Arjadewa
Z Wikipedii
Arjadewa (skr. Āryadēva) - filozof buddyjski z II/III wieku n.e.
Jego miejsce urodzenia jest do dziś niepewne. Niektórzy badacze uważają, iż urodził się na Cejlonie (Sri Lance) jako królewski syn. Inni - że w południowych Indiach w rodzinie bramińskiej. Był uczniem i następcą Nagardżuny (skt. Nāgārjuna), z którym założył szkołę madhjamiki. Wędrował po południowych Indiach propagując buddyzm i nawrócił groźnego króla-despotę. Był znakomitym dyskutantem i prowadził dysputy religijne i filozoficzne z Tīrthikami wygrywając je i nawracając niektórych z nich. Ze swoimi uczniami odseparował się w lesie i tam stworzył Śata śastrę oraz Catuhśatakę, uważaną za jego główne dzieło. Pisał w języku pali i w sanskrycie. Pisał komentarze do dzieł swego mistrza oraz własne traktaty na temat filozofii madhjamiki.
Został uznany za 15 patriarchę buddyzmu medytacyjnego (dhjana) (skr. dhyāna; chin. chan); jest znany także jako Kanadewa (skt. Kanadēva).
Przypisuje mu się następujące dzieła:
- Catuhśataka [T 1570, K 582][1] (także Catuhśatika) (dosłownie Cztery setki [wersów]). W sanskrycie znane jest tylko we fragmentach. Z pełnej wersji tybetańskiej zrekonstruowano wersję sanskrycką. W chińskim kanonie znajduje się jej tłumaczenie dokonane przez Xuanzanga jako Guangbai lun-ben ok. 647 r. Objaśnienie doktryny niesubstancjalności.
- Śata śastra[T 1569, K 581] (Traktat w stu wierszach). Została przetłumaczona na język chiński przez Kumaradziwę (skt. Kumārajīva) w 404 r w Changanie. jako Bai-lun. Wyjaśnienie doktryny buddyjskiej. Przetłumaczył ją także Xuanzang jako Śata śastra vaipulya w 650 r. wraz z komentarzem Dharmapali (skt. Dharmapāla).
- Aksara Śatakavritti. [T 1572, K 631] Przetrwała tylko w języku chińskim jako Baizi-lun (Śatāksara śastrām) i w języku tybetańskim Yi.ge brgya.pa. W Tybecie jest niesłusznie przypisywana Nagardżunie.
- Mahāpurusa śastra. [T 1577, K 615] Przetłumaczona na język chiński przez Daotaia pom. 397 a 439 r. jako
- Hastavāla-prakarana. [T1620, K 643] Znana w Chinach jako Mustiprakarana. Autorstwo niepewne (najpewniej jest to dzieło Dignagi (skr. Dignāga). Tłumaczenie Paramarthy (skr. Paramārtha) pom. 558 a 569 r. jako Jiejuan lun.
Być może jego autorstwa są także:
- Cittaviśuddhi prakarana.
- Jñānasāra samuccaya.
- Bodhicittavivarana.
chiń. ( ) Tipoluo | kor. Chep'ara ( ) | jap. Daibara ( ) | wiet. Dê Ba La
chiń. Shengtian ( ) | kor. Sǒngch'ǒn ( ) | jap. Shōten ( ) | wiet. Thanh Thiên
Przypisy
- ↑ T - numer wydania kanonu buddyjskiego Taishō shinshū daizōkyō. K - numer wydania koreańskiego kanonu buddyjskiego The Korean Buddhist Canon: A Descriptive Catalogue
