Catalán
De Uiquipedia
 |
||
| Esti artículu forma parte de la serie Llingües romániques |
||
| Grupos llingüísticos | ||
Galorrománicu |
El catalán ye una llingua románica falada por más de 7 millones de persones nel mundu. La mayoría viven en Cataluña, Comunidá Valenciana, au ye nomáu valencianu; les Islles Baleares, Andorra, la estaya de poniente (n'Aragón), la ciudá d'Alguero (Cerdeña), en Rosellón (Cataluña del norte, departamentu de los "Pirineos orientales" en Francia y nún rancón de Murcia: el Carxe (Yecla).
Dende'l sieglu XV en Valencia, dáse-y el nome de valencià pa refugar la pallabra catalán, magar que según la llingüística son el mesmu idioma, formando parte de la variedá occidental cola fala de la provincia de Lleida.
Ye la única llingua peninsular xunto col asturianu que palataliza la l inicial llatina, formando el plural femenín con -es como'l asturianu central.
Ta peremparentada col occitanu llegando a recibir el nome de lemosín por dellos escritores antiguamente.
Na Edá media foi llingua escrita, destacando Tirant lo Blanch consideráu por Don Quixote el meyor llibru del mundu.
Siendo idioma minoritariu, caltúvose bien nel sieglu XX a pesar de la represión franquista y la llegada de importante población foriata. Güei la llingua, ye cooficial en tres comunidaes autónomes y la única oficial n'Andorra. Tien una gran producción editorial en comparanza col restu de llingües minoritaries.
El catalán foi la primer llingua del mundu n'algamar un dominiu de primer nivel propiu n'internet, los dominios de segundu (terceru, cuartu, etc) nivel con estensión .cat, faen referencia a páxines en catalán (entá en desarrollu).
