Karoten
Z Wikipedii
Karoten - organiczny związek chemiczny, rozbudowany przestrzennie węglowodór nienasycony zawierający 40 atomów węgla o wzorze sumarycznym: C40H56.
W przyrodzie istnieją 3 izomery tego związku, różniące się umiejscowieniem jednego z wiązań podwójnych między atomami węgla.
Karoten jest prowitaminą dla witaminy A. Występuje głównie jako α-karoten i β-karoten. Istnieją także: γ, δ i ε-karoten. W 1928 roku Szwajcar Paul Karrer stwierdził, że β-karoten jest głównym prekursorem witaminy A. Był to pierwszy przypadek ustalenia struktury prowitaminy. Następnie w 1930 roku ustalił wzór α-karotenu i zsyntetyzował go. W zależności od liczby i rodzaju pierścieni jonowych wyróżniamy α-, β- i γ-karoteny. Najbardziej znanym jest β-karoten, żółty barwnik roślinny. Zawiera on dwa pierścienie β-jononu, połączone tetramerem izoprenu. α-Karoten zawiera po jednym pierścieniu α- i β-jononu, ma barwę czerwonobrązową. γ-Karoten ma tylko jeden pierścień β-jononu i występuje w grzybach i bakteriach, posiada barwę fioletową.
[edytuj] Karoten w żywieniu
Karoten jest pomarańczowożółtym organicznym barwnikiem roślinnym, występującym między innymi w korzeniu marchwi i papryce.
Dobrymi źródłami karotenu dla człowieka są:
Dla glonożernych zwierząt akwariowych dobrym źródłem β-karotenu jest spirulina.
[edytuj] β-karoten jako lek
β-karoten (ATC: A 11 CA 02) jest bezpieczną odmiana karotenu, gdyż organizm przetwarza tylko taką jego ilość, jaka jest mu potrzebna. Przyczynia się między innymi do ochrony przed drobnoustrojami. Ma działanie antyoksydacyjne, a także korzystnie wpływa na funkcjonowanie wzroku, systemu immunologicznego. W preparatach często podawany jest razem z witaminami E, D, B i wapniem.
Beta-karoten był dość długo uważany za środek zapobiegający powstawaniu raka płuc i wątroby. Niedawno przeprowadzone badania wykazały jednak, że u większości osób nie ma żadnej korelacji między spożywaniem karotenu i zachorowalnością na raka, z wyjątkiem osób pijących dużo alkoholu i palących, u których spożywanie β-karotenu minimalnie zwiększa, a nie zmniejsza ryzyko choroby nowotworowej[1]. Długotrwała suplementacja diety w beta karoten może w umiarkowany sposób ograniczać rozwój zmian umysłowych związanych z wiekiem[2].
[edytuj] Przypisy
- ↑ Gilbert S. Omenn, a al, The New England Journal of Medicine, vol. 334, str.
- ↑ Physician's First Watch: Long-Term Beta Carotene Use May Slow Cognitive Decline in Men
E100 • E101 • E101a • E102 • E103 • E104 • E105 • E106 • E107 • E110 • E111 • E120 • E121 • E122 • E123 • E124 • E125 • E126 • E127 • E128 • E129 • E130 • E131 • E132 • E133 • E140 • E141 • E142 • E150a • E150b • E150c • E150d • E151 • E152 • E153 • E154 • E155 • E160a • E160b • E160c • E160d • E160e • E160f • E161a • E161b • E161c • E161d • E161e • E161f • E161g • E162 • E163 • E170 • E171 • E172 • E173 • E174 • E175 • E180 • E181
