Mại dâm
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Mại dâm, hay bán dâm, là hoạt động dùng dịch vụ tình dục ngoài hôn nhân để trao đổi với tiền bạc, vật chất hay quyền lợi. Đây là một hoạt động bất hợp pháp ở rất nhiều địa phận trên thế giới, kể cả Việt Nam.
Tại một số nước theo Hồi giáo, mại dâm có thể là tội tử hình, trong khi tại Hà Lan, Đức, New Zealand và hai tiểu bang tại Hoa Kỳ (Nevada và Rhode Island) nó hợp pháp (riêng tại Hà Lan các "lầu xanh" còn được phép quảng cáo và những người làm nghề mại dâm có quyền gia nhập công đoàn và trả thuế). Dĩ nhiên, người theo nghề ở các nước đó phải thỏa mãn một số điều kiện kiểm soát nghiêm ngặt về sức khỏe và bệnh xã hội mà luật pháp quy định. Trong một thời gian dài, mại dâm là hợp pháp ở Thụy Sĩ, nhưng năm 1998 đã bị xét lại, xem là bất hợp pháp.
Mục lục |
[sửa] Lịch sử mại dâm trong văn hóa và xã hội
[sửa] Thời cổ đại
Ngay từ thời thượng cổ trước đây hơn 3.000 năm, thí dụ như tại Babylon, đã tồn tại cái gọi là mại dâm tôn giáo. Đổi lại quà tặng những người phụ nữ ở đó thực hiện những hành động tình dục. Nhưng điều này có liên quan đến thờ cúng và có nghĩa như là để làm hài lòng các thần thánh. Trong thời Thượng cổ Hy Lạp người phụ nữ mại dâm (hetaera) dưới khái niệm ngày nay đã được chứng thật, tức là không có nguồn gốc tế lễ. Ngoài những người khác ra các cuộc hành quân của Alexander Đại Đế cũng đã được tháp tùng bởi nhiều người mại dâm. Trong Hy Lạp cổ đã được phân biệt rõ giữa những người phụ nữ mại dâm bình thường (porna) và người phụ nữ mại dâm hạng sang (hetaera):
- Ngược với phụ nữ mại dâm thông thường, người phụ nữ mại dâm hạng sang có học thức, được đào tạo về âm nhạc và khiêu vũ và được phép (ngược với người vợ) có mặt trong lúc đàn ông họp mặt và cùng nói chuyện về chính trị. Người phụ nữ này có địa vị rất cao trong xã hội, đến thăm viếng họ không có nghĩa là có tội ngoại tình (xem Geisha).
- Những người phụ nữ mại dâm bình thường (porna) phần nhiều là nữ nô lệ được trả tự do phải kiếm sống trên đường phố.
Trong Đế chế La Mã làm việc này phần lớn là những nô lệ nam và nữ. Mại dâm trong Roma thời Cổ đại là một ngành kinh doanh lớn. Thời đấy đã có những chuyên môn hóa không phải là không giống như ngày nay: có những người mại dâm thích sử dụng nghĩa địa như là nơi làm việc hay làm cho đau đớn. Tiền trả phụ thuộc nhiều vào vị trí và tầng lớp xã hội, các người mại dâm rẻ tiền nhất (phần lớn là người nô lệ được phóng thích và con của người nô lệ) chỉ có thể đòi hỏi giá trị tương đương không hơn một cái bánh mì là bao nhiêu. Ngoài ra nghề của những người mại dâm không phải là bao giờ cũng được phân biệt rõ ràng với những nghề khác. Thiếu nữ và nam thanh niên của quán nước, diễn viên, ca sĩ hay những người khác làm việc trong lãnh vực biểu diễn và tiêu khiển nói chung cũng là người mại dâm. Thế nhưng không chỉ có phụ nữ bình thường hoạt động như là người mại dâm, ngay cả từ giới hiệp sĩ và cả từ giới nghị sĩ cũng có người mại dâm. Việc này trong đầu Thời kỳ Hoàng đế Roma có quy mô đến mức hoàng đế Augustus đã ban hành luật lệ chống việc mại dâm của phụ nữ có địa vị cao. Luật lệ bất lợi cho người mại dâm ở chỗ là chỉ được phép kết hôn với những người có địa vị dưới họ. Thế nhưng kết hôn phần nhiều là con đường duy nhất thoát khỏi mại dâm và người mại dâm lại đứng phía dưới cùng của bậc thang xã hội nên sự lựa chọn rất là ít. Mặc dầu vậy sự hấp dẫn của mại dâm đối với một số phụ nữ của tầng lớp trên được cho là lớn và ngay cả vợ của hoàng đế La Mã Claudius là Messalina cũng đã bị đồn đại là đã làm mại dâm.
