Bardo (stan)

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy buddyzmu. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Bardo (skt. antarabhawa) - w dosłownym tłumaczeniu stan pośredni. Pojęcie buddyjskie z języka tybetańskiego określające każdy przejściowy stan egzystencji: życie, medytację, sen, śmierć.

Najczęściej używane w odniesieniu do stanu pośredniego pomiędzy śmiercią a kolejnymi narodzinami.

[edytuj] Sześć stanów bardo

Według nauk buddyjskich wyróżnia się sześć głównych stanów bardo:

1. Shinay bardo: bardo tego życia, w obecnym stanie jako człowiek lub inna istota, np. zwierzę, trwające od momentu zapłodnienia do procesu umierania.
2. Milam bardo: bardo doświadczane również w tym życiu w czasie procesu śnienia i marzeń sennych.
3. Samten bardo: bardo doświadczane w życiu jednak tylko w czasie odpowiednio skuteczniej medytacji, np. w praktyce Dzogczen
4. Chikkhai bardo: bolesne bardo trwające już w czasie procesu umierania.
5. Chönyid bardo: niezwykłe bardo Dharmaty trwające dopiero w początkowym okresie "pośmiertnym", gdy świadomość całkowicie opuściło ciało, które opisują szczegółowo nauki Dzogczen związane z praktyką Thogal.
6. Sidpai bardo: bardo stanu "pośmiertnego" trwające od czasu bardo Dharmaty do czasu odrodzenia w stanie jako człowiek lub inna istota, np. zwierzę.

Zgodnie z tymi naukami doświadczenia w czasie śmierci klinicznej należy odnieść do stanów doświadczanych w Shinay bardo, bardo tego życia.

[edytuj] Pochodzenie nauk o stanie Bardo

Nauki o Bardo szczegółowo opisane są w buddyzmie tybetańskim np. w nauk Lamrimu, a po raz pierwszy dotarły do świata kultury zachodniej poprzez wydanie tłumaczenia Tybetańskiej Księgi Zmarłych (popularnej termy w Tybecie pochodzącej ze szkoły Ningma) w angielskim tłumaczeniu Evan-Wentz'a w XIX w. Tłumaczenie to jednak spowodowało ówcześnie wiele nieporozumień i porównań np. do mitologii "Księgi Zmarłych" starożytnego Egiptu. Buddyzm tybetański natomiast opiera się na doświadczeniach weryfikowanych z praktyką Wadżrajany, którą można zrealizować bespośrednio, np. poprzez Tantry Jogi Najwyższej.

[edytuj] Teoria o stanie Bardo

Według nauk o Bardo przebywanie w tym stanie Bardo, w odniesieniu do stanu pośredniego pomiędzy śmiercią a kolejnymi narodzinami (tyb. Sidpai bardo), następuje po tym, jak się nie rozpoznało doświadczenia natury umysłu Przejrzyste Światło w czasie własnej śmierci, po zakończeniu procesu umierania. Przybiera się wtedy subtelną formę istnienia posiadającą niezwykłe właściwości, które według nauk Lamrimu ^[1] cechuje pięć głównych cech:

1. posiadanie wszystkich czynności zmysłowych
2. spontaniczne narodziny w stanie Bardo z nagłą i kompletną manifestacją subtelnego ciała ze wszystkimi jego członkami
3. posiadane własne subtelne ciało nie ulega zniszczeniu (dopóty nie nastąpi opuszczenie stanu Bardo w celu odrodzenia, zazwyczaj po czasie 7x7 dni wg czasu przebywania w Bardo)
4. własne subtelne ciało może przemieszczać się bez przeszkód (za wyjątkiem miejsca, gdzie nastąpi nieodwracalnie odrodzenie, np. w łonie przyszłej matki)
5. własne subtelne ciało może natychmiastowo przemieszczać się wszędzie w stanie Bardo, gdzie tylko zapragnie.

Nauki mówią, że czas przebywania w stanie Bardo kończy się z chwilą, kiedy świadomość istoty, która ma się po stanie Bardo odrodzić w świecie jako człowiek, "umiejscowi się" w łonie przyszłej matki pod wpływem silnych nie do odparcia emocji związanych z kochającymi się przyszłymi rodzicami, z którymi musi mieć odpowiedni związek uwarunkowany prawem czynów karmicznych Karma. Podobnie jest, gdy owa świadomość ma się odrodzić jako inna istota, np jako zwierzę. Nauki te również podkreślają, że odrodzenie się po stanie Bardo jako człowiek jest jednak bardzo rzadkie, gdyż wymaga m.in. bardzo wielu sprzyjających okoliczności, nagromadzenia odpowiedniego dobroczynnego potencjału Karmy oraz mądrości.

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Geshe Kelsang Gyatso "Joyful Path of Good Fortune: The Complete Buddhist Path to Enlightenment", Tharpa Publication. ISBN 978-0-948006-96-8
• Sogyal Rinpocze, Tybetańska księga życia i umierania, Wydawnictwo Mandala, Warszawa 2005
• Lati Rinpocze, Hopkins Jeffrey, Śmierć, stan pośredni i odrodzenie w buddyzmie tybetańskim, Wydawnictwo A, 1999
• Kania Ireneusz Tybetańska Księga Umarłych, Wydawnictwo: Oficyna Literacka, ISBN: 83-89978-02-4, 2005, ilość stron: 192

[edytuj] Zobacz też

• bardo (praktyka)
• proces umierania w teorii Wadżrajany