Julian Antonisz

Z Wikipedii

Julian Antonisz
Prawdziwe nazwisko	Julian Józef Antoniszczak
Data i miejsce urodzenia	8 listopada 1941, Nowy Sącz
Data i miejsce śmierci	31 stycznia 1987, Lubień
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	Film animowany
Ważne dzieła	Jak działa jamniczek (1971)

Julian Antonisz, właśc. Julian Józef Antoniszczak (ur. 8 listopada 1941 w Nowym Sączu, zm. 31 stycznia 1987 w Lubieniu) – artysta plastyk, scenarzysta i twórca eksperymentalnych filmów animowanych, kompozytor i wynalazca.

Ukończył szkołę muzyczną a następnie Wydział Malarstwa i Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1965). Zadebiutował w roku 1967 filmem animowanym Fobia. W 1977 opracował technikę filmową, w której film powstawał poprzez malowanie poszczególnych kadrów na taśmie filmowej bez użycia kamery (stąd nazwa — non-camera). Współzałożyciel Studia Filmów Animowanych w Krakowie.

Spis treści 1 Sylwetka 2 Filmografia 3 Nagrody i wyróżnienia 4 Rodzina 5 Źródła 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Sylwetka

Antonisz był artystą niemal samowystarczalnym. Sam pisał scenariusze do swoich filmów i sam je realizował. Komponował też do nich muzykę.

W 1977 w swoim manifeście artystycznym sformułował wizję filmu tworzonego bezpośrednio na taśmie filmowej i odtąd konsekwentnie realizował filmy tą techniką. Polegała ona na rezygnacji z użycia kamery: poszczególne klatki były rysowane, malowane, bądź wydrapywane na taśmie.

Fascynowały go urządzenia mechaniczne. Jeszcze na studiach zbudował z dwóch rowerów "samochód", wzbudzając sensację gdy przyjeżdżał nim na zajęcia. Sam konstruował różne "maszyny filmowe", wykorzystywane przy pracy nad filmami non-camerowymi. Jedną z nich był antoniszograf fazujący – urządzenie wydrapujące na taśmie filmowej serie klatek z płynnym przejściem między dwiema skrajnymi klatkami. Skonstruował też prototyp chropografu, przenoszący obrazy na kawałki celuloidu w postaci bardziej lub mniej szorstkich powierzchni; miał służyć niewidomym.

Nagradzany wielokrotnie na polskich i międzynarodowych festiwalach filmowych Antonisz zmarł podczas prac nad 13. odcinkiem Polskiej Kroniki Non-camerowej.

[edytuj] Filmografia

rok	tytuł	nagrody
1967	Fobia
1969	W szponach seksu	1969 (Tours)
1970	Jak to się dzieje...
1970	Jak nauka wyszła z lasu	1971 (Poznań)
1971	Jak działa jamniczek	1972 (Kraków, Katowice, Mannheim)
1971	Tysiąc i jeden drobiazgów
1973	Strachy na lachy
1973	Te wspaniałe bąbelki w tych pulsujących limfocytach
1974	Kilka praktycznych sposobów na przedłużenie sobie życia
1975	Film o sztuce biurowej
1975	Bajeczka międzyplanetarna
1976	Film grozy
1977	Katastrofa
1978	Słońce – film bez kamery
1978	Ludzie więdną jak liście
1978	Dziadowski blues non-camera, czyli nogami do przodu	1980 (Zakopane)
1978	Co widzimy po zamknięciu oczu i zatkaniu sobie uszu
1979	Ostry film zaangażowany	1980 (Kraków)
1980	Pan Tadeusz. Księga I. Gospodarstwo	1980 (Ministra Kultury i Sztuki)
1980	Dokument animowany non-camera czyli reżyser Krzysztof Gradowski o sobie
1981–1986	Polska Kronika Non-camerowa, nr 1–12	1982 (Kraków), 1984 (Oberhausen), 1987 (Szefa Kinematografii)
1983	Dodatkowe wole trawienne magistra Kiziołła
1984	Oberhausen, Duisburg, Düsseldorf, Dortmund, Hanower, Hamburg, czyli non-camerowy reportaż z podróży po Republice Federalnej Niemiec
1985	Czyżby wolny rynek w organizmie biologicznym?
1986	Światło w tunelu	1986 (Oberhausen), 1987 (Szefa Kinematografii)

[edytuj] Nagrody i wyróżnienia

• Nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym – Tours 1969 za film W szponach seksu
• I Nagroda "Złote Koziołki" w grupie filmów animowanych na II Ogólnopolskim Festiwalu Filmów dla Dzieci i Młodzieży – Poznań 1971 za Jak nauka wyszła z lasu
• Nagroda główna "Brązowy Lajkonik" na XII Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Krótkometrażowych – Kraków 1972 za Jak działa jamniczek
• Międzynarodowa Nagroda Ewangelicka i Wyróżnienie Międzynarodowego Ekumenicznego Centrum Filmowego – MFF Mannheim 1972 za Jak działa jamniczek
• Srebrny Feniks – OPF "Człowiek i jego środowisko" – Katowice 1972 za Jak działa jamniczek
• Grand Prix "Złoty Lajkonik" na XX OFFK i Brązowy Smok na XVII Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych – Kraków 1980 za Ostry film zaangażowany
• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki – 1981 za film Pan Tadeusz. Księga I. Gospodarstwo
• Nagroda główna "Brązowy Lajkonik" na XXII OFFK – Kraków 1982 za Polską Kronikę Non-Camerową nr 1
• Wyróżnienie specjalne jury FICC w zestawie retrospektywnym SFA na XXX Festiwalu Filmów Krótkometrażowych – Oberhausen 1984 za Fobię, Kilka praktycznych sposobów na przedłużenie sobie życia oraz Dziadowski Blues non-camera, czyli nogami do przodu
• Nagroda Główna oraz Nagroda jury FIPRESCI na XXX Festiwalu Filmów Krótkometrażowych – Oberhausen 1984 za Polską Kronikę Non-Camerową nr 6
• Nagroda jury FICC na XXXII Festiwalu Filmów Krótkometrażowych – Oberhausen 1986 za Światło w tunelu
• Nagroda Szefa Kinematografii – 1987 za Polską Kronikę Non-camerową nr 12 i Światło w tunelu

[edytuj] Rodzina

Żona uczestniczyła w jego pracy kolorując kadry non-camerowych filmów. Mieli dwie córki, Sabinę i Malwinę. Był bratem Ryszarda Antoniszczaka, reżysera i scenarzysty.

[edytuj] Źródła

• Biogram Juliana Antoniszczaka w serwisie internetowym Instytutu Adama Mickiewicza
• Biogram Juliana Antoniszczaka w serwisie polska-animacja.pl
• Biogram i filmografia Juliana Antoniszczaka w serwisie Kino Charlie
• Julian Antonisz w bazie filmpolski.pl
• Non camera, czyli zrób to sam (kinoskop.pl)
• Agnieszka Kozłowska, W pracowni Julka ("Witryna" - witryna.czasopism.pl, wyd. fundacja Otwarty Kod Kultury)
• Andrzej Kołodyński, Tysiąc i jeden drobiazgów Juliana Antonisza (Ty i ja, 1972) [1]
• Emilia Orzechowska, Z życia non-camerzysty [2]
• Sabina Antoniszczak, Jak działa jamniczek
• Krzysztof Spór, XXXII Ińskie Lato Filmowe. Nieprzeciętna wyobraźnia Antoniszczaka
• Biogram Ryszarda Antoniszczaka w serwisie internetowym Instytutu Adama Mickiewicza

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Filmy Juliana Antoniszczaka do obejrzenia w internecie