Mogilno

Mogilno – miasto w woj. kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mogilno. Położone nad Jeziorem Mogileńskim. Leży 60 km na południowy zachód od Torunia oraz 80 km na północny wschód od Poznania. Połączenia komunikacyjne zapewnia linia kolejowa Poznań-Inowrocław i droga krajowa nr 254 Mogilno-Barcin. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. bydgoskiego.

Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 12 514 mieszkańców.

[edytuj] Historia

Należy do najstarszych osad na pograniczu Wielkopolski i Kujaw, jednym z terenów, na których kształtowało się państwo polskie. Na cyplu otoczonym wodami jeziora Mogileńskiego i bagnami od przełomu VIII i IX wieku do X wieku istniała osada wczesnośredniowieczna z palisadą i zasiekami. Od X wieku do przełomu XII i XIII wieku na tym samym miejscu znajdował się gród obronny połączony z lądem dwoma mostami. W XI w. powstał klasztor benedyktynów, który zajął część grodu. Benedyktyni, jak się uważa, zostali sprowadzeni z Tyńca przez Bolesława Śmiałego. Na północ od klasztoru rozwijała się osada, która w roku 1398 uzyskała od Władysława Jagiełły prawa miejskie. W 1772 r. miasto włączono do zaboru pruskiego, w latach 1807-1815 należało do Księstwa Warszawskiego. W czasie pożaru w 1808 r. spłonęły prawie wszystkie domy mieszkalne. Od przełomu XVIII i XIX wieku Mogilno przeżywało zastój gospodarczy, przełamany dopiero po wybudowaniu linii kolejowych łączących z Poznaniem i Bydgoszczą (1872) i Strzelnem (1892). Od 1889 do śmierci w 1910 r. proboszczem w Moginie był ks. Piotr Wawrzyniak, wybitny działacz społeczny i gospodarczy.

[edytuj] Zabytki

Wschodnie skrzydło klasztoru w Mogilnie

Klasztor i kościół pobenedyktyński, według późniejszych przekazów fundowany przez Bolesława Śmiałego w 1065 roku.
- Kościół zbudowany w połowie XI wieku, wielokrotnie przebudowywany (m.in. XIII, sklepienia XV-XVI, koniec XVIII wieku). Z kościoła romańskiego zachowane mury prezbiterium wraz z apsydą, części murów bocznych, dwa filary oraz krypta zachodnia, przekryta sklepieniem krzyżowym wspartym na jednym filarze. Krypta ta ma charakter relikwiarzowy, posiada wnękę na relikwiarz, mimo niezaistnienia w Mogilnie żadnego kultu relikwii wczesnośredniowiecznych. Stanowi to zagadkę historyczną dotyczącą założeń fundacyjnych pierwszego benedyktyńskiego klasztoru.
  Z okresu późnogotyckiego pochodzą sklepienia naw, w tym kryształowe w nawach bocznych. Dwuwieżowa fasada zachodnia uzyskała w końcu XVIII wieku charakter późnobarokowy. Wyposażenie wnętrza głównie rokokowe.
- Budynek klasztorny, przylegający do kościoła od południa pochodzi częściowo z okresu gotyku i został przebudowany w XVIII wieku. Składa się z trzech skrzydeł otaczających wirydarz.
- na dziedzińcu klasztoru benedyktynów studnia z XI wieku - najstarsza w Polsce
Późnogotycki kościół farny św. Jakuba Starszego z ok. 1511 roku, przebudowany w 1839 i 1937
Kamienice z XIX wieku
Synagoga z 1801 r., przebudowana w 1902 r.
Cmentarz komunalny na przeciwległym do klasztoru brzegu Jeziora Mogileńskiego, założony w 1816 roku. Na jego terenie znajduje się wzniesienie z kaplicą wybudowaną po II wojnie światowej na miejscu wcześniejszego XVII-wiecznego kościoła drewnianego. Przy głównej alei znajduje się pomnik ku czci ks. Piotra Wawrzyniaka oraz kaplice grobowe z XIX i początku XX wieku.

[edytuj] Edukacja

Gimnazjum im. ks. Piotra Wawrzyniaka, ul. Powstańców Wielkopolskich 33
Gimnazjum Specjalne OSW, Szerzawy
LO - Zespół Szkół, ul. Dworcowa 9

[edytuj] Linki

[edytuj] Galeria

Klasztor benedyktynów od wschodu	Brama wejściowa na teren klasztoru	Kościół farny św. Jakuba	Klasycystyczne domy na rynku z połowy XIX wieku
Pomnik grobowy ks. Piotra Wawrzyniaka na mogileńskim cmentarzu