Jan Cynarski
Z Wikipedii
Jan Cynarski, pseud. Jan Krzesławski (ur. 22 maja 1882 w Warszawie, zm. 12 grudnia 1943 w Oświęcimiu), historyk polski, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej.
Studiował na Uniwersytecie Warszawskim i uniwersytecie w Kazaniu. Od 1904 działał w PPS (z przerwą na lata 1906-1907, kiedy należał do PPS-Lewicy). Od 1915 pracował jako nauczyciel historii w gimnazjum w Warszawie, później był inspektorem szkolnym; 1918-1923 był aktywny w służbie dyplomatycznej, do 1930 pracował jako urzędnik w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Organizował prace Komisji Archiwalno-Historycznej Stowarzyszenia byłych Więźniów Politycznych. Po wybuchu II wojny światowej działał w konspiracji, współpracował z Polskimi Socjalistami oraz pismem "Barykada Wolności". Aresztowany przez gestapo, zginął w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu.
W pracy naukowej zajmował się historią PPS oraz dziejami walki o niepodległość Polski. Publikował na łamach pism partyjnych PPS oraz czasopisma "Niepodległość" i kwartalnika "Kronika Ruchu Rewolucyjnego w Polsce" (1935-1939). Ogłosił m.in. broszurę Wskrzeszenie Polski przez Rosję (1915). Z innych prac Cynarskiego można wymienić:
- Dzieje PPS od 1904 do wybuchu wojny światowej (1933, w: Księga jubileuszowa PPS 1892-1932)
- Historia najnowsza (1933-1934, 3 tomy, z Henrykiem Mościckim)
- Historia XX wieku (1935, z Henrykiem Mościckim)
- Józef Kwiatek (1935)
- artykuły w Encyklopedii Nauk Politycznych (1936-1938, 3 tomy)
- Walka o szkołę na północnych kresach państwa (1939, wspomnienia)
Źródła:
- Słownik historyków polskich (pod redakcją Marii Prosińskiej-Jackl), Warszawa 1994
