Alfabeto cirílico
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Historia do alfabeto |
---|
Idade do Bronce Medio ss –XIX - -XV
|
Meroítico s. –III. |
Xenealoxía completa |
O alfabeto cirílico ou азбука (azbuka) é o alfabeto utilizado para escribir seis linguas eslavas: bielorruso, búlgaro, eslavo-macedonio, ruso, serbio e ucraíno, ademais de moitas outras linguas da antiga Unión Soviética, Europa Oriental e Asia como: abxasio, azerí, casaco, komi, mongol, taxiko e iakut, noutras aínda que non é oficial o seu uso segue a ter arraigo como no caso do usbeco e o turcomán. O moldavo, a variedade do romanés oficial na República Socialista Soviética de Moldova utilizou o alfabeto cirílico de forma oficial ata 1989. Na República de Transnistria, non recoñecida internacionalmente, o moldavo segue a utilizarse oficialmente co alfabeto cirílico. En Rusia unha lei aprobada no ano 2002 prescribe que todas as linguas do país teñen que ser escritas no alfabeto cirílico, o que atopou unha forte oposición por parte do goberno e dos medios culturais tártaros, que avogan polo alfabeto latino.
Foi inventado no século X por un misioneiro do Imperio Bizantino en Bulgaria (posibelmente san Clemente de Ohrid). Este alfabeto está basado no alfabeto glagolítico, inventado polos santos Cirilo e Metodio, misioneiros do Imperio Bizantino, para traducila Biblia ós pobos eslavos no século IX. O idioma desta Biblia era o Eslavónico eclesiástico antigo, baseado nun dialecto eslavónico que aprenderon en Tesalónica. Este idioma foi empregado pola Igrexa Ortodoxa Rusa entre os séculos IX e XII. O alfabeto actual data de 1708.
Letras do alfabeto Cirílico | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
А A |
Б Be |
В Ve |
Г Ge |
Ґ Ghe |
Д De |
Ђ Dje |
Ѓ Gje |
Е Ye |
Ё Yo |
Є Ye ucraíno |
Ж Zhe |
З Ze |
Ѕ Dze |
И I |
І I ucraíno |
Ї Yi |
Й I curto |
Ј Je |
К Ka |
Л El |
Љ Lje |
М Em |
Н En |
Њ Nje |
О O |
П Pe |
Ҁ Koppa* |
Р Er |
С Es |
Т Te |
Ћ Tshe |
Ќ Kje |
У U |
Ў U curto |
Ѹ Uk* |
Ф Ef |
Х Kha |
Ѡ Omega* |
Ѿ Ot* |
Ц Tse |
Ч Che |
Џ Dzhe |
Ш Sha |
Щ Shcha |
Ъ Yer |
Ы Yery |
Ь Signo brando |
Ѣ Yat* |
Э E |
Ю Yu |
Я Ya |
ІА A iotificado* |
Ѥ E iotificado* |
Ѧ Yus pequeno* |
Ѫ Yus grande* |
Ѩ Yus pequeno iotificado* |
Ѭ Yus grande iotificado* |
Ѯ Ksi* |
Ѱ Psi* |
Ѳ Fita* |
Ѵ Izhitsa* |
Ѷ Izhitsa okovy* |
Ӏ Palochka |
* letras arcaicas