Piramida (architektura)
Z Wikipedii
Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się odnośnie jakich informacji pojawiły się wątpliwości.
Piramida – monumentalna budowla służąca jako grobowiec władcy lub osoby prywatnej albo jako podbudowa dla świątyni. Kształt piramidy to najczęściej ostrosłup lub forma w ogólnych zarysach do niego zbliżona. Piramidy spotykane są m.in. w Egipcie i prekolumbijskiej Ameryce.
 |
|
|
Spis treści |
[edytuj] Egipt
Starożytny Egipt - pierwsze grobowce budowano w formie schodkowej, najbardziej okazała jest piramida schodkowa Dżesera (Dżosera) ok. 2650 p.n.e. w Sakkarze koło Memfis. Składa się z sześciu nałożonych na siebie mastab. Jej architektem był Imhotep, wezyr Dżesera, w Okresie Późnym czczony jako bóg.
Piramidy schodkowe zastąpiono piramidami w formie łamanej. Jedynym zachowanym przykładem jest piramida króla Snofru w Dahszur. Kolejne, zachowane piramidy mają kształt ostrosłupa.
Piramidy w Gizie to trzy największe piramidy zbudowane w Egipcie. Wszystkie mają kształt ostrosłupa na podstawie kwadratu. Największa z nich, Cheopsa ok. 2560 p.n.e., ma podstawę o boku 227,0 m i wysokość 147,0 m, piramida Chefrena, tzw. Wielki Kefren, jest wysoka na 137,0 m, piramida Mykerinosa ma tylko 62,0 m wysokości. Wokół tych piramid pobudowano szereg mniejszych, przeznaczonych na grobowce królowych i dostojników państwowych. Piramida Chefrena wyróżnia się wykutą obok niej monumentalną rzeźbą Sfinksa.
Jest to największa tego typu rzeźba, kolejne, ustawiane obok grobowców to potężne posągi faraonów. Najbardziej oryginalny wystrój wnętrz zachował się w piramidzie Mykerinosa. Cały zespół wybudowano z różnych kamieni. Dziedzińce wyłożono czarnym bazaltem, kolumny i filary wykonano z czerwonego granitu, ściany miały biały kolor użytych do budowy wapieni i alabastru. Wnętrze pokryto było licznymi inskrypcjami wykutymi w kamieniu. Relief wypełniono niebieskim barwnikiem. Niebieską farbą malowano sufity, na tym tle umieszczono żółte gwiazdy. Do wejścia do komór grobowych, umieszczonych po wschodniej stronie budowli, prowadziły długie rampy w kierunku Nilu. Obok piramid budowano podziemne pomieszczenia dla barek. Przy piramidzie Cheopsa znaleziono jedną z nich.
Istnieje teoria jakoby piramidy wcale nie służyły jako grobowce dla pojedynczych władców, lecz jako kompleks świątynny, na którego terenie rokrocznie odbywała się rytualna procesja pełniona przez najwyższego kapłana - faraona. Miała ogromne znaczenie, gdyż symbolizowała drogę do zaświatów i zmartwychwstanie najważniejszego boga Egipcjan Ozyrysa. Gwarantowało to rokroczne odrodzenie się natury oraz niezmiernie ważne wylewy Nilu. Od wylewów zależała ilość zebranego zboża, czyli dobrobyt poddanych. Według staroegipskiej religii Ozyrys udał się poprzez otwierające się gwiezdne wrota do gwiazd, do "duat" znajdującego się w gwiazdozbiorze Oriona. Przy czym gwiezdne wrota interpretuje się jako specyficzne ustawienie gwiazd - zodiaków zmieniające się w ciągu roku. Kapłani obserwując niebo określali porę roku, rozpoczynała się ceremonia, po której wkrótce wylewał Nil a lud był szczęśliwy i umocniony w wierze, że jest to zasługa kapłanów i faraona - sprzyjało to utrzymaniu władzy przez kapłanów. W ceremonii ważne role odgrywały: Przemierzenie przez Faraona Nilu w barce symbolizujące całoroczną podróż słońca po drodze mlecznej; punkt równonocy wiosennej, gdy Sfinks spoglądał dokładnie na konstelacje Lwa; Piramidy, których wielkość oraz rozmieszczenie odwzorowuje pas Oriona = konstelację gwiezdną, w której miało znajdować się duat; największa piramida, której komnaty odpowiadają drodze Ozyrysa poprzez duat; szyby wewnątrz piramidy wskazujące wybrane gwiazdy umożliwiające podróż duszy do zaświatów (gwiezdne wrota). Same piramidy zostały postawione na pagórkach na płaskowyżu Giza. Pagórki te miały być miejscami tego kultu na wiele lat wcześniej przed budowa piramid - nie dotyczy to Sfinksa, który istniał jak dowodzą niektórzy znacznie wcześniej i posiadał prawdziwa głowę lwa ( później przekuta na głowę ludzka - stad wynika jej nieproporcjonalność względem ciała oraz widoczna erozja korpusu).
Budowa piramidy - jak pokazują naukowcy, wciąganie na saniach po drewnianych walkach wielotonowych bloków jest mało prawdopodobne, jednakże istnieje metoda, która zamiast pchać pozwala toczyć wielkie bloki. Wyobraźmy sobie okrąg, w który wpisany jest kwadrat - kwadrat to skalny blok. Wystarczy uzupełnić pozostałość do pełnego koła przy pomocy drewna i zamiast sześcianu uzyskujemy ogromny walec. Nieopodal piramid znaleziono niewykończone bloki skalne, które pozyskiwane były na płaskowyżu tuz obok piramid. Znaleziono również ogromne gruzowisko będące pozostałością po ogromnych rampach, po których wtaczano wspomniane już walce.
[edytuj] Mezoameryka
Przedkolumbijski Meksyk i Peru - w kształcie schodkowych, wysokich piramid wznoszono podbudowy świątyń. Wewnątrz piramid czasem umieszczano grobowce. Najbardziej znane są Piramida Słońca i Piramida Księżyca w Teotihuacanie oraz Piramida Nisz w El Tajín.
[edytuj] Teneryfa
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Piramidy w Güímarze.
Piramidy na Teneryfie, jednej z Wysp Kanaryjskich są podobne do piramid schodkowych z Meksyku. Według Thora Heyerdahla, jest to dowodem na to, że Wyspy Kanaryjskie były bazą wypadową dla Starożytnych podróży między Europą a Ameryką.
[edytuj] Bośnia
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Piramidy w Bośni.
Wyprawa badawcza archeologów z Australii, Austrii, Bośni, Słowenii oraz Szkocji na początku kwietnia 2006 roku, potwierdziła wcześniejsze domysły, że wzgórze Visočica, o wysokości 213 metrów i zboczach nachylonych pod kątem 45°, jest obiektem zbudowanym przez człowieka. Inni badacze pozostają sceptyczni wobec tych rewelacji i nazywają je "piramidalnymi bzdurami". Niezależnie od tego, jakie jest rzeczywiste pochodzenie wzgórz, dla mieszkańców tej biednej okolicy coraz liczniejsi turyści (kilkaset tysięcy w samym tylko roku 2006) przyjeżdżający tutaj stali się źródłem niespotykanych wcześniej dochodów.
[edytuj] Polskie piramidy
[edytuj] Piramida w Rapie
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Piramida w Rapie.
Najbardziej znanym w Polsce grobowcem w kształcie piramidy jest piramida w Rapie z 1811 roku.
[edytuj] Piramida koło Sędziszowa Małopolskiego
13 metrowy, wykonany w 2003 r. z drewna i prasowanej słomy, model piramidy Cheopsa przy obwodnicy Sędziszowa Małopolskiego jest jedną z większych piramid.
[edytuj] Piramida w Łaziskach
Piramida ta ma wysokość 6 metrów, jest wzniesiona z ciosanego kamienia i leży na zalesionym wzgórzu. W jej wnętrzu pochowano w 1845 roku Franciszka Łakińskiego.
===Piramida w Aleksandrowie Kujawskim Ta piramida leży na terenie parku miejskiego wśród typowych dla naszego krajobrazu brzóz i sosen, stoi samotna zaniedbana piramida mierząca 3 metry wysokości. Prawdopodobnie wzniósł ją hrabia Władysław Trojanowski , który w ttym miejscu zbudował podobno dwie bliźniacze piramidy dla siebie i swej małżonki . W tym samym parku z okazji 60 rocznicy nadania praw miejskich władze miasta postawiły niewielka piramidkę , dziś niestety jest już ona zdewastowana .
[edytuj] Piramidy w Warszawie
W Warszawie jest kilka piramid, a najbardziej znanymi są niewielkie grobowce na warszawskich cmentarzach (m.in. na Powązkach oraz cmentarzu ewangelicko-augsburskim.
[edytuj] Piramida w Karczewie
Karczewska piramida jest zbiorową mogiłą żołnierzy z czasów insurekcji kościuszkowskiej.
[edytuj] Piramida w Rożnowie
Piramida w Rożnowie ma 9 metrów wysokości, a wzniósł ją pruski generał Gustaw Adolf Gustaw von Oben około 1870 roku.
[edytuj] Piramida w Krynicy
Piramida koło Krasnegostawu powstała najprawdopodobniej dlatego, że w tych terenach były silne tradycje ariańskie. Jest grobem chełmskiego podkomorzego Pawła Orzechowskiego.
[edytuj] Piramida w Międzybrodziu
Ta budowla jest grobowcem rodzinnym Kulczyckich, wejście przypomina piramidy w Deir el-Medinie, a proporcje są takie jak w Wielkiej Piramidzie w Gizie.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- http://maps.google.com
- Piramida w Rapie
- Słomiana piramida koło Sędziszowa Małopolskiego
- Piramidy w Bośni
