Jan Augustyński
Z Wikipedii
Jan Augustyński, syn Wojciecha, (ur. 1 lutego 1878 w Odporyszowie, zm. 13 czerwca 1943) – nauczyciel, wiceprezes Zarządu Gdańskiej Macierzy Szkolnej, dyrektor Gimnazjum Polskiego w Gdańsku. W latach 1898-1900 studiował prawo na UJ w Krakowie, a następnie filologię klasyczną na uniwersytecie we Lwowie. W roku 1905 rozpoczął pracę naukową w VII Gimnazjum we Lwowie, a następnie w gimnazjum typu klasycznego w Sanoku. W czasie I wojny światowej organizował w Czechach i Austrii szkolnictwo polskie dla uchodźców z Małopolski. Pracował również w Komitecie Pomocy Ofiarom Wojny. Po wojnie w kwietniu 1920 został dyrektorem gimnazjum w Nakle, a następnie w 1923 dyrektorem gimnazjum w Grudziądzu. W roku 1925 objął stanowisko dyrektora Gimnazjum Polskiego w Gdańsku. Starannie realizowana przez niego koncepcja wychowawcza wyniosła szkołę do rangi najlepiej zorganizowanego i prowadzonego gimnazjum w Polsce. Jako długoletni wiceprezes Zarządu Gdańskiej Macierzy Szkolnej i przewodniczący Komisji Szkolno-Oświatowej kierował organizacją całego szkolnictwa polskiego w Gdańsku w zakresie polskich szkół senackich i prywatnych. Kilka dni przed wybuchem II wojny światowej wyjechał do Katowic na pogrzeb swego brata Władysława Augustyńskiego. Na skutek ostrzeżenia, że znajduje się na "czarnej liście" gestapo, z pogrzebu brata już po 1 września nie powrócił do Gdańska, ale do Gdyni, aby wypłacić wynagrodzenia nauczycielom (!). Tam dowiedział się o aresztowaniu swego starszego syna Jerzego, który po pobycie w obozie Stutthof, został w dniu 11 listopada 1939 rozstrzelany w Piaśnicy. Z Gdyni wyjechał do Warszawy, gdzie mieszkał u młodszego syna Witolda, wraz z żoną Stefanią, do śmierci 13 czerwca 1943. Do końca życia przechowywał u siebie klucz do szkoły. Jan Augustyński został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Krzyżem Zasługi. Widnieje na liście strat kultury polskiej obok swego bratanka Jędrzeja Augustyńskiego (syna Zygmunta Augustyńskiego – red. nacz. "Gazety Ludowej"), który 13 sierpnia 1944 zginął w powstaniu warszawskim jako porucznik Kompanii Harcerskiej Batalionu "Gustaw".
