Józef Kotarbiński
Z Wikipedii
Józef Kotarbiński (ur. 27 listopada 1849 w Czemiernikach, zm. 20 października 1928 w Warszawie) - polski pisarz, krytyk i aktor teatralny i filmowy, brat Miłosza, mąż Lucyny. Był wychowankiem Warszawskiej Szkoły Głównej, gdzie kolegował z Henrykiem Sienkiewiczem, Aleksandrem Świętochowskim oraz Piotrem Chmielowskim. w 1871 ukończył Uniwersytet Warszawski.
Początkowo poświęcał się krytyce literackiej i teatralnej, którą później uprawiał, redagował dział literacki "Głosu Warszawskiego". Od 1882 r. redagował "Kolce", poza tym drukował liczne prace w różnych czasopismach. Oddzielnie wydawał szkice obyczajowopsychologiczne "Niezdrowa miłość" (1898) oraz książkę o Stanisławie Wyspiańskim "Pogrobowiec romantyzmu" (1909). Wydał też kilka tomów studiów i szkiców krytycznoliterackich i z własnych wspomnień.
Zadebiutował 7 września 1877 r. w Teatrze Letnim w Warszawie, grając w "Mazepie" Juliusza Słowackiego. Od tego czasu występował w Warszawie w latach (1877-1893) oraz (1905-1926), natomiast w Krakowie w latach (1893-1905). Grał i reżyserował także w Poznaniu, Częstochowie i Lwowie. Od 3 kwietnia 1920 r. do 24 marca 1921 r. był prezesem ZASP.
Przez 6 lat (1893-1899) był bliskim współpracownikiem Tadeusza Pawlikowskiego. W latach (1899-1905) był dyrektorem teatru krakowskiego, gdzie repertuarem i doborem sił aktorskich utrzymał ten teatr na bardzo wysokim poziomie, trwale zapisując się w dziejach teatru polskigo. Stworzył premierę "Wesela" (1901) Stanisława Wyspiańskiego, inne dzieła tego autora "Wyzwolenie" (1903) i współczesnych pisarzy polskich: Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Adama Mickiewicza - "Dziady".
Wydał albumy: "Aktorzy i aktorki", "Ze świata ułudy" oraz "W służbie sztuki i poezji" (1929).
Był profesorem w warszawskiej Szkole Derynga i w Klasie Dykcji i Deklamacji przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. Jego uczniami byli: Wanda Siemaszkowa, Stanisława Wysocka i Mieczysław Frenkiel. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie wraz z żoną Lucyną.
[edytuj] Grał w następujących filmach
- Od kobiety do kobiety (1923)
- Śmierć za życie. Symfonia ludzkości (1924)
- Iwonka (1925)
- Pan Tadeusz (1928).
Bibliografia:
Listy Lucyny i Józefa Kotarbińskich, wybór i opracowanie Zofia Jasińska, wyd.: Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978.
