Jan Chrystian Szuch
Z Wikipedii
Jan Chrystian Szuch (1752-1813) – polski architekt i ogrodnik pochodzenia niemieckiego (urodził się w Dreźnie), działający w Warszawie od 1775. Ogrodnictwa uczył się początkowo od swego ojca, nadwornego ogrodnika Domu Wettiniów, potem wstąpił na Akadamię Sztuk Pięknych w Dreźnie, gdzie uczył się malarstwa i inżynierii cywilnej. Dla pogłębienia wiedzy wiele podróżował, odwiedził m.in Kew, Grand Trianon| i Schönbrunn. Po przybyciu do Polski w 1775, pracował dla księżnej Izabeli Lubomirskiej i hrabiego Michała Jerzego Mniszcha. Od 1781 intendent ogrodów królewskich Stanisława Augusta Poniatowskiego. Razem z Dminikiem Merlinim i Janem Chrystianem Kamsetzerem, jest autorem przebudowy Łazienek Królewskich. Był również autorem projektów ogrodów w Wilanowiei na Mokotowie. Projektował osie architektoniczne w postaci placów gwiaździstych (dzisiejsze place Zbawiciela i Unii Lubelskiej w Warszawie). Założył również ogród angielski w dobrach Michała Wandalina Mniszcha w Dęblinie. Zaprojektował także Park pałacowy w Pęcicach. Dla zabezpieczenia majątkowego Król nadał mu dużą posiadłość graniczącą od zachodu z Łazienkami. Schuch założył również pierwsza szkółkę drzew owocowych w Polsce, gdzie eksperymentował z różnymi nowymi metodami osłaniania drzew od mrozu, aż do anormalnie ciężkiej zimy 1802/1803, która spowodowany znaczne straty finansowe.
Po abdykacji króla w 1795 pracował dla wielu polskich arystokratycznych rodzin. W 1811 został członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, gdzie przedstawił kilka rozpraw naukowych na różnorodne tematy.
Poślubił Ludwikę Wolską, z którą miał wiele dzieci (tylko jeden syn, Grzegorz Adolf, jest znany z imienia). Zmarł w Warszawie i tu został pochowany.
W Warszawie jedną z ulic nazwano aleją Szucha. Jako ciekawostkę można podać fakt, że przy skrzyżowaniu ulic Emila Zoli i alei Szucha znajduje się przedwojenne zabytkowe sprawne oświetlenie gazowe.
[edytuj] Bibliografia
- Polski Słownik Biograficzny, T. 36
