Kasztanowiec zwyczajny

Z Wikipedii

Kasztanowiec zwyczajny

Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Podgromada	Okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	mydleńcowce
Rodzina	kasztanowcowate
Rodzaj	kasztanowiec
Gatunek	kasztanowiec zwyczajny
Nazwa systematyczna
Aesculus hippocastanum L.
Galeria zdjęć i grafik

Kasztanowiec zwyczajny (kasztanowiec biały) (Aesculus hippocastanum L.) - gatunek drzewa z rodziny kasztanowcowatych. Pochodzi z Półwyspu Bałkańskiego, jednak udomowienie sprawiło, że w całej Europie spotyka się sztuczne nasadzenia, w tym także w Polsce.

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój

Kwiaty

Owoce

Pokrój: Dorasta do 25 m, ma gęstą, kopulastą lub niemal cylindryczną koronę.
Pień: Kora starszych pni łuszczy się tafelkowato.
Liście: Dłoniastozłożone z 5 do 7 wydłużonych, odwrotnie jajowatych listków o długości do 25 cm. Duże pąki wydzielają lepką substancję.
Kwiaty: Płatki białe z żółtymi lub czerwonymi plamkami u nasady. Zebrane w gęste, wiechowate, wzniesione kwiatostany o długości do 30 cm. Kwitnienie w maju.
Owoce: Nazywane kasztanami, kolczaste torebki o średnicy do 6 cm. Owocuje we wrześniu i październiku.

[edytuj] Zastosowanie

Roślina ozdobna: Często stosowany w nasadzeniach parkowych, alejach, na obrzeżach dróg.
- Historia uprawy : Uprawę w Europie rozpoczęto w Austrii w 1576 dokąd kasztanowiec zwyczajny został sprowadzony do ogrodów cesarza Maksymiliana II ze Stambułu. W Polsce pojawił się pod koniec XVI wieku, sprowadzony z Austrii. Do XIX wieku nie znano jego pochodzenia, rozpowszechniona była opinia, że ta roślina wywodzi się z Indii.
Roślina lecznicza
Surowiec: kwiaty, kora i owoce (tzw. kasztany)
Zawartość: W kwiatach występują flawonoidy, kumaryny, cukry, kwasy wielofenolowe, escyna i garbniki. Kora zawiera flawonoidy, trójterpeny, garbniki i związki kumarynowe. Natomiast w nasionach znajdują się związki kumarynowe, escyna i flawonoidy.

- Wskazania lecznicze na użytek wewnętrzny
  - Uszczelnia ściany naczyń włosowatych i zwiększa ich przepuszczalność do stanu normalnego dzięki zmniejszeniu kruchości naczyń. Usprawnia się przepływ krwi w naczyniach żylnych, co hamuje krzepliwość krwi i przeciwdziała powstawaniu zakrzepów wewnątrznaczyniowych. Działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i łagodnie ściągająco. Garbniki zawarte w kasztanowcu wywierają na przewód pokarmowy działanie rozkurczowe, przeciwzapalne i łagodnie zapierające. Ułatwia wydalanie moczu przy przeroście prostaty.
- Właściwości lecznicze:
  - Hemoroidy, dolegliwości w okresie klimakterium, stany zapalne wątroby, gruczołu krokowego, miednicy mniejszej, żylaki nóg, żylak powrózka nasiennego, odmroziny, obrzęki skóry i tkanki podskórnej, obrzęki głośni, płuc, a nawet mózgu, krwiaki, zapalenie ścięgna, zakrzepowe zapalenie żył.
  - Zewnętrznie przetwory z kasztanowca podaje się w postaci okładów w leczeniu oparzeń, odmrożeń, ubytków naskórka, zapalenia naczyń włosowatych skóry. Intrakt ze świeżych niedojrzałych owoców leczy zakrzepy i zastoje żylne, nadmierną przepuszczalność naczyń, jest także stosowany w stanach zapalnych i nieżytowych żołądka i jelit.

- Działanie i zastosowanie: Wyciągi z kory i kwiatów kasztanowca zalecane są w niewydolności krążenia, żylakach (przede wszystkim w żylakach odbytu) i jako środki przeciwzapalne.

Medycyna ludowa zaleca stosowanie nalewki z kwiatów do leczenia nieżytów przewodu pokarmowego, a także hemoroidów i żylaków nóg. W przypadku hemoroidów, żylaków, zakrzepów i zastojów żylnych, rozległych krwiaków, stłuczeń, a także przy biegunce, stanach skurczowych i nieżytach jelit i żołądka zażywa się odwar z kory, lub kwiatów. Aby go sporządzić bierzemy 1 łyżkę stołową suszu i zalewamy ją 1 szklanką wody, a następnie gotujemy pod przykryciem przez około 5 minut. Potem przecedzamy i pijemy w ciągu dnia w dawkach podzielonych. Tego samego odwaru możemy używać zewnętrznie do nasiadówek w hemoroidach oraz do okładów na odmrożenia i stłuczone miejsca.. Obolałe, zmęczone nogi można moczyć w odwarze z jaskółczego ziela, mielonych kasztanów i owoców jałowca (biorąc każdy ze składników w równych wagowo częściach). Od góry nogi należy okryć tak, aby para rozgrzała je całe. Potem szybko należy położyć się do łóżka, by nie dopuścić do ich gwałtownego schłodzenia. Nalewkę sporządzoną z zalanych spirytusem (wagowo musi być go dwa razy więcej) drobno utartych nasion można wcierać w chore miejsca w przypadku nerwo- i mięśniobóli oraz bólów reumatycznych. Odwar z łupiny nasiennej zalecany jest do płukania pochwy przy krwawieniach z niej (bez względu na przyczynę, z wyjątkiem krwawienia menstruacyjnego). W przypadku zapalenia żył zalecany jest do picia sok wyciśnięty ze świeżych kwiatów. Wyciągi z nasion, kory i kwiatów kasztanowca działają przeciwzapalnie, likwidują obrzęki, regulują procesy trawienne. Ponadto wpływają rozkurczowo na mięśnie oraz na ściany naczyń krwionośnych, wzmacniając też te ostatnie.

- Medycyna - Zawarte w niedojrzałych owocach (Semen Hippocastani) glikozydy służą do produkcji środków pobudzających krążenie krwi, oraz wzmacniają ściany naczyń krwionośnych. Zapobiegają również skurczom i stanom zapalnym. Stosuje się je również do produkcji środków wykrztuśnych (w Imperium Osmańskim leczono nim astmę oskrzelową i kaszel u koni - stąd łacińska nazwa gatunku hippocastanum co oznacza "koński kasztan").

Inne gatunki kasztanowców posiadające zastosowanie lecznicze to m.in.: Aesculus californica, Aesculus glabra i Aesculus pavia, które można stosować do uśmierzania nerwo- i mięśniobólów.

Przemysł chemiczny - otrzymuje się z niego składniki do środków piorących i gaśniczych, kleje.