Prostitutie

Een prostituee vermaakt een klant met aangename conversatie. Uit Kitagawa Utamaro, The Pillow Book (Uta Makura), 1788 (Victoria & Albert Museum)

Prostitutie (Latijn: Prostituere is tot ontucht vrijgeven) is het tegen betaling ter beschikking stellen van het lichaam voor het seksuele genot van een ander. In de oudheid gold seksualiteit als prostitutie als het openlijk gebeurde, met om het even wie, en tegen betaling; hierbij was de betaling het minst belangrijk. Tegenwoordig berust het onderscheid juist bij die betaling.

Prostitutie wordt vaak het oudste beroep ter wereld genoemd.

De meeste prostituees zijn vrouwen die hun diensten aan mannen aanbieden. Zij worden in de volksmond hoeren genoemd. Het woord "hoer" heeft een oude Indo-Europese afkomst en is onder andere verwant aan het Oudnoorse hóra (overspelige vrouw), Latijn carus (geliefd) en Oudindisch kāma- (begeerte, vandaar ook Kamasutra), woorden die dus niet alle een ongunstige betekenis hebben.

Er bestaan ook mannelijke prostitués; mannen die zich aan mannen aanbieden. Zeldzamer zijn mannen die hun seksuele diensten aan vrouwen aanbieden. Zij worden veelal gigolo genoemd. Voor de duidelijkheid:

• prostituee = vrouw
• prostitué = man

In veel culturen staan prostituees in een laag aanzien in de maatschappij, lager dan hun klanten.

[bewerk] Vormen van prostitutie

Duitse prostituee in een bordeel

Prostitutie wordt op verschillende manieren beoefend:

• Bij tippelprostitutie wacht de prostituee, meestal suggestief gekleed, op straat op klanten. De klanten rijden in hun auto's langs. De dienst wordt verleend in de auto of in een hotelkamer dichtbij. Deze vorm van prostitutie heet tippelen en de vrouwen worden tippelaarsters genoemd. Zij worden vaak beschermd door een lijfwacht, die souteneur of pooier genoemd wordt. Vaak wordt de prostituee door de pooier misbruikt.
• De bordeelprostitutie vindt plaats in bordelen; huizen die speciaal voor prostitutie zijn ingericht. Ze zijn vaak te vinden in de rosse buurt in grote steden. In Nederland is in 2000 het bordeelverbod afgeschaft. Sindsdien kan elke gemeente vaststellen hoeveel bordelen binnen de gemeentegrenzen worden toegestaan, en waar. De wet verplicht elke gemeente ten minste één bordeel toe te staan.
• Bij raamprostitutie wacht de prostituee schaars gekleed achter het raam van een gehuurde ruimte op klanten. Deze vorm van prostitutie komt voor in Nederland, België, Duitsland en Zwitserland. De bekendste locatie in Nederland is het Wallengebied in Amsterdam. Ook bij raamprostituees komen souteneurs veel voor, maar er zijn ook zelfstandig werkenden.
• Bij een escortservice belt de klant een bemiddelingsbedrijf op. Dit bedrijf stuurt vervolgens een prostituee, in dit geval callgirl genaamd, naar het huis van de klant, of naar diens hotelkamer.
• Bij thuisprostitutie vindt prostitutie plaats bij de prostituee aan huis. Soms heeft de prostituee een camper op een vaste plaats staan, waar de klant langskomt.
• Tempelprostitutie is een vorm van prostitutie waarbij de prostituees tempelslaven zijn en hun seksuele diensten bieden voor de god/godin. Het kwam in de Klassieke Oudheid voor en bestaat nu ook nog in India en Nepal
• Prostitutie komt ook voor in massagesalons, en in sommige Aziatische landen ook in kapperszaken. Hier worden de seksuele diensten aangeboden om een grotere fooi te ontvangen.

In veel rijke landen werken illegale immigranten in de prostitutie, vaak tegen hun wil. De term die hiervoor wordt gebruikt is seksuele slavernij of mensenhandel. Soms worden de vrouwen in het land van herkomst geronseld onder belofte van een goede baan, en daarna eenvoudigweg verkocht aan organisaties die hun lichaam exploiteren. Doordat ze illegaal in het gastland verblijven, kunnen ze niet anders dan gehoorzamen aan hun exploiteurs omdat ze anders gevangen zullen worden gezet of teruggestuurd. In Nederland wordt illegale vrouwen die aangifte doen van mensenhandel een tijdelijke verblijfsvergunning aangeboden, in de hoop dat hiermee de aangiftebereidheid wordt vergroot.

Seksuele slavernij vindt ook plaats in sommige Aziatische landen als India en Thailand. In deze landen worden jonge meisjes soms door hun ouders verkocht aan bordeelhouders. In Thailand vindt dit proces recent steeds minder plaats. In de cultuur van deze twee landen is het bijna gewoon om een prostituee te bezoeken. Thailand is ook het doel van veel sekstoeristen: reizigers uit rijke landen die op zoek zijn naar goedkope seks. En hierbij ook gebruikmaken van diensten aangeboden door minderjarigen. Andere bestemmingen voor sekstoeristen zijn Brazilië, de Filipijnen, de Caraïbische eilanden en landen in het voormalig oostblok. Gambia is in opkomst als sekstoerismebestemming, ook voor vrouwen.

