Czuwaj

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy zawołania harcerskiego. Zobacz też: czasopismo ZHP.

Czuwaj! - pozdrowienie harcerskie, często stosowane również jako powitanie i pożegnanie. Pochodzi od pozdrowienia dawnych polskich rycerzy, którzy nocą nawoływali się na murach obronnych grodów (Czuwaj! – Czuwam!). Wprowadzone do polskiego harcerstwa jako zamiennik angielskiego zawołania skautów "Bądź gotów!" (ang. "Be Prepared!").

Pozdrowienie to powstało w 1912 roku, stworzone przez drużynę żeńską Olgi Drahonowskiej (późniejszej żony Andrzeja Małkowskiego, założyciela harcerstwa). Zastąpiło dotychczasowe "Czołem", wzorowane na zwyczajach "Sokoła".

[edytuj] Historia

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi.
Należy w nim poprawić: tekst wartościowy wstawiony przez IPka ale wymagający redaktorskich poprawek, poprzez scalenie z poprzednim tekstem i wikizację.
Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Zawołanie "Czuwaj!" znane było i używane w średniowiecznej Polsce. Podobno strażnicy murów miejskich i bram, gdy nocą pełnili swoją służbę, nawoływali się przeciągłym "Czu - waj!" Miało to zapobiec zasypianiu strażników. Z chwilą, gdy straciły swą wartość mury miasta a technika życia pomknęła naprzód, wraz ze zniknięciem straży miejskich znikło to zawołanie. Dopiero w 500 lat po pogromie Krzyżaków pod Grunwaldem, słowo to stało się hasłem zlotu organizacji "Sokół". Zlot ten odbył się w Krakowie w roku 1910, w pięćsetlecie bitwy. Jako słowo pozdrowienia wprowadziła je do polskiego skautingu w 1912 roku 3 Lwowska Drużyna żeńska im. Emilii Plater, założona (1911) przez Olgę Drahonowską. Drużyna ta zorganizowała w lipcu 1912 roku obóz, na którym postanowiono zastąpić używane wówczas "Czołem!", przejęte od Towarzystwa Sokół, obowiązującym do dzisiaj "Czuwaj!". Uznano bowiem, że w pozdrowieniu sokolim jest element czołobitności, uległości, że pochodzi ono od "chylę czoła". Pozdrowienie używane przez 3 LDŻ szybko rozpowszechniło się w pozostałych organizacjach skautowych i przyjęto zostało jako oficjalne przez cały skauting. Przejął je powstały w 1918 roku Związek Harcerstwa Polskiego. Pozdrowienie "Czuwaj" ma przypominać o konieczności stałej gotowości do czynu, służby dla Ojczyzny, pracy dla innych i nad sobą. Wymieniają je między sobą harcerze na powitanie i pożegnanie, w niektórych wypadkach również przy oddawaniu honorów.

[edytuj] Pozdrowienia skautowe w innych językach

arabski: Kun Musta'idan
azerski: Daima Hazir
białoruski: Napagatowie
chiński: 準備
chorwacki: Budi Pripraven
czeski: Bud Připraven
holenderski: Weest Paraat
angielski: Be Prepared
esperanto: Estu preta
estoński: Ole Valmis
filipiński: Laging Handâ (dosłownie, zawsze gotów)
fiński: Ole valmis
francuski: Sois Prêt lub Toujours Prêt
język gruziński: იყავი მზად (ikavi mzad)
niemiecki: Allzeit bereit!
grecki: Έσω Έτοιμος
hebrajski: היה נכון (heje nachon)
węgierski: Légy Résen
irlandzki: Bí Ullamh
włoski: Sii Preparato
japoński: Sonae-yo Tsuneni
kirgiski Dajar Bol
łotewski: Esi Modrs
Łacina: Estote Parati
litewski: Budek
macedoński: Budi Spreman
malajski: Selalu Bersedia
maltański: Kun Lest
mongolski: Belen Bol
norweski: Alltid Beredt
paszto: Tayar Osay
perski: Âmâdeh Bâsz
rosyjski: Bud' Gotow
serbski: Budi Spreman
albański: Ji Gati lub Pergatitu
słoweński: Bodi pripravljen!
hiszpański: Siempre Listo lub Siempre Alerta ("zawsze gotów", "zawsze alert")
słowacki: Bud Pripavany
szwedzki: Var redo
tajski: จงเตรียมพร้อม
turkmeński: Daima Häzir
ujgurski: Tajjar Bol
ukraiński: Hotuis!
wietnamski: Sắp Sẵn