Borys Smysłowski-Holmston

Z Wikipedii

Borys Aleksiejewicz Smysłowski-Holmston, ros. Борис Алексеевич Смысловский-Хольмстон (ur. 21 listopada 1897 r. w Terijoki w Rosji, zm. 5 września 1988 r. w Liechtensteinie) – rosyjski wojskowy, emigracyjny działacz wolnomularski, dowódca 1 Rosyjskiej Armii Narodowej podczas II wojny światowej, działacz kombatancki

Pochodził z rodu książęcego. Ukończył 1 korpus kadetów w Moskwie, a następnie michajłowską szkołę artyleryjską. Służył w lejbgwardii 3 brygady artylerii. Brał udział w I wojnie światowej. Był odznaczony licznymi orderami, w tym Orderem Św. Anny 4 klasy i Orderem Św. Włodzimierza 4 klasy. W 1917 r. studiował w nikołajewskiej akademii sztabu generalnego, ale jego naukę przerwał wybuch wojny domowej z bolszewikami. Borys A. Smysłowski przystąpił do białych. Walczył w szeregach samodzielnej dywizji gwardyjskiej na Kubaniu, potem na Krymie, skąd uczestniczył w nieudanym desancie na Kubań. Służbę zakończył w stopniu sztabskapitana jako szef oddziału wywiadowczego formowanej na obszarze Polski 3 Rosyjskiej Armii.

Na emigracji pozostał w Polsce. W latach 1928-1932 przeszedł wyższe kursy organizowane przy zakamuflowanej akademii sztabu generalnego niemieckiej Reichswehry. Po powrocie do Polski od 1935 do 1938 r. był wysoko postawionym wolnomularzem Starożytnego i Pierwotnego Rytu Memphis-Misraim. Działał także w loży "Piramida Północy" w Warszawie, przewodniczył kapitule "Pelikan pod Jutrzenka Wschodzącą" w Warszawie i pełnił funkcję Wielkiego Egipskiego Konserwatora Obrządków Wielkiej Mistycznej Świątyni na Polskę. Prawdopodobnie w 1938 r. pomagał wywieźć z Polski archiwum polskich struktur obrządku M.M. do Suwerennego Sanktuarium Starożytnego i Pierwotnego Rytu Memphis-Misraim Francji do Lyonu.

W czasie II wojny światowej podjął współpracę z Niemcami. Współpracował z wywiadem wojskowym Abwehra, uzyskując stopień Sonderführera-K. Używał wówczas pseudonimu von Regenau. W lipcu 1941 r. został dowódcą batalionu szkoleniowego złożonego z Rosjan w ramach Grupy Armii "Północ". Pod koniec 1942 r. awansował na stopień podpułkownika. Na pocz. 1943 r. stanął na czele tzw. Sonderstab "R" ("Rosja"), tj. zakonspirowanej struktury przeznaczonej do walki z sowieckim ruchem partyzanckim i spadochroniarzami-wywiadowcami. Działała ona w okupowanej Warszawie pod szyldem Wschodniej Firmy Budowlanej Hilgen. Podlegała mu tzw. Specjalna Dywizja "R" ("Rosja"). W grudniu 1943 r. Borys A. Smysłowski pod zarzutem działalności na dwie strony trafił do aresztu domowego, zaś Sonderstab "R" i podległe mu oddziały wojskowe zostały rozformowane. Po 6 miesiącach został jednak uwolniony od zarzutów. W międzyczasie 17 maja 1944 r. grupa dywersyjna Kedywu AK dokonała w Warszawie nieudanej próby zamachu na niego. Po uwolnieniu Borys A. Smysłowski dostał rozkaz sformowania z Rosjan jednostki wojskowej do zadań specjalnych, przeznaczonej do walki partyzanckiej z nacierającą Armią Czerwoną. W ten sposób powstała 1 Rosyjska Dywizja Narodowa z płk. B. A. Smysłowskim na czele. 23 stycznia 1945 r. sztab dywizji został przeniesiony z Breslau do Bad Elster w okolicy Drezna. Tam 12 lutego tego roku dywizję przemianowano na Zieloną Armię do Zadań Specjalnych. 4 kwietnia stała się ona 1 Rosyjską Armią Narodową pod dowództwem B. A. Smysłowskiego, awansowanego do stopnia generała brygady. Przyjął on pseudonim Arthur Holmston dla dezinformacji sowieckiego wywiadu. Pod jego zwierchnictwo trafił też formalnie, choć nigdy nie doszło do połączenia, Rosyjski Korpus Ochronny i formowana 3 dywizja Sił Zbrojnych Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji. 18 kwietnia wydał rozkaz marszu na zachód do nautralnej Szwajcarii.

W ostatnich dniach wojny na czele ok. 500 żołnierzy 1 Rosyjskiej Armii Narodowej przekroczył on granicę neutralnego Księstwa Liechtenstein, gdzie wszyscy zostali internowani. W późniejszych latach odwiedzili go wysocy funkcjonariusze wywiadu USA, w tym Allen Dulles, usiłujący uzyskać posiadane przez niego informacje o Sowietach. Jesienią 1947 r. Borys A. Smysłowski wraz z grupą b. podkomendnych wyjechał do Argentyny na zaproszenie rządu Juana Peróna. Utworzył tam Wojenno-Wyzwoleńczy Ruch imienia generalissimusa A. W. Suworowa, zwany Związkiem Suworowskim. W 1966 r. powrócił do Liechtensteinu, gdzie zmarł 5 września 1988 r.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Biografia Borysa A. Smysłowskiego (jęz. rosyjski)
• Borys A. Smysłowski w służbie niemieckiej (jęz. rosyjski)

[edytuj] Bibliografia

• Hass, Wolnomularze polscy w kraju i na świecie, Warszawa 1999
• Jarosław W. Gdański, Zapomniani żołnierze Hitlera, Warszawa 2005