Kütahya (il)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kütahya ili konumu | |
---|---|
Bilgiler | |
Bölgesi: | Ege Bölgesi |
Yüzölçümü: | 11.875 (km2) |
Nüfus: (2000) | 160000 |
Nüfus yoğunluğu: | (kişi/km2) |
Plaka kodu: | 43 |
Telefon kodu: | 274 |
İlçe sayısı | 13 |
Vali: | Osman AYDIN |
Resmi İnternet Sitesi: | {{{İnternet Sitesi}}} |
Bu madde Kütahya il sınırları içindeki tüm bölgeyi kapsamaktadır. Şehir merkezi için Kütahya sayfasına gidiniz. |
[değiştir] Tarihi
Kuruluş Tarihi kesin olarak tesbit edilememekle beraber, Tarihi M.Ö.III. Bin yıllarına uzanmaktadır. Ünlü masalcı Ezop Kütahya 'da doğmuştur. Eski kaynaklara göre Kütahya 'nın antik çağlardaki adı Kotiaeon, Cotiaeum ve Koti şeklinde geçmektedir. İl topraklarına yerleşen en eski halk Friglerdir. M.Ö 1200 'lerde Anadolu 'ya gelen Frigler, Hitit İmparatorluğunun topraklarına girdiler ve bir devlet olarak örgütlendiler. M.Ö 676 'da Kimmeler, Frigya Kralı III. Midas 'ı bozguna uğratarak Kütahya ve çevresine egemen oldular.
Alyattes 'in Lidya Kralı olduğu dönemde Kimmer egemenliği yerini Lidya yönetimi aldı. M.Ö 546 'da Persler Lidya Ordusunun yenilgiye uğratarak Anadolu 'yu istila etti. M.Ö 334 'de Biga Çayı yakınlarında Persleri yenilgiye uğratan İskender yörede üstünlük kurdu. İskender 'in M.Ö 323 'te ölümü ile Kütahya ve yöresi komutanlarından Antigonos 'a geçti. M.Ö 133 'de Roma yönetimine girdi. Piskoposluk merkezi haline getirildi.
1071 'de Malazgirt Savaşı 'nda Alparslan 'a yenilen Bizans İmparatoru Romanus Diogenes 'de tutsaklık dönüşü Kütahya 'ya getirildi ve gözleri kör edildi. 1078 'de Anadolu Selçuklu Devletini kuran Kutalmışoğlu Süleyman Şah Kütahya 'yı da ele geçirdi. 1097 'de Haçlıların saldırısına uğradı. II. Kılıçarslan kaybedilen topraklarla birlikte Kütahya 'yı geri aldı. 1277 'de Gıyaseddin Keyhüsrev Kütahya yöresini Germiyanoğlu Süleyman Şah kızı Devlet Hatun 'u Osmanlı Sultanı I. Murat 'ın oğlu Yıldırım Beyazıt 'a verdi. (1381) Germiyanoğulları Beyliğinin toprakları Devlet Hatun 'un çeyizi olarak Osmanlılara verildi. (Kütahya ve çevresi dahil) 1402 Ankara Savaşında, Beyazıt 'ı ağır bir yenilgiye uğratan Timur, Kütahya 'yı alarak II. Yakup Bey 'e geri verdi. Kütahya daha sonra Osmanlılara geçti ve Sancak Merkezi oldu.
Sultan II. Beyazıt 'ın zamanında Şah İsmail yanlısı Şahkulu Kütahya 'da ayaklandı. Bu isyan 1511 yılında bastırıldı. XIX. yy 'da Osmanlı Devletine başkaldıran Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa 'nın oğlu Kütahya 'yı işgal etti. Sultan Mahmut ile imzalanan Kütahya Antlaşması ile Mısır askerleri Kütahya 'yı terk etti.
Avrupa 'da 1848 ihtilalleri sırasında, Macarlar 'da ayaklamışlardı. Macar Ulusal Hareketi Avusturya ve Rusya tarafından bastırılınca hareketin önde gelenlerinden bazıları 1849 'da Osmanlı Hükümetine sığındı. Başta Lajos Kossuth olmak üzere Kütahya 'ya yerleştirilen Macarlar, 1851 'e kadar burada kaldılar.
Kütahya 1867 'de Hüdavendigar Vilayetine bağlı bir sancak merkezi iken, II. Meşrutiyetten sonra bağımsız bir sancak oldu. Milli Mücadele yıllarında, Ocak 1921 'de Çerkez Ethem düzenli ordu çatışmasına sahne olan Kütahya, 17 Temmuz 1921 'de Yunanlıların işgaline uğradı. Büyük Taarruz 'a kadar işgal altında kalan Kütahya, 30 Ağustos 1922 'de kurtuldu. 8 Ekim 1923 'de Vilayet durumuna getirilmiştir.
Kütahya ilinin ilçeleri | ||
---|---|---|
Kütahya | Altıntaş | Aslanapa | Çavdarhisar | Domaniç | Dumlupınar | Emet | Gediz | Hisarcık | Pazarlar | Simav | Şaphane | Tavşanlı |
Türkiye Cumhuriyeti'nin İlleri | ||
---|---|---|
Adana | Adıyaman | Afyonkarahisar | Ağrı | Aksaray | Amasya | Ankara | Antalya | Ardahan | Artvin | Aydın | Balıkesir | Bartın | Batman| Bayburt | Bilecik | Bingöl | Bitlis | Bolu | Burdur | Bursa | Çanakkale | Çankırı | Çorum | Denizli | Diyarbakır | Düzce| Edirne | Elazığ | Erzincan | Erzurum | Eskişehir | Gaziantep | Giresun | Gümüşhane | Hakkari | Hatay | Iğdır | Isparta | İstanbul | İzmir | Kahramanmaraş | Karabük | Karaman | Kars | Kastamonu | Kayseri | Kırıkkale | Kırklareli | Kırşehir | Kilis | Kocaeli | Konya | Kütahya | Malatya | Manisa | Mardin | Mersin | Muğla | Muş | Nevşehir | Niğde | Ordu | Osmaniye | Rize | Sakarya | Samsun | Siirt | Sinop | Sivas | Şırnak | Tekirdağ | Tokat | Trabzon | Tunceli | Şanlıurfa | Uşak | Van | Yalova | Yozgat | Zonguldak |