[bewerk] Gezondheid

Omdat prostituees veel verschillende sekscontacten hebben, wordt het beroep vaak geassocieerd met seksueel overdraagbare aandoeningen zoals HIV. Daarom wordt gepleit voor een regelmatige gezondheidscontrole van prostituees. Ook wordt het systematisch gebruik van condooms door veel prostituees gestimuleerd.

[bewerk] Legaliteit

In Nederland is prostitutie nooit verboden geweest, wel de exploitatie van prostitutie. Per 2000 is de strafbaarstelling van exploitatie van prostitutie officieel uit het wetboek van strafrecht verdwenen, daarvoor werd het in Nederland gedoogd. De reden hiervoor is om de uitbuiting van minderjarigen, illegalen en onvrijwilligen in de prostitutie te bestrijden en hulpverleningsinstanties beter toegang te bieden tot deze nu officiële beroepsgroep. Mensen die in de prostitutie werken moeten ook belasting afdragen. Dit gebeurt echter op heel kleine schaal en enkele politieke partijen zetten dan ook vraagtekens bij het succes van de legalisering van de prostitutie.

Het is onduidelijk of de legalisering van prostitutie een succes is. Volgens de korpsmonitor 2004 [1] - waarin voor elk politiekorps de toestand rond toezicht en opsporing wordt geëvalueerd - zijn er nauwelijks nog misstanden in het vergunde gedeelte van de prostitutiebranche en lijken de misstanden zich vooral te concentreren in het niet vergunde gedeelte. Andere bronnen spreken dit tegen. De vierde rapportage van de nationaal rapporteur mensenhandel suggereert juist dat de meeste mensenhandel zich in de vergunde seksbedrijven afspeelt: "Bij de succesvol afgesloten opsporingsonderzoeken mensenhandel [in 2003] waren in totaal 54 seksbedrijven betrokken, waarvan 19 zonder vergunning. In 2002 waren dat er 140, waarvan 38 zonder vergunning." [2]

Volgens een artikel van Ruth Hopkins in het NRC handelsblad [3] en een rapport door het Willem Pompe Instituut [4] waren er in de vergunde raamprostitutie op de Wallen in 2004 nog zeer duidelijk groepen pooiers en mensenhandelaren actief. Met name Oost Europese vrouwen worden zeer duidelijk door criminele pooiergroepen geëxploiteerd. Ook worden op een doordeweekse dag op de Wallen ongeveer 20 Nederlandse vrouwen door pooiers gedwongen te werken. Ook zouden de exploitanten van seksbedrijven niet verhinderen dat prostituees die voor een souteneur werken in hun bedrijven aan de slag kunnen. Wel zou het probleem zich vooral concentreren in de raamprostitutie en veel minder in andere sectoren.

Klanten zijn wettelijk niet strafbaar omdat zij een belangrijke informatiebron voor de politie zijn. Strafbaarstelling van klanten zou betekenen dat zij misstanden niet meer bij de politie zouden melden. Bovendien zouden prostituees sneller moeten beslissen of zij met klanten meegaan.

[bewerk] Verboden

In Zweden is prostitutie sinds 1 januari 1999 wettelijk verboden en wordt de klant bij ontdekking gestraft. Het betalen voor seks is strafbaar, niet het ontvangen van geld daarvoor. In de Verenigde Staten is prostitutie vrijwel overal strafbaar, alleen een paar counties in Nevada kennen geen strafbaarstelling. Veelal wordt men voor het interesse tonen in prostituees al opgepakt. Ook Denemarken overweegt een verbod op prostitutie in te voeren.

[bewerk] Zie ook

• Prostitutie in Thailand

[bewerk] Externe links

• Amsterdamse keur uit 1413
• Emancipatie en prostitutie
• "'Loverboys' of modern pooierschap in Amsterdam", door Ken Van der Linden, Marion van San, Miranda Boone, Tim Boekhout van Solinge en Dirk J. Korf
• "Slavenhandel op de Wallen" artikel van Ruth Hopkins in het NRC Handelsblad van 01-10-2005
• Korpsmonitor 2003
• Korpsmonitor 2004
• Plan van Aanpak Ordening & Bescherming Prostitutiesector - Aanvullende maatregelen voor het bereiken van de doelstellingen bij de opheffing van het algemeen bordeelverbod
• Vierde rapportage van de nationaal rapporteur mensenhandel

Speelfilms over prostitutie: Leaving Las Vegas(1995) Irma la Douce (1963) Christiane F. (1981)

Boeken over prostitutie: Lelieblank, scharlakenrood (Michel Faber, 2003) Zonder moeder (Karina Schaapman, 2004) Tegengif (Judith Visser, 2006) Vals licht (Joost zwagerman, 2004)