Janusz Groszkowski
Z Wikipedii
Janusz Groszkowski (ur. 21 marca 1898 w Warszawie, zm. 3 sierpnia 1984 w Warszawie) – wybitny uczony elektronik i radiotechnik, członek władz państwowych.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Ukończył Politechnikę Warszawską (1919) i Oficerską Szkołę Łączności w Paryżu (1922). Już w 1929 otrzymał tytuł prof. nadzwyczajnego, a 1935 prof. zwyczajnego nauk technicznych. Od 1952 był członkiem rzeczywistym PAN; 1957-1962 wiceprezes, 1962-1971 prezes PAN.
1923-1939 pracownik naukowo-dydaktyczny Politechniki Warszawskiej, 1929-1939 dyrektor Instytutu Radiotechnicznego (od 1933 pod nazwą Państwowy Instytut Telekomunikacyjny) w Warszawie; 1940-1941 pracował w Instytucie Politechnicznym we Lwowie. Jako żołnierz AK w latach 1941-1944 był doradcą naukowo-technicznym ds. łączności Delegatury Rządu na Kraj.
1945-1946 pracował w Politechnice Łódzkiej, jednocześnie ponownie od 1945 dyrektor Państwowego Instytutu Telekomunikacji (do 1951). Od 1946 powrócił do pracy w Politechnice Warszawskiej (do 1968). 1953-1963 był także związany z Instytutem Podstawowych Problemów Techniki PAN (był jednym z organizatorów tej placówki).
1968-1971 wiceprzewodniczący, 1971-1976 przewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu; 1972-1976 poseł na Sejm i zastępca przewodniczącego Rady Państwa. W lutym 1976 zrezygnował z kierowania Frontem Jedności Narodu i złożył mandat poselski, w proteście wobec zmian w konstytucji, ustanawiających wiodącą rolę PZPR i sojusz z ZSRR.
W 1962 roku Politechnika Warszawska przyznała mu tytuł doktora honoris causa. W 1964 roku otrzymał Order Budowniczych Polski Ludowej.
[edytuj] Dorobek naukowy
Od 1929 był (najmłodszym) profesorem Politechniki Warszawskiej, uczonym o światowej sławie, o wszechstronnych zainteresowaniach zarówno ogólnotechnicznych, humanistycznych oraz przyrodniczych (fizyka, chemia). Przede wszystkim był znakomitym radioelektrykiem i elektronikiem. Wydał drukiem około 300 prac naukowych i popularyzatorskich.
W wielu późniejszych pracach innych uczonych o światowej sławie były wykorzystywane jego wzory i wyprowadzenia. Groszkowski jest zaliczany również do pionierów w dziedzinie układów radiotechnicznych. Wniósł niemały wkład w opracowanie zasad działania i konstrukcji radaru.
Napisał kilka prac z dziedziny wytwarzania i stabilizacji drgań elektrycznych oraz technologii wysokiej próżni. Jest twórcą metody analizy drgań elektrycznych nieliniowych (znanych jako metoda harmonicznych Groszkowskiego). Opracował oryginalną interpretację zmian indukcyjności w zależności od temperatury.
Nie wszyscy wiedzą, że to właśnie dzięki m.in. energii i poparciu Groszkowskiego doszło do zwołania w lutym 1930 r. pierwszego zjazdu krótkofalowców polskich w Warszawie i powołania Polskiego Związku Krótkofalowców, gdzie został wybrany pierwszym jego prezesem (choć nie był licencjonowanym krótkofalowcem). Później był także pierwszym honorowym członkiem Związku i nosicielem Odznaki Honorowej PZK nr 001.
Podczas II wojny światowej opracował dla łączności Armii Krajowej proste nadajniki sterowane kwarcem oraz podjął uwieńczone sukcesem prace nad rozszyfrowaniem systemu sterowania rakiet V1 i V2 przechwyconych przez AK, co umożliwiło prowadzenie skutecznej obrony antyrakietowej Londynu.
[edytuj] Ważniejsze publikacje książkowe
- Lampy katodowe oraz ich zastosowanie w radiotechnice (1925)
- Zmiany częstotliwości a zawartość harmonicznych w układach oscylacyjnych (1932)
- O cieplnym współczynniku indukcyjności cewek (1935)
- Generacja i stabilizacja częstotliwość (1947)
- Technika wysokiej próżni (1972)
