Sáros

Z Wikipedii

Sáros
Dane pochodzą z 1910
Siedziba władz	Preszów
Powierzchnia	3.652 km²
Liczba mieszkańców	174.620 osób
Narodowości	Słowacy 60,66% Rusini 22,93% Węgrzy 10,77% Niemcy 5,62%

Sáros (pol. Szarysz, łac. comitatus Sarossiensis, niem. Scharisch, słow. Šariš) - dawny komitat w północno-wschodniej części Królestwa Węgier.

Tereny dzisiejszego Szarysza Węgrzy trwale opanowali w II połowie XI wieku. Z początku stanowił, wraz z Abovem i regionem Heves, część wielkiego komitatu Novi Castri. Szarysz wyodrębnił się jako jego skrajnie północna część w XIII wieku. Siedzibą władz komitatu był najpierw Zamek Szaryski (Šarišský hrad) koło Wielkiego Szarysza, potem różne miejscowości w zależności od osoby żupana, a od 1647 - Preszów. Szaryszem władały różne rody magnackie - najdłużej ród Rakoczych (Rákóczi). Do 1775 komitat dzielił się na cztery powiaty, obok których istniało, jako samodzielna jednostka, dominium Makovicy (słow. Panstvo Makovica, łac. Dominium Makovicza). Od 1775 komitat dzielił się na sześć powiatów, z których każdy dzielił się na trzy obwody. Z czasem liczba powiatów doszła do dziesięciu, w tym trzech miejskich.

Po rozbiorze Węgier w XVI wieku Sáros znalazł się w części przypadłej Habsburgom. Po traktacie w Trianon Sáros w całości przypadł Czechosłowacji. Po reformie administracyjnej w 1923 komitat (żupa) Sáros przestał istnieć jako jednostka administracyjna, jednak nazwa "Šariš" jest dalej używana jako oznaczenie tradycyjnego regionu etnograficznego odpowiadającego terytorialnie dawnemu komitatowi.

Powiaty (járás)
Powiat	Siedziba władz
Bártfa	Bártfa
Eperjes	Eperjes
Felsővízköz	Felsővízköz
Girált	Girált
Héthárs	Héthárs
Kisszeben	Kisszeben
Lemes	Lemes
Miasta komitackie (rendezett tanácsú város)
Bártfa
Eperjes
Kisszeben