[sửa] Trung cổ
Trong thế kỷ 12 các nhà chứa tại châu Âu thời Trung cổ được nhắc đến trong văn kiện. Một trong những nhà chứa lâu đời nhất của Đức (vẫn còn hoạt động) ở tại Minden. Một điều mỉa mai là dòng tu hay nhà thờ nhiều lúc lại là người điều hành các hoạt động giống nhà chứa này. Ngoài ra còn có người mại dâm đi khắp nước để kiếm tiền trong các chợ phiên và dịp lễ nhà thờ.
Nguyên nhân là do việc tìm đến tình yêu có thể mua bán này được coi như là một điều xấu miễn cưỡng nhưng cần thiết để bảo vệ người phụ nữ danh giá trước sự quấy rối tình dục và/hay cưỡng hiếp của người lạ. Trong thành phố thời Trung cổ các nhà chứa thường được đặt trước hay ngay sau thành lũy để người qua đường đi qua đó trước khi vào thành phố.
[sửa] Thời Hiện đại/Bắt đầu công nghiệp hóa
Tại châu Âu con số người mại dâm tăng nhanh đặc biệt là trong thế kỷ 19. Việc di dân vào thành phố ngày càng tăng dẫn đến một phần ngày càng đông của dân cư thành phố không có khả năng có một thu nhập đủ cho cuộc sống, đặc biệt là phụ nữ, là những người mà thông thường chỉ có trình độ thấp và hay nhận được những nghề nghiệp mà họ chỉ nhận được tiền lương thấp.
Việc này dẫn đến ngày càng có nhiều quốc gia chuyển sang quy định pháp luật cho việc mại dâm. Một quy định như thế, được lý giải bằng kiểm soát về xã hội, chính sách sức khỏe hay đạo đức, làm cho người mại dâm thực tế là không thể thoát ra khỏi môi trường của họ. Quy định cũng "đổ bê tông" cho đạo đức đôi về tình dục, khinh rẻ người mại dâm nhưng đồng thời lại nhìn mại dâm như là một sự miễn cưỡng cần thiết cho phái nam hay là nơi để "thử thách".
Nhiều phụ nữ giới trung lưu chống lại đạo đức đôi này. Josephine Butler là một người phụ nữ đấu tranh kiên quyết từ Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, dẫn đầu cuộc đấu tranh của Ladies' National Organisation chống lại Contagious Diseases Acts (Luật về các bệnh lây). Cuộc vận động này nhìn người mại dâm không phải là "kẻ có tội" mà là nạn nhân của sự thèm muốn của đàn ông và "đã làm thay đổi [...] quang cảnh chính trị [của Anh Quốc cuối thời nữ hoàng Victoria]. Cùng với cuộc vận động, những tục lệ xã hội và tình dục chưa từng được thảo luận công khai cũng được đặt dấu hỏi. Cuộc vận động này đã cấp tiến hóa nhiều phụ nữ, làm cho họ trở nên cứng rắn hơn đối với những cuộc tấn công và lăng nhục từ công chúng và tạo nên một cơ sở cho việc chống đối về chính trị" (Philipps, trang 86). Cuối cùng cuộc vận động này đã đạt được đến việc hủy bỏ các quy định làm cho người mại dâm trở thành nạn nhân của sự độc đoán quốc gia.
Trong nghệ thuật của thế kỷ 19 sắp chấm dứt có thể quan sát thấy một biến đổi rõ rệt trong việc đánh giá người mại dâm: "Đại diện của trường phái tự nhiên như Richard Dehmel, Max Dauthendey, Otto Erich Hartleben, Otto Julius Bierbaum và Karl Bleibtreu đã cống hiến cho việc giải phóng phụ nữ khỏi tục lệ đạo đức, cho tình yêu tự do và nâng người mại dâm lên thành 'venus vulgivaga' theo một cách có thể gọi là ham muốn hơn là chính trị." (Gordon A. Craig).
[sửa] Thế kỷ 20
Trong Đệ nhị Thế chiến hằng trăm nhà chứa dành cho quân nhân đã được quân đội Đức Quốc Xã (tiếng Đức: Wehrmacht) và lực lượng SS thành lập. Những người phụ nữ nào nhiễm bệnh giới tính trong hình thức lao động cưỡng bức này thường chết trong trại thủ tiêu hay bị giết chết. Thế nhưng ở các phe phái khác của cuộc chiến thành lập nhà chứa là chuyện thông thường. Thí dụ: Nhật. Những người được gọi trại đi là "đàn bà an ủi" (慰安婦 úy an phụ, tiếng Anh: comfort women), phần nhiều là phụ nữ người Trung Quốc hay người Triều Tiên, cũng bị đe dọa tương tự.
[sửa] Mại dâm ngày nay trên thế giới
[sửa] Đức
Tại Đức có khoảng 400.000 người hành nghề mại dâm. Thêm vào đó là nhiều người mại dâm cơ hội, số lượng những người này khác nhau tùy theo định nghĩa. Trong đó ước lượng là 95% phụ nữ và 5% nam giới.
Theo ước lượng của đại diện cho những người mại dâm, Hội Hydra (tiếng Đức: Hydra e.V.), và của các tổ chức giúp đỡ khác có từ 100.000 đến 200.000 phụ nữ người nước ngoài làm việc tại Đức như là người mại dâm, trong số đó một phần lớn và ngày càng tăng là phụ nữ từ Đông Âu; Columbia, Thái Lan và châu Phi phía nam sa mạc Sahara là những vùng xuất xứ quan trọng khác. Nhiều người phụ nữ này bị băng đảng tội phạm đưa vào và bắt buộc làm mại dâm.
Trong những năm của thập niên 1990 các nhóm tự giúp đỡ tương tự như công đoàn ở Đức đã lưu ý đến tình trạng không có luật pháp của người mại dâm và yêu cầu công nhận mại dâm như là một nghề nghiệp. Với Luật mại dâm (Luật điều chỉnh quan hệ pháp luật của mại dâm, ngày 20 tháng 12 năm 2001) việc mại dâm tại Đức được quy định theo pháp luật. Thỏa thuận về hành động tình dục đổi lấy tiền tạo nên một yêu cầu có hiệu lực pháp luật, không còn là trái luật nữa. Vì nhân phẩm không do quốc gia bố trí, cũng không phải bằng luật lệ, nên việc mại dâm theo quan điểm của một số nhà luật học là vẫn tiếp tục trái với phong tục tập quán, nhưng nhờ vào Luật mại dâm mà hình thành một quan hệ nợ có tính pháp luật sau khi nhận trước các hành động tình dục. Thế nhưng theo quan điểm của tòa án hành chánh Berlin thì mại dâm trước khi có Luật mại dâm không còn là trái với phong tục nữa: " ... không được phép lợi dụng nghĩa vụ quốc gia về việc bảo vệ nhân phẩm (chương 1, khoản 1, câu 2 Hiến pháp) để bảo vệ từng người một trước chính họ thông qua việc can thiệp vào quyền tự quyết định cá nhân" (tòa án hành chánh Berlin, phán quyết ngày 01 tháng 12 năm 2000, VG 35 A 570.99). Tòa án châu Âu đã nêu rõ là mại dâm thuộc vào các nghề nghiệp là một phần của cuộc sống kinh tế của cộng đồng (phán quyết của Tòa án châu Âu, ngày 20 tháng 11 năm 2001 - Rs. C-268/99).
[sửa] Hàn Quốc
Tại Hàn Quốc mại dâm là một nghề bất hợp pháp, tuy nhiên Bộ Giới tính và Công bằng Gia đình ước tính mại dâm đóng góp khoảng 4% vào GDP của quốc gia này. Theo các tổ chức công dân, có khoảng 1,2 triệu phụ nữ hành nghề mại dâm (20% phụ nữ 18 đến 29 tuổi). Ước tính chính thức của chính phủ đưa con số này gần hơn 500.000 người.
[sửa] Mỹ
Mại dâm cũng như việc sử dụng các dịch vụ tình dục đều là phạm tội tại hầu hết các bang của Mỹ (ngoại lệ vài phần của Nevada).
[sửa] Nhật
Tại Nhật việc mại dâm tương đối ít bị cấm kỵ trong xã hội và sự biến chuyển sang làm tình tự nguyện không phải trả tiền không cứng nhắc như tại phương Tây. Về mặt nam giới nói chung là bình thường khi dẫn người đối tác kinh doanh vào các club "đúng chỗ" do doanh nghiệp chi trả; về mặt phụ nữ thì mại dâm gần như lúc nào cũng là tự nguyện và được xem hoàn toàn một cách thực dụng như là một biện pháp để có tiền nhanh hơn so với việc làm bình thường. Chủ đề thường xuyên của các tờ báo khôi hài ở Nhật minh họa điều này, khi người cha hay bạn trai gặp chính con gái của mình hay người yêu trong lúc thăm viếng một club có phụ nữ "phục vụ".
Ngược lại, các Geisha truyền thống Nhật là một hình thức những người giúp tiêu khiển mà trong đó cũng có thể có hành động tình dục.
[sửa] Thụy Điển
Mại dâm tại Thụy Điển nói chung là bị cấm nhưng trái lại với các quy định thường lệ khác, tại Thụy Điễn người mãi dâm phạm luật chứ không phải người mại dâm.
[sửa] Các nước thế giới thứ hai và thế giới thứ ba
Nhiều nước là mục tiêu của du lịch tình dục thí dụ như Kenya, Cộng hòa Séc, Philipines, Thái Lan và vùng Caribbean. Trong đó thí dụ như ở Thái lan mại dâm bị cấm hoàn toàn.
[sửa] Mại dâm trong các nước theo đạo Hồi
Mại dâm thật ra là bị cấm nhưng có những cách gọi đặc biệt khác tránh việc cấm mại dâm: "Hôn nhân tưởng thức" (chỉ có người theo đạo Hồi Shia). Một người đàn ông theo đạo Hồi Shia được phép "cưới" một phụ nữ cho một thời gian từ 1 tiếng đến nhiều năm và sau đó phải trả cho người phụ nữ này một phần đã được định trước. Ở người theo đạo Hồi Sunni hình thức hôn nhân này bị cấm bởi nhà tiên tri Muhammad và được xem là mại dâm.
[sửa] Bệnh do nghề nghiệp
Cũng như tất cả các nghề nghiệp khác, mại dâm cũng mang lại bệnh tật và hậu quả cho cơ thể. Thế nhưng trong tình trạng bị bắt buộc của họ, thí dụ như nghiện ma túy hay bị bắt buộc làm mại dâm, người mại dâm lưu ý ít hơn đến sức khỏe của chính bản thân họ và từ đó mà tương đối hay có các triệu chứng bệnh.
[sửa] Tổn thương về thể xác
Bên cạnh các bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục "cổ điển" như AIDS, giang mai, lậu, hột xoài, các tổn thương về thể xác khác như viêm khớp và dị dạng ở các cơ quan chuyển động như đầu gối, khớp chân, hông, lưng (đặc biệt là hậu quả của việc đứng lâu ở những người mại dâm trên đường phố) cũng là hậu quả thường xuyên. Thêm vào đó là viêm bể thận (pyelitis) và viêm bọng đái (cystitis) mãn tính thường do cái lạnh tạo điều kiện, các bệnh tật ở tử cung và nhiều bệnh khác.
[sửa] Tổn thương tâm thần
Tổn thương tâm lý (trauma) có thể là một hậu quả ở những người bị cưỡng bức làm nghề mại dâm mà kết quả có thể là những bệnh tật như rối loạn nhân cách dạng ranh giới (tiếng Anh: borderline personality disorder), rối loạn thần kinh chức năng (neurosis) tình dục nặng đến mức hoàn toàn mất khả năng cảm nhận bất kỳ một cảm hứng tình dục cá nhân nào trong lãnh vực riêng tư. Một phần những người bị tổn thương tâm thần nặng đến mức không có thể xây dựng hay giữ gìn bất kỳ một liên hệ nào về tình bạn lẫn tình cảm.
[sửa] Mãi dâm hay mại dâm
Rất nhiều người sử dụng lẫn lộn và không thể phân biệt mãi dâm với mại dâm. Trên thực tế, mại dâm là hành động bán dâm còn mãi dâm là hành động mua dâm. Do vậy đôi khi người ta thấy viết gái mãi dâm (một số từ điển chỉ thấy có cụm từ gái mãi dâm mà không thấy cụm từ gái mại dâm). Cụm từ như vậy có thể cho là vô nghĩa, do trên thực tế chỉ có gái mại dâm tức những người phụ nữ làm nghề bán dâm mà thôi, rất ít khi thấy những người phụ nữ làm việc ngược lại.
[sửa] Tham khảo
- Marcel Feige: DAS LEXIKON DER PROSTITUTION - Das ganze ABC der Ware Lust (Thuật ngữ mại dâm – Toàn bộ ABC của món hàng tham muốn, Schwarzkopf & Schwarzkopf Verlag, Berlin 2005, ISBN 3-89602-520-1
- Marcel Feige: Lude! – Ein Rotlicht-Leben (Cuộc đời trong giới đèn đỏ), Schwarzkopf & Schwarzkopf Verlag, Berlin 2006, Taschenbuch, ISBN 3-89602-708-5
- Marcel Feige: Die Wa(h)re Lust, Zwanzig Zuhälter, Prostituierte und Freier erzählen (Món hàng tham muốn, Chuyện kể của 20 người ma cô, mại dâm và mãi dâm), Schwarzkopf & Schwarzkopf, Verlag, Berlin 2004, ISBN 3-89602-487-6
- Felix Ihlefeld: Abenteuer Hure (Phiêu lưu làm điếm), Schwarzkopf & Schwarzkopf Verlag, Berlin 2005, ISBN 3-89602-430-2
- Lisa Moos: Das erste Mal und immer wieder (Lần đầu tiên và mãi mãi), Schwarzkopf & Schwarzkopf Verlag, Berlin, ISBN 3-89602-656-9
- Néstor O. Perlongher: O negócio do michê. Prostituição viril am São Paulo, Editora Brasiliense, Sao Paulo 1987
- Néstor O. Perlongher: La prostitución masculina, Ed. de la Urraca, Buenos Aires 1993, ISBN 950-9265-28-4
- John Preston: Hustling. Gentleman's guide to the fine art of homosexual prostitution, Masquerade Books, New York 1994, ISBN 1-563-33137-3
- Laura Ibis: Im Rotlicht tanzend. Erzählungen und Gedichte einer Prostituierten aus dem Revier (Múa trong giới đèn đỏ. Chuyện kể và thơ của một người mại dâm từ trong khu phố), Unser-Forum-Verlag, Dortmund 1996, ISBN 3-9805117-2-3
- Juanita Henning: Kolumbianische Prostituierte in Frankfurt. Ein Beitrag zur Kritik gängiger Ansichten über Frauenhandel und Prostitution (Mại dâm người Columbia. Một đóng góp về phê bình những quan niệm thông thường về buôn phụ nữ và mại dâm), Lambertus-Verlag, Freiburg/B. 1997, ISBN 3-7841-0990-x
- Vera Jost: Fliegen oder Fallen. Prostitution als Thema in Literatur von Frauen im 20. Jahrhundert (Bay lên hay rớt xuống. Mại dâm như là đề tài trong văn học của phụ nữ trong thế kỷ 20.), Helmer, Königstein/Taunus 2002, ISBN 3-89741-109-1
- Tamara Domentat: Laß dich verwöhnen. Prostitution in Deutschland (Hảy để (tôi) chiều chuộng (anh). Mại dâm tại Đức), Aufbau-Verlag, Berlin 2003, ISBN 3-351-02550-5
- Roland Girtler, Der Strich - Soziologie eines Milieus (Mại dâm – Xã hội học một giới xã hội) Mai, LIT Verlag, Wien 2004
- Elisabeth von Dücker (Hrsg.): Sexarbeit. Prostitution - Lebenswelten und Mythen (Nghề tình dục. Mại dâm – Thế giới sống và thần thoại), Edition Temmen, Bremen 2005, ISBN 3-86108-542-9
[sửa] Đọc thêm
- Mãi dâm
- Du lịch tình dục
- Mại dâm trẻ em
[sửa] Liên kết ngoài
Thể loại: Mại dâm | Xã hội | Thương mại | Tình dục
