Rodos (wyspa)

Z Wikipedii

położenie wyspy

mapa Rodos

Rodos (gr. Ρόδος Rhódhos) – wyspa na Morzu Egejskim, o powierzchni 1,4 tys. km², największa w archipelagu Dodekanezu (Sporadów Południowych). Położona na granicy trzech kontynentów: Europy, Azji i Afryki, obecnie należy do Grecji. Oddalona zaledwie o 20 km od wybrzeża Turcji wyspa ta ma 80 km dł., a w najszerszym miejscu mierzy 40 km; jej obwód wynosi 250 km. Najwyższy szczyt to góra Ataviros (1215 m n.p.m.). Wyspa ma ok. 100 tys. mieszkańców, z czego 60% mieszka w stolicy – czyli w mieście Rodos, a pozostała część to mieszkańcy 48 małych miast i wsi.

[edytuj] Historia

Wyspa została zasiedlona ok. 1000 p.n.e., następnie w VI w. p.n.e. podbita przez Persów. W 408 p.n.e. zostało założone miasto Rodos. Za czasów greckich miasto było centrum kulturalnym (zob. Kolos Rodyjski) i handlowym.

Wyspa należała później wraz z całą Grecją do cesarstwa rzymskiego, potem do cesarstwa bizantyjskiego. Następnie w 655 zajęli ją Arabowie. Po podbiciu jej przez krzyżowców od 1309 była siedzibą joannitów. W 1523 wyspę zajęła Turcja, a po wojnie 1911-1912 znalazła się pod władzą Włoch jako część Dodekanezu. Od 1947 wyspa jest częścią Grecji.

[edytuj] Miejscowa architektura na Rodos

Najważniejsza osada, to Rodos - stolica, leżąca na północnym wybrzeżu wyspy. Uważa się ją za kluczowy przyczółek morskiej komunikacji w tych okolicach. Reszta osad, których znaczenie niedaleko odbiega od znaczenia stolicy, połączone są mądrze przemyślanymi pasami dróg. To one łączą miasto Rodos ze starożytnymi miastami takimi jak: Lindos, Ialyssos, czy też Kamiros. Dzisiaj, północna część wyspy należy do najbardziej atrakcyjnych turystycznych miejsc, podczas gdy reszta zawiera osady, z których niektóre są naprawdę ważne z punktu widzenia architektury.

Zabudowę Rodosu można podzielić na wybrzeżną i śródlądową. Ta na wybrzeżu, taka jak Rodos czy Lindos, jest zwykle zbudowana w stylu amfiteatralnym przy naturalnych portach. Historia wybrzeżnego osadnictwa cofa się do okresu antycznego. Wtedy to Rodos i Lindos w szczególności były przednimi ośrodkami handlu. Ich wpływy rozszerzyły się na cały region i takiż majestat trwał nieprzerwania, aż do średniowiecza. Kiedy wszystkie pozostałe wybrzeżne ośrodki przekształciły się w równie ważne porty, Rodos i Lindos stały się silnymi warowniami.

Budownictwo śródlądowych osad było rezultatem potrzeby mieszkańców, którzy chronili się przed napaściami piratów okresu Bizantyjskiego i po zdobyciu miasta Rodos, również przed Turkami. Mieszkańcy wybrzeżnych osad opuszczali swoje domostwa i wybierali miesjca, które nie były widoczne z morza, czy też głownych dróg. Lokowali więc swe nowe mieszkania na zboczach gór lub wzgórz, w małych dolinach lub nizinach, na terenach blisko rzek. Wiele z nich było umocnionych murami.