Brachiozaur

Z Wikipedii

Brachiozaur
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	zauropodomorfy
Infrarząd	zauropody
Rodzina	brachiozaury
Rodzaj	brachiozaur
Nazwa systematyczna
Brachiosaurus
Riggs, 1903
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Brachiozaur (łac. Brachiosaurus) – jeden z największych i najbardziej znanych roślinożernych dinozaurów. Zauropod o "żyrafiej" szyi i sylwetce.

Spis treści 1 Dane 2 Klasyfikacja 3 Opis 4 Opisane gatunki 5 Przypisy 6 Zobacz też 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Dane

pokrycie ciała: łuskowata skóra.

głowa: mała z nozdrzami na szczycie głowy

szyja: długa 7 m do 9,5 m

uzębienie: 52 słabe, przystosowane do zrywania liści zęby

ogon: biczowaty, długi

Wielkość:

- Długość: ok. 22-27 m

- Wysokość: ok. 12 – 16 m, w pasie barkowym 6 m

- Masa: 30-80 ton

Występowanie:

- Miejsce: Ameryka Północna (Kolorado, Utah, Wyoming), Afryka (Algieria, Tanzania), (jednak zdaniem części naukowców gatunek afrykański może należeć do osobnego rodzaju - patrz niżej)

- Czas: Późna jura

Wygląd: Duży zauropod z przednimi nogami dłuższymi od tylnych, małą głową, długą szyją i długim ogonem

Pożywienie: Jak inne zauropody żywił się roślinami

Kóść: Kość udowa Bachiozaura ważyła ok. 100 kg

Rozród: Jajorodny

Biotop: Rzadkie lasy

[edytuj] Klasyfikacja

Saurischia -> Eusaurischia -> Sauropodomorpha -> Sauropoda -> Brachiosauridae

[edytuj] Opis

Nazwa "brachiozaur" oznacza ramienny jaszczur i odwołuje się do jego przednich kończyn które były dłuższe od tylnych. Część paleontologów uważała do niedawna, że ze względu na swój ogromny ciężar zwierzęta te o wiele lepiej czuły się częściowo zanurzone w wodzie. Przypuszczano, że wielkie dinozaury rzadko opuszczały środowisko wodne. Dziś naukowcy skłonni są uważać, że te dinozaury prowadziły naziemny tryb życia. Chcąc utrzymać się przy życiu, roślinożerny brachiozaur musiał pożerać olbrzymie ilości pokarmu. Długa szyja pozwalała mu zdobyć liście znajdujące się wysoko, nieosiągalne dla mniejszych zwierząt. Olbrzymie brachiozaury miały złożony układ trawienny i żołądek zdolny do rozdrabniania roślin. Być może pomagały w tym połykane przez nie kamienie (gastrolity), które ocierając się o siebie w żołądku rozdrabniały pokarm.

Rodzaj Brachiosaurus został opisany na podstawie skamieniałości odkrytych w Ameryce Północnej (Kolorado). W 1914 r. na podstawie skamieniałości odkrytych w Niemieckiej Afryce Wschodniej (na terenach dzisiejszej Tanzanii) opisany został gatunek B. brancai; jest jednak przedmiotem sporu, czy należy on do tego samego rodzaju, co amerykański B. altithorax. Gregory S. Paul (1988) uznał, że różnice anatomiczne między tymi dwoma gatunkami są tak duże, że usprawiedliwiają przeniesienie B. brancai do osobnego podrodzaju (Giraffatitan) w obrębie rodzaju Brachiosaurus^[1]. George Olshevsky (1992) poszedł dalej, podnosząc podrodzaj Giraffatitan do rangi odrębnego rodzaju^[2]. Jednak proponowane przez Olshevsky'ego przeniesienie B. brancai do osobnego rodzaju nie zostało jak dotąd powszechnie zaakceptowane wśród paleontologów; np. Upchurch i in. (2004) ^[3] zaliczają B. brancai do rodzaju Brachiosaurus.

Zrekonstruowane szkielety zwierząt zaliczanych do afrykańskiego gatunku Brachiosaurus brancai wystawiane są w Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie (znajdujący się tam szkielet brachiozaura to największy zmontowany szkielet dinozaura na świecie). Model szkieletu brachiozaura był też wystawiany w The Field Museum of Natural History (Chicago, USA); później został stamtąd przeniesiony na terminal 1 portu lotniczego Chicago-O'Hare, gdzie pozostaje do dziś^[4].

[edytuj] Opisane gatunki

• Brachiosaurus altithorax Riggs, 1903

• Brachiosaurus brancai Janensch, 1914

• Brachiosaurus nougaredi Lapparent, 1960

McIntosh (1990) uznał B. nougaredi za nomen dubium^[5].

W 1914 r, na podstawie skamieniałości odkrytych w Afryce Wschodniej, oprócz B. brancai, Janensch opisał też gatunek B. fraasi; nowe analizy sugerują jednak, że jest to młodszy synonim B. brancai (Upchurch i in., 2004).

Na podstawie skamieniałości odkrytych w Portugalii opisano też gatunek Brachiosaurus atalaiensis Lapparent & Zbyszewski, 1957; jednak nowsze badania sugerują, że należy on do odrębnego rodzaju, który Antunes & Mateus (2003) nazwali Lusotitan^[6].

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Paul, G. S. (1988) "The brachiosaur giants of the Morrison and Tendaguru with a description of a new subgenus, Giraffatitan, and a comparison of the world's largest dinosaurs." Hunteria 2(3):1-14
2. ↑ Olshevsky, G. (1992) "A revision of the parainfraclass Archosauria Cope, 1869, excluding the advanced Crocodylia." (2nd printing). Mesozoic Meanderings 2:1-268
3. ↑ Upchurch, P.; Barrett, P. M. & Dodson, P. (2004) "Sauropoda." Pp. 259-322 in Weishampel, D.B., Dodson, P., and Osmólska, H. (eds.). The Dinosauria, Second Edition. University of California Press, Berkeley, 861 pp.
4. ↑ http://www.geocities.com/stegob/fieldbrachiosaurus.html
5. ↑ McIntosh J. S. (1990) "Species determination in sauropod dinosaurs with tentative suggestions for their classification." 53-69 in: K. Carpenter & P. J. Currie (eds.), "Dinosaur Systematics: Perspectives and Approaches", Cambridge University Press, Cambridge
6. ↑ Antunes, M. T. and O. Mateus, O. (2003) "Dinosaurs of Portugal." Comptes Rendus Palevol 2:77-95

[edytuj] Zobacz też

• Lusotytan
• Astrodon
• Zauroposejdon

[edytuj] Linki zewnętrzne

• brachiozaur na dinozaury.com (pl)
• brachiozaur na dinosaurier-web.de (de)
• brachiozaur na dinoruss.com (en)