Web Analytics

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Logarytm - Wikipedia, wolna encyklopedia

Logarytm

Z Wikipedii

W matematyce logarytm jest wykładnikiem potęgi, do której należy podnieść stałą wartość podstawową, aby otrzymać daną liczbę. Logarytmowanie jest operacją odwrotną do potęgowania (podobnie jak pierwiastkowanie).

Spis treści

[edytuj] Formalna definicja

Logarytm o podstawie a liczby dodatniej b to wykładnik c potęgi, do której należy podnieść a, aby otrzymać liczbę b:

\log_a{b} = c \iff a^c=b,

Liczbę b nazywa się liczbą logarytmowaną. Zakłada się, że a i b są liczbami dodatnimi oraz a \neq 1. Liczby a i b mogą być ujemne (w ogólnym przypadku zespolone), ale logarytm wówczas będzie wieloznaczny.

Z określenia logarytmu natychmiast wynika, że potęga o podstawie a i wykładniku logab jest równa b:

a^{\log_a{b}} = b

Liczbę przeciwną do logarytmu nazywało się kologarytmem i oznacza clg lub colog. Dzisiaj po prostu pisze się − logx. Wyrażenie to występuje np. w chemii przy określaniu pH.

[edytuj] Funkcja logarytmiczna

Zobacz więcej w osobnym artykule: funkcja logarytmiczna.

Często logarytm utożsamia się z funkcją logarytmiczną - funkcją określoną wzorem f(x) = logax.

Można ją zdefiniować także jako funkcję odwrotną funkcji wykładniczej.

[edytuj] Zapis

Zapis bez indeksu log x nie jest jednoznaczny. W różnych dziedzinach może oznaczać logarytm naturalny, dziesiętny, binarny lub o nieistotnej dodatniej podstawie (w teorii złożoności obliczeniowej). Dlatego, gdy podstawa nie wynika z kontekstu użycia, należy używać zapisu jednoznacznego:

[edytuj] Prawa

Prawa działań na logarytmach wynikają z praw dotyczących wyrażeń potęgowych:

  • każda liczba dodatnia i liczba ujemna posiada logarytm. Logarytmy liczb dodatnich sa liczbami rzeczywistymi z przedzialu +/- nieskończoność, a logarytmami liczb ujemnych sa liczby zespolone (np. :logarytm naturalny z (-1)} jest rowny \pi\cdot i: \log_{e}(-1)=\pi\cdot i, czyli e^{\pi\cdot i} = -1 o czym więcej w temacie Wzór Eulera. Zero logarytmu nie posiada;
  • logarytm jedności równa się zero:
loga(1) = 0
  • logarytm danej liczby dąży do minus nieskończoności, gdy liczba ta dąży do zera, przy podstawie logarytmu większej od jedności:
\log_a {x}\to-\infty, gdy x\to0, przy a > 1;
  • logarytm danej liczby dąży do plus nieskończoności, gdy liczba ta dąży również do plus nieskończoności, przy podstawie logarytmu większej od jedności:
\log_a {x}\to+\infty, gdy x\to+\infty, przy a > 1;
  • logarytm danej liczby dąży do plus nieskończoności, gdy liczba ta dąży do zera, przy podstawie logarytmu większej od zera a mniejszej od jedności:
\log_a {x}\to+\infty, gdy x\to0, przy 0 < a < 1;
  • logarytm danej liczby dąży do minus nieskończoności, gdy liczba ta dąży do plus nieskończoności, przy podstawie logarytmu większej od zera a mniejszej od jedności:
\log_a {x}\to-\infty, gdy x\to+\infty, przy 0 < a < 1;
  • logarytm podstawy logarytmu równa się jedności:
logaa = 1
  • logarytm iloczynu dwóch lub kilku czynników równa się sumie logarytmów poszczególnych czynników:
\log_a(b \cdot c)=\log_a{b} + \log_a{c}
\log_a\frac{b}{c} = \log_a{b} - \log_a {c}
  • logarytm liczby w danej potędze równa się iloczynowi wykładnika potęgi i logarytmu tej liczby:
\log_a b^c=c\cdot \log_a{b}
\log_a \sqrt[n]{x^c} = \frac{c}{n} \log_a{x}
  • logarytm o podstawie w formie potęgowej an równa się iloczynowi odwrotności potęgi n i logarytmowi o podstawie a
\log_{a^n} b= \frac{1}{n} \log_{a} b

[edytuj] Zależności między logarytmami o różnych podstawach

  • iloraz logarytmów dwóch liczb (b, a) przy jednakowej podstawie (c) równa się logarytmowi pierwszej liczby (b) przy podstawie równej drugiej liczbie (a):
\frac{\log_c{b}}{\log_c{a}} = \log_a{b}
  • jeśli jedna liczba logarytmowana jest równa podstawie logarytmu drugiej liczby logarytmowanej i odwrotnie, to iloczyn tych liczb równa się jedności:
\log_a{x}\cdot \log_x{a}=1,
\ln{10}\cdot \log{e} =1

[edytuj] Zastosowania

Dawniej logarytmy były używane do szybkiego mnożenia liczb. Dzisiaj, z powodu wyparcia przez kalkulatory i komputery znacznie rzadziej używa się tablic logarytmicznych.

Najczęściej spotykamy logarytmy:

[edytuj] Logarytm dyskretny

Zobacz więcej w osobnym artykule: logarytm dyskretny.

Potęgowanie można określić w grupie skończonej. Można wtedy stworzyć działanie analogiczne do logarytmowania liczb.

[edytuj] Zobacz też


aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -