Bitwa w zatoce Quiberon

Z Wikipedii

Bitwa w zatoce Quiberon wojna siedmioletnia
Data	20 listopada 1759
Miejsce	Zatoka Quiberon
Wynik	zwycięstwo brytyjskie
Terytorium	Francja
Strony konfliktu Wielka Brytania Francja Dowódcy admirał Edward Hawke admirał Hrabia Conflans Siły 23 okręty liniowe, 10 fregat 21 okrętów liniowych, 3 fregaty Straty 2 okręty liniowe 7 okrętów liniowych zniszczonych, 7 okrętów liniowych wyłączonych z linii na ok. rok

Bitwa w zatoce Quiberon – odbyła się 20 listopada 1759 roku i była kluczową bitwą morską wojny siedmioletniej.

Starcie rozegrało się między flotą angielską pod dowództwem admirała Edwarda Hawke z 23 okrętami liniowymi a flotą francuską pod dowództwem admirała Herberta de Brienne, hrabiego Conflans z 21 okrętami liniowymi. Bitwa była decydującym zwycięstwem floty angielskiej, jednym z najświetniejszych w jej historii.

Na jesieni 1759 roku Francuzi byli gotowi do przeprowadzenia długo przygotowywanej inwazji Wielkiej Brytanii. Sukces tej operacji miał zapewnić Francji zwycięstwo w wojnie, w której dotychczas Anglicy osiągnęli fenomenalne sukcesy, zdobywając prawie wszystkie francuskie kolonie.

Anglicy wiedzieli o zamiarach Francuzów i wprowadzili blokadę francuskich portów. Jednak 7 listopada duży sztorm zmusił flotę angielską do szukania schronienia w portach Anglii. To pozwoliło flocie francuskiej wyjść z Brestu i popłynąć na południe do zatoki Quiberon, gdzie Francuzi zgrupowali armię inwazyjną i jej statki transportowe.

Flota angielska wypłynęła z portu natychmiast po ustaniu sztormu i podjęła pościg. Floty spotkały się rano 20 listopada, w ponownie narastającym sztormie. Conflans rozkazał swoim okrętom szukać schronienia w zatoce Quiberon, pełnej ukrytych mielizn. Francuzi byli pewni że bez pilotów znających zatokę i w pogarszającej się pogodzie Anglicy nie odważą się popłynąć za nimi.

Jednak admirał Hawke, licząc na swoje załogi i przyjmując ogromne ryzyko, rozkazał im wpłynąć do zatoki w pogoni za okrętami francuskimi. Co więcej, rozkazał swoim okrętom podjąć "generalny pościg", w którym każdy okręt mógł działać na własną rękę. Było to przeciwne do przyjętej praktyki według której w trakcie bitwy okręty płynęły w szyku liniowym, ale w warunkach sztormu było jedyną możliwą taktyką.

Bitwa, która nastąpiła pośród szalejącego sztormu, była chaotyczna i bardzo zacięta. Okręty wpadały na mielizny i zderzały się ze sobą. Francuzi, zaskoczeni że Anglicy podjęli bitwę, nie byli w stanie uformować szyku bojowego. Trudno opisać dokładnie działania poszczególnych okrętów.

Po zapadnięciu ciemności okręty angielskie zakotwiczyły tam, gdzie stały, bez próby uformowania szyku. Dopiero rankiem Anglicy mogli ocenić wielkość swojego zwycięstwa. W trakcie bitwy poprzedniego dnia dwa okręty francuskie, "Thesee" i "Superbe", zatonęły a jeden, "Formidable", został zdobyty.

Rankiem okazało się też, że okręt flagowy admirała Conflansa, "Soleil Royal", zarzucił kotwicę tak nieszczęśliwie, że o świcie był otoczony przez kilka okrętów angielskich. Po daremnej próbie ucieczki, nie chcąc poddać się, Conflans rozkazał załodze opuścić i spalić okręt.

Siedem francuskich okrętów liniowych wyszło z zatoki i zdołało uciec do Rochefort. Jeden, ciężko uszkodzony "Juste", wyszedł z zatoki ale wpadł na mieliznę i zatonął w ujściu Loary.

Pozostałe 9 okrętów liniowych próbowało wpłynąć w głąb zatoki i schronić się w ujściu rzeczki Vilaine. Jeden okręt, "Héros", wpadł na mieliznę i został potem zniszczony przez Anglików. Drugi okręt, "Inflexible", zatonął przy próbie wejścia do rzeczki. Pozostałe siedem okrętów przedostało się przez mielizny po wyrzuceniu za burtę swoich dział, i znalazło schronienie w ujściu rzeczki.

Anglicy stracili tylko dwa okręty ("Essex" i "Resolution"), które wpadły na mielizny i musiały zostać porzucone. Straty w ludziach wynosiły tylko 50 zabitych i 250 rannych.

Podsumowując, z 21 okrętów liniowych, Francuzi stracili bezpowrotnie 7. Następne 7 okrętów było uwięzione w ujściu rzeczki Vilaine i Francuzom zajęło ponad rok by je stamtąd wydostać. Zdolność do dalszej walki zachowało tylko 7 okrętów liniowych. W tej sytuacji jakakolwiek próba inwazji Wielkiej Brytanii straciła sens. Flota angielska zdobyła niepodzielne panowanie na morzu, które utrzymała do końca wojny.

[edytuj] Okręty liniowe biorące udział w bitwie (liczba dział)

Obie floty miały też pewną liczbę mniejszych okrętów, które jednak nie odgrywały znaczącej roli w starciu okrętów liniowych.