Portal:Dinozaury
Z Wikipedii
Dinozaury w polskiej Wikipedii
Niniejsza strona stanowi WikiPortal dla wszystkich osób zainteresowanych dinozaurami. Ma on za zadanie ułatwić autorom i czytelnikom dostęp do najciekawszych artykułów związanych z tymi interesującymi gadami ery mezozoicznej.
Osoby zainteresowane lekturą i rozwijaniem artykułów o dinozaurach zapraszamy na strony:
Wszelkie sprawy dotyczące działalności tego portalu omawiane są na stronie jego dyskusji.
Artykuł miesiąca
Brachiozaur (łac. Brachiosaurus) – jeden z największych i najbardziej znanych roślinożernych dinozaurów. Zauropod o "żyrafiej" szyi i sylwetce.
Nazwa "brachiozaur" oznacza ramienny jaszczur i odwołuje się do jego przednich kończyn które były dłuższe od tylnych. Część paleontologów uważała do niedawna, że ze względu na swój ogromny ciężar (30-80 t.) zwierzęta te o wiele lepiej czuły się częściowo zanurzone w wodzie. Przypuszczano, że wielkie dinozaury rzadko opuszczały środowisko wodne. Dziś naukowcy skłonni są uważać, że te dinozaury prowadziły naziemny tryb życia. Chcąc utrzymać się przy życiu, roślinożerny brachiozaur musiał pożerać olbrzymie ilości pokarmu. Długa szyja pozwalała mu zdobyć liście znajdujące się wysoko, nieosiągalne dla mniejszych zwierząt. Olbrzymie brachiozaury miały złożony układ trawienny i żołądek zdolny do rozdrabniania roślin. Być może pomagały w tym połykane przez nie kamienie (gastrolity), które ocierając się o siebie w żołądku rozdrabniały pokarm.
Zrekonstruowane szkielety zwierząt zaliczanych do afrykańskiego gatunku Brachiosaurus brancai wystawiane są w Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie (znajdujący się tam szkielet brachiozaura to największy zmontowany szkielet dinozaura na świecie).
Zobacz też...
Artykuły ważne dla osób zainteresowanych dinozaurami:
paleontologia – geologia – tabela stratygraficzna – ewolucja – gady – era mezozoiczna – wymieranie kredowe
Paleontolodzy: Halszka Osmólska, Robert Bakker – José Bonaparte – Barnum Brown – Edward Drinker Cope – Jerzy Dzik – John Bell Hatcher – Zofia Kielan-Jaworowska – Gideon Mantell – Othniel Charles Marsh – Hermann von Meyer – Henry Fairfield Osborn – Karol Sabath
Ciekawostki
Czy wiesz, że...
- najwyższym dinozaurem był zauroposejdon - osiągał wysokość do 18,5 m?
- najdłuższym dinozaurem był argentynozaur - osiągał długość do 40 m?
- największym lądowym drapieżnikiem wszech czasów był giganotozaur - osiągał długość do 15 m, wysokość do 5,5 m oraz wagę do 8 t?
- najmniejszym dinozaurem był epidendrozaur - osiągał 12-15 cm długości, 5 cm wysokości i ważył ok. 100 g?
- prawdopodobnie stegozaur posiadał dwa równoległe ośrodki "mózgowe": właściwy mózg w czaszce i coś w rodzaju centrum koordynacyjnego w pokaźnej komorze zlokalizowanej w odcinku miedniczym?
- niektóre ankylozaury miały ogon zakończony kostną maczugą, ważącą do ok. 40 kg?
- pierwszymi dinozaurami były herrerazaury - żyły 228-225 mln lat temu?
- citipati była pokryta zaawansowanym upierzeniem i posiadała szerokie i obszerne skrzydła?
Kategorie artykułów
Kategoria główna: Dinozaury
Według systematyki:
Według okresu występowania: Dinozaury triasu – Dinozaury jury – Dinozaury kredy
Według położenia geograficznego: Dinozaury Afryki – Dinozaury Ameryki Południowej – Dinozaury Ameryki Północnej – Dinozaury Australii – Dinozaury Azji – Dinozaury Europy – Dinozaury Indii i Madagaskaru
Artykuły do rozwinięcia
Część artykułów o dinozaurach znajduje się w stanie zalążkowym. Posiadają szablon {{Dinozaur stub}} i są zgrupowane w kategorii:
Oto niektóre z nich: abelizaur, agrozaur, alioram, ankylozaury, anserimim, argentynozaur, awimim, bahariazaur, borogowia, celurozaury, cerapody, ceratopsy, deinonych, diplodoki, driozaur, dromeozaur, gallimim, gorgozaur, hadrozaur, heterodontozaur, hipsylofodony, iguanodony, karcharodontozaury, katartezaura, labokania, liaoningozaur, masospondyle, minmi, nodozaur, ornitodesm, owiraptor, owiraptorozaury, pachycefalozaury, protoceratopsy, prozaurolof, rahonavis, saltazaur, scelidozaur, sinornitoid, sinraptor, spinozaury, tenontozaur, tetanury, tornieria, trachodon, unenlagia, wulkanodon, zaurofaganaks, zaurornitolest
Propozycje nowych artykułów
Propozycje nowych artykułów o dinozaurach znajdują się na bieżąco aktualizowanej stronie:
Oto niektóre z nich: awerostry, deinoncheiry, dinozaury w kulturze popularnej, neoceratozaury, neoteropody, owiraptorokształtne
Dinozaury w siostrzanych projektach
| Dinozaury na Wikispecies | Dinozaury na Wikicommons |
| Katalog gatunków | Grafiki |
 |
 |
