W latach 1928-1940 prowadził chóry "Dzwon" i "Cecylia". Był także członkiem różnych towarzystw muzycznych i śpiewaczych. Skomponował wiele utworów, m.in. Hymn Pomorza i Straż nad Wisłą. Po klęsce wrześniowej współorganizował na terenie Torunia i okolic w grudniu 1939 r. młodzieżową organizację konspiracyjną Bataliony Śmierci za Wolność, stając się jej faktycznym przywódcą. Nadzorował wydawanie podziemnego pisemka pt. "Za Wolność" ("Za Wolność Waszą i Naszą"). Był przeciwnikiem zaangażowania młodzieży do poważniejszych akcji konspiracjnych. 6 marca 1940 r. został aresztowany przez Gestapo wskutek zdrady razem z innymi członkami Batalionów. Niemcy osadzili go w Forcie VIII. Podczas śledztwa był torturowany, ale nie załamał się; odrzucił także ofertę współpracy. Na pocz. września 1940 r. został wysłany do więzienia na Pawiaku w Warszawie, gdzie go dalej przesłuchiwano i torturowano. Został rozstrzelany 17 września 1940 r. w Palmirach.

[edytuj] Bibliografia

Hasło opracowano na podstawie:

• Krzysztof Komorowski, Konspiracja pomorska 1939-1947, Gdańsk 1993.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• "Do mojego grajka : na chór mieszany"
• "Do Wilna serce dajcie : na trzy głosy równe"
• "Hymn Pomorza : na chór męski" i "Witaj Polskie morze nasze : na chór męski"
• "O Maryo życie moje : na chór mieszany"
• "Od morza z Pomorza, my, polski lud ! : na chór męski"
• "Od Włocławka do Kruszwicy : na chór męski"
• "Pieśń majowa do Matki Boskiej" i "Ave Królowo Anielska"
• "Straż nad Wisłą : na chór męski"
• "Wonne gaje zaszumiały : na chór mieszany"
• "Zaślubiny morza : na chór mieszany"