Rada Państwa (Polska)
Z Wikipedii
| Polska Rzeczpospolita Ludowa  |
|
Ten artykuł jest częścią serii: |
Rada Państwa - kolegialny organ naczelny władzy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1947-1989. Łączyła kompetencje władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. W latach 1952-1989 Rada Państwa pełniła obowiązki kolegialnej głowy państwa (odpowiednik prezydenta) oraz zapewniała ciągłość najwyższego kierownictwa państwowego w związku z sesyjnym trybem pracy Sejmu.
Rada Państwa działała do 19 lipca 1989 - dnia wyboru pierwszego Prezydenta PRL (Wojciecha Jaruzelskiego). Zgodnie z ustawą o zmianie Konstytucji z 7 kwietnia 1989 kompetencje Rady Państwa przeszły — co do zasady — na Prezydenta PRL (od 31 grudnia 1989 - Prezydenta RP).
Według Konstytucji PRL z 1952, Radę Państwa wybierał ze swego grona Sejm na pierwszym posiedzeniu, w składzie: Przewodniczący Rady Państwa, czterej zastępcy Przewodniczącego, Sekretarz Rady Państwa i jedenastu członków. Po upływie kadencji Sejmu Rada Państwa działała aż do wyboru Rady Państwa przez nowoobrany Sejm.
Rada Państwa podlegała w całej swojej działalności Sejmowi, działała na zasadzie kolegialności. Na zewnątrz Radę Państwa reprezentował Przewodniczący lub jego zastępca. W okresach między sesjami Sejmu Rada Państwa wydawała dekrety z mocą ustawy, które były przedstawiane Sejmowi na najbliższej sesji do zatwierdzenia; mogła też dokonywać zmian w składzie Rady Ministrów. Dokonywała ona również wykładni prawa. Rada Państwa sprawowała zwierzchni nadzór nad radami narodowymi, przysługiwała jej inicjatywa ustawodawcza, zaś Przewodniczący Rady Państwa podpisywał ustawy uchwalone przez Sejm i zarządzał ich ogłoszenie w Dzienniku Ustaw.
Spis treści |
[edytuj] Kompetencje Rady Państwa
wg Konstytucji PRL z 1952
- zarządzanie wyborów do Sejmu,
- zwoływanie sesji Sejmu,
- czuwanie nad zgodnością prawa z Konstytucją (do czasu powołania Trybunału Konstytucyjnego w 1982)
- ustalanie powszechnie obowiązującej wykładni ustaw,
- wydawanie dekretów z mocą ustawy,
- mianowanie i odwoływanie pełnomocnych przedstawicieli PRL
- przyjmowanie listów uwierzytelniających i odwołujących akredytowanych przy Radzie Państwa przedstawicieli dyplomatycznych innych państw,
- ratyfikacja i wypowiadanie umów międzynarodowych,
- obsadzanie stanowisk cywilnych i wojskowych, przewidzianych ustawami,
- nadawanie orderów, odznaczeń i tytułów honorowych,
- stosowanie prawa łaski,
[edytuj] Skład Rady Państwa
[edytuj] kadencja 1947-1952
- przewodniczący
- Bolesław Bierut (Prezydent RP) (ur. 1892 - zm. 1956)
- członkowie
- Henryk Kołodziejski (ur. 1884 - zm. 1953)
- Józef Niećko (ur. 1891 - zm. 1953) od 1948
- Władysław Kowalski (ur. 1894 - zm. 1958)
- Aleksander Zawadzki (ur. 1899 - zm. 1964) 1949-1950
- Franciszek Jóźwiak (ur. 1895 - zm. 1966) od 1949
- Roman Zambrowski (ur. 1909 - zm. 1977)
- Wacław Barcikowski (ur. 1887 - zm. 1981)
- Michał Żymierski (ur. 1890 - zm. 1989) od 1949
- Stanisław Szwalbe (ur. 1898 - zm. 1996)
[edytuj] kadencja 1952-1957
- przewodniczący
- Aleksander Zawadzki (ur. 1899 - zm. 1964)
- zastępcy przewodniczącego
- Jan Bohdan Dembowski (ur. 1889 - zm. 1963)
- Franciszek Mazur (ur. 1895 - zm. 1975)
- Stanisław Kulczyński (ur. 1895 - zm. 1975) od 1956
- Czesław Wycech (ur. 1899 - zm. 1977) od 1956
- Wacław Barcikowski (ur. 1887 - zm. 1981) do 1956
- Stefan Ignar (ur. 1908 - zm. 1992) do 1956
- sekretarz
- Stanisław Skrzeszewski (ur. 1901 - zm. 1978) od 1956
- Marian Rybicki (ur. 1915 - zm. 1987) do 1956
- członkowie
- Henryk Kołodziejski (zmarł w 1953)
- Józef Niećko (zmarł w 1953)
- Zygmunt Modzelewski (zmarł w 1954)
- Władysław Kowalski (ur. 1894 - zm. 1958) do 1956
- Oskar Lange (ur. 1904 - zm. 1965) od 1955
- Bolesław Podedworny (ur. 1898 - zm. 1972) od 1956
- Aleksander Juszkiewicz (ur. 1915 - zm. 1975)
- Roman Zambrowski (ur. 1909 - zm. 1977) do 1955
- Jan Domański (ur. 1898 - zm. 1978) od 1956
- Hilary Chełchowski (ur. 1908 - zm. 1983) od 1955
- Stefan Matuszewski (ur. 1905 - zm. 1985)
- Wiktor Kłosiewicz (ur. 1907 - zm. 1992) do 1956
- Jerzy Albrecht (ur. 1914 - zm. 1992) od 1955
- Alicja Musiałowa (ur. 1911 - zm. 1998)
[edytuj] kadencja 1957-1961
- przewodniczący
- Aleksander Zawadzki (zmarł w 1964)
- zastępcy przewodniczącego
- Oskar Lange (ur. 1904 - zm. 1965)
- Bolesław Podedworny (ur. 1898 - zm. 1972)
- Stanisław Kulczyński (ur. 1895 - zm. 1975)
- Jerzy Albrecht (ur. 1914 - zm. 1992) do 1960
- sekretarz
- Julian Horodecki (ur. 1907 - zm. 1969)
- członkowie
- Leon Kruczkowski (zmarł w 1962)
- Jerzy Zawieyski (ur. 1902 - zm. 1969)
- Roman Nowak (ur. 1900 - zm. 1980)
- Władysław Gomułka (ur. 1905 - zm. 1982)
- Leon Chajn (ur. 1910 - zm. 1983)
- Kazimierz Banach (ur. 1904 - zm. 1985)
- Ignacy Loga-Sowiński (ur. 1914 - zm. 1992)
- Alicja Musiałowa (ur. 1911 - zm. 1998)
- Józef Ozga-Michalski (ur. 1919 - zm. 2002)
[edytuj] kadencja 1961-1965
- przewodniczący
- Aleksander Zawadzki (zmarł w 1964)
- Edward Ochab (ur. 1906 - zm. 1989) od 1964
- zastępcy przewodniczącego
- Oskar Lange (ur. 1904 - zm. 1965)
- Bolesław Podedworny (ur. 1898 - zm. 1972)
- Stanisław Kulczyński (ur. 1895 - zm. 1975)
- Edward Ochab (ur. 1906 - zm. 1989) do 1964
- sekretarz
- Julian Horodecki (ur. 1907 - zm. 1969)
- członkowie
- Leon Kruczkowski (zmarł w 1962)
- Jerzy Zawieyski (ur. 1902 - zm. 1969)
- Jan Dąb-Kocioł (ur. 1898 - zm. 1976)
- Roman Nowak (ur. 1900 - zm. 1980)
- Władysław Gomułka (ur. 1905 - zm. 1982)
- Leon Chajn (ur. 1910 - zm. 1983)
- Jerzy Ziętek (ur. 1901 - zm. 1985) od 1963
- Kazimierz Banach (ur. 1904 - zm. 1985)
- Ryszard Strzelecki (ur. 1907 - zm. 1988)
- Ignacy Loga-Sowiński (ur. 1914 - zm. 1992)
- Alicja Musiałowa (ur. 1911 - zm. 1998)
- Józef Ozga-Michalski (ur. 1919 - zm. 2002)
[edytuj] kadencja 1965-1969
- przewodniczący
- Edward Ochab (ur. 1906 - zm. 1989) do 1968
- Marian Spychalski (ur. 1906 - zm. 1980) od 1968
- zastępcy przewodniczącego
- Oskar Lange (zmarł w 1965)
- Bolesław Podedworny (ur. 1898 - zm. 1972)
- Stanisław Kulczyński (ur. 1895 - zm. 1975)
- Ignacy Loga-Sowiński (ur. 1914 - zm. 1992)
- Mieczysław Klimaszewski (ur. 1908 - zm. 1995) od 1965
- sekretarz
- Julian Horodecki (ur. 1907 - zm. 1969)
- członkowie
- Jerzy Zawieyski (ur. 1902 - zm. 1969) do 1968
- Julian Tokarski (ur. 1903 - zm. 1977) od 1965
- Roman Nowak (ur. 1900 - zm. 1980)
- Franciszek Gesing (ur. 1904 - zm. 1982)
- Władysław Gomułka (ur. 1905 - zm. 1982)
- Władysław Wicha (ur. 1904 - zm. 1984)
- Jerzy Ziętek (ur. 1901 - zm. 1985)
- Kazimierz Banach (ur. 1904 - 1985)
- Eugenia Krassowska (ur. 1910 - zm. 1986)
- Ryszard Strzelecki (ur. 1907 - zm. 1988)
- Witold Jarosiński (ur. 1909 - zm. 1993) od 1968
- Mieczysław Klimaszewski (ur. 1908 - zm. 1995) do 1965
- Józef Ozga-Michalski (ur. 1919 - zm. 2002)
[edytuj] kadencja 1969-1972
- przewodniczący
- Marian Spychalski (ur. 1906 - zm. 1980) do 1970
- Józef Cyrankiewicz (ur. 1911 - zm. 1989) od 1970
- zastępcy przewodniczącego
- Bolesław Rumiński (zmarł w 1971)
- Bolesław Podedworny (ur. 1898 - zm. 1972) do 1971
- Zygmunt Moskwa (ur. 1908 - zm. 1975)
- Ignacy Loga-Sowiński (ur. 1914 - zm. 1992) do 1971
- Stanisław Gucwa (ur. 1919 - zm. 1994) od 1971
- Mieczysław Klimaszewski (ur. 1908 - zm. 1995)
- sekretarz
- Ludomir Stasiak (ur. 1919 - zm. 2001)
- członkowie
- Bolesław Rumiński (ur. 1907 - zm. 1971) do 1971
- Konstanty Dąbrowski (ur. 1906 - zm. 1975)
- Bolesław Piasecki (ur. 1915 - zm. 1979) od 1971
- Franciszek Gesing (ur. 1904 - zm. 1982) od 1971
- Władysław Gomułka (ur. 1905 - zm. 1982) do 1971
- Jerzy Ziętek (ur. 1901 - zm. 1985)
- Kazimierz Banach (ur. 1904 - zm. 1985) do 1971
- Eugenia Krassowska (ur. 1910 - zm. 1986)
- Mieczysław Moczar (ur. 1913 - zm. 1986)
- Ryszard Strzelecki (ur. 1907 - zm. 1988)
- Henryk Szafrański (ur. 1905 - zm. 1992) od 1971
- Stefan Ignar (ur. 1908 - zm. 1992)
- Witold Jarosiński (ur. 1909 - zm. 1993)
- Józef Ozga-Michalski (ur. 1919 - zm. 2002)
[edytuj] kadencja 1972-1976
- przewodniczący
- Henryk Jabłoński (ur. 1909 - zm. 2003)
- zastępcy przewodniczącego
- Zygmunt Moskwa (zmarł w 1975)
- Janusz Groszkowski (ur. 1898 - zm. 1984)
- Józef Ozga-Michalski (ur. 1919 - zm. 2002)
- Władysław Kruczek (ur. 1910 - zm. 2003)
- sekretarz
- Ludomir Stasiak (ur. 1919 - zm. 2001)
- członkowie
- Edward Babiuch
- Aleksander Schmidt
- Wincenty Kraśko (ur. 1916 - zm. 1976)
- Bolesław Piasecki (ur. 1915 - zm. 1979)
- Jerzy Ziętek (ur. 1901 - zm. 1985)
- Mieczysław Moczar (ur. 1913 - zm. 1986)
- Michał Grendys (ur. 1912 - zm. 1987)
- Franciszek Szlachcic (ur. 1920 - zm. 1990) do 1974
- Henryk Szafrański (ur. 1905 - zm. 1992)
- Halina Koźniewska (ur. 1920 - zm. 1999)
- Dyzma Gałaj (ur. 1915 - zm. 2000)
- Stanisław Wroński (ur. 1916 - zm. 2003) od 1974
[edytuj] kadencja 1976-1980
- przewodniczący
- Henryk Jabłoński (ur. 1909 - zm. 2003)
- zastępcy przewodniczącego
- Edward Babiuch do 1980
- Tadeusz Witold Młyńczak
- Zdzisław Tomal (ur. 1921 - zm. 1984)
- Władysław Kruczek (ur. 1910 - zm. 2003)
- sekretarz
- Ludomir Stasiak (ur. 1919 - zm. 2001)
- członkowie
- Eugenia Kempara od 1976
- Wincenty Kraśko (zmarł w 1976)
- Konstanty Łubieński (zmarł w 1977)
- Bolesław Piasecki (zmarł w 1979)
- Jerzy Ziętek (ur. 1901 - zm. 1985)
- Michał Grendys (ur. 1912 - zm. 1987)
- Edmund Osmańczyk (ur. 1913 - zm. 1989) od 1979
- Henryk Szafrański (ur. 1905 - zm. 1992)
- Edward Duda (ur. 1922 - zm. 1993)
- Halina Koźniewska (ur. 1920 - zm. 1999)
- Edward Gierek (ur. 1913 – zm. 2001)
- Józef Ozga-Michalski (ur. 1919 - zm. 2002)
- Stanisław Wroński (ur. 1916 - zm. 2003)
- Jan Szczepański (ur. 1913 - zm. 2004) od 1977
[edytuj] kadencja 1980-1985
- przewodniczący
- Henryk Jabłoński (ur. 1909 - zm. 2003)
- zastępcy przewodniczącego
- Tadeusz Witold Młyńczak
- Zdzisław Tomal (zmarł 1984)
- Jerzy Ziętek (ur. 1901 - zm. 1985)
- Kazimierz Secomski (ur. 1910 - zm. 2002)
- Bolesław Strużek (ur. 1920 - zm. 2007) od 1984
- sekretarz
- Jerzy Szymanek od 1983
- Edward Duda (ur. 1922 - zm. 1993) do 1983
- członkowie
- Eugenia Kempara
- Emil Kołodziej
- Stanisław Kania od 1982
- Kazimierz Morawski od 1982
- Henryk Stawski od 1983
- Henryk Szafrański (ur. 1905 - zm. 1992)
- Alfons Klafkowski (ur. 1912 - zm. 1992) od 1982
- Jerzy Ozdowski (ur. 1925 - zm. 1994) do 1980
- Zdzisław Żandarowski (ur. 1929 - zm. 1994) do 1980
- Mieczysław Róg-Świostek (ur. 1919 - zm. 2000) od 1981
- Edward Gierek (ur. 1913 – zm. 2001) do 1980
- Józef Ozga-Michalski (ur. 1919 - zm. 2002)
- Władysław Kruczek (ur. 1910 - zm. 2003) do 1982
- Stanisław Wroński (ur. 1916 - zm. 2003)
- Jan Szczepański (ur. 1913 - zm. 2004) do 1982
- Kazimierz Barcikowski (ur. 1927 - zm. 2007) od 1980
- Ryszard Reiff (ur. 1923 - zm. 2007) 1981-1982
- Krystyna Marszałek-Młyńczyk (ur. 1930 - zm. 2007) do 1983
[edytuj] kadencja 1985-1989
- przewodniczący
- zastępcy przewodniczącego
- Tadeusz Witold Młyńczak
- Tadeusz Szelachowski
- Zenon Komender (ur. 1923 - 1993)
- Kazimierz Barcikowski (ur. 1927 - zm. 2007)
- sekretarz
- członkowie
- Władysław Jonkisz
- Witold Lipski
- Kazimierz Morawski
- Władysław Szymański
- Piotr Stefański
- Alfred Miodowicz do 1986
- Jerzy Uziębło od 1986
- Aleksander Legatowicz od 1987
- Elżbieta Łucja Gacek do 1988
- Zbigniew Messner od 1988
- Adolf Ciborowski (zmarł 1987)
- Jerzy Nawrocki (ur. 1926 - zm. 1990)
- Sylwester Zawadzki (ur. 1921 - zm. 1999)
- Kazimierz Secomski (ur. 1910 - zm. 2002)
