Józef Andrzej Załuski
Z Wikipedii
Józef Andrzej Załuski herbu Junosza(ur. 12 sierpnia 1702, zm. 7 stycznia 1774), polski duchowny katolicki, biskup kijowski, mecenas nauki i kultury, bibliofil.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Kształcił się m.in. w Warszawie, Gdańsku i Paryżu, święcenia kapłańskie przyjął w 1727. Nosił kilka godności kościelnych i państwowych, był m.in. referendarzem wielkim koronnym (od 1728) i kanonikiem kapituły krakowskiej. Jako stronnik Stanisława Leszczyńskiego wyjechał wraz z nim w latach 30. do Francji, gdzie pełnił funkcję kapelana królowej Katarzyny; posiadał we Francji również kilka beneficjów kościelnych. Po powrocie do Polski był opatem komendatoryjnym w Wąchocku. We wrześniu 1759 został mianowany biskupem kijowskim. Przeprowadził synod diecezjalny (1762).
Był aktywny w życiu politycznym. Występował przeciwko królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu oraz ingerencji Rosji w sprawy polskie; porwany z sejmu (Sejm Repninowski) przez ambasadora rosyjskiego Mikołaja Repnina, zesłany w latach 1767-1773 do Kaługi.
Był w gronie założycieli Towarzystwa Literatów (1765); wspólnie z bratem Andrzejem Stanisławem (biskupem krakowskim) założył Bibliotekę Załuskich w Warszawie, uważaną za pierwszą bibliotekę publiczną w Polsce. Przyczynił się do podjęcia przez Stanisława Konarskiego pracy nad Volumina Legum. Otoczył opieką współczesnego historyka polskiego Gottfryda Lengnicha. Jego staraniem ukazywały się w kraju cenne wydawnictwa drukowane za granicą. Współwydawca Warschauer Bibilothek (1753 – 1758). Pisał wiersze, prace teologiczne, historyczne i bibliograficzne: m. in. Bibliotheca poetarum Polonorum (1752, 1754), Bibliotheca Polona magnauniversalis (rekopis zniszczony w 1944), tłumacz dramatów francuskich. W 1749 roku został obrany – jako pierwszy Polak – honorowym członkiem Cesarskiej Akademii Nauk [1].
[edytuj] Cytaty
- Jedni do koni, inni do ptaków, inni do zwierząt pałają namiętnością, mnie atoli od chłopięctwa ogromna opanowała żądza posiadania książek.
[edytuj] Źródła
- Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965 - 1999, ISBN 8321113117, Warszawa 2000.
[edytuj] Czytaj też
- Marianna Banacka, Załuski i inicjatywy artystyczne
- Józef Andrzej Załuski, Tragedie duchowe, KUL, ISBN: 83-7306-002-2
- Hanna Banacka, Biskup Marcin Załuski (fragment)
[edytuj] Linki zewnętrzne
To jest tylko zalążek artykułu związanego z katolicyzmem. Jeśli możesz, rozbuduj go.
