Jan Hirschler
Z Wikipedii
Jan Hirschler (ur. 7 maja 1883 w Tłustem koło Zaleszczyk, zm. 1 marca 1951 w Gdańsku) - polski biolog, profesor zoologii i anatomii porównawczej.
W 1901 ukończył gimnazjum we Lwowie, następnie odbył studia zoologiczne w Uniwersytecie Jana Kazimierza, które ukończył w 1905. Kształcił się między innymi u profesorów Benedykta Dybowskiego i Józefa Nusbauma-Hilarowicza. Stopień doktora filozofii otrzymał w 1905 pracą Badania embrionologiczne nad motylem Catacala nupta L., a w 1909 został docentem zoologii i anatomii porównawczej - praca Spostrzeżenia nad rozwojem zarodkowym motyli. W 1918 otrzymał stopień profesora nadzwyczajnego, a w 1921 profesora zwyczajnego. Do 1939 związany był z lwowskim uniwersytetem pełniąc funkcję kierownika Katedry Zoologii (od 1918). W roku akademickim 1928/1929 był także dziekanem Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego.
Od 1922 członek czynny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz członek korespondent (od 1934) i członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności, członek Towarzystwa Naukowego we Lwowie. W 1935 wyjechał do Liberii wraz z żoną aby prowadzić badania przyrodnicze, korzystał przy tym z gościny polskich plantatorów znajdujących się w tym kraju. Założył stację naukową w Batoli. Po niedługim okresie powrócił do Polski.
W 1940 wyjechał dobrowolnie do Niemiec gdzie pracował naukowo między innymi w Kaiser Wilhelm Institut für Biologie w Berlinie. W 1945, z powodu wyrzeczenie się narodowości polskiej i wyjazdu do Rzeszy, został skreślony z listy członków PAU i TNW. W 1948 dobrowolnie powrócił do Polski i niemal natychmiast został skazany przez sąd za kolaborację z okupantem. W więzieniu przebywał do 1949.
W 1950 przeniósł się do Gdańska, gdzie podjął pracę w Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej Akademii Medycznej jako pracownik naukowy.
W pracy naukowej zajmował się przede wszystkim anatomią rozwojową robaków, owadów i płazów oraz cytologią i embrionologią porównawczą. Był twórcą teorii fuzomu, określił strunę Leydiga jako narząd pochodzenia tchawkowego. Napisał ok. 130 prac naukowych.
[edytuj] Wybrane publikacje naukowe
- Badania porównawcze nad budową tzw. struny Leydiga u motyli (1903)
- O zdolności reparacyjnej pijawek (1907)
- O wywołaniu metamorfozy u axolotla przy pomocy jodu i doświadczeń pokrewnych (1921)
- Embryogenesen der Insekten (1924)
- O skłądnikach plazmatycznych spermatyd pluskwiaka Palomena viridissima (1927)
- Spostrzeżenia dotyczące wzajemnego zachowania larw owadzich (1931)
- Ze Lwowa do Liberii (1938)
- Ein Paraffineinbettungsverfahren für kleine Objekte (1942)
Źródło:
- Biogramy uczonych polskich, Część II: Nauki biologiczne (pod redakcją Andrzeja Śródki i Pawła Szczawińskiego), Ossolineum, Wrocław 1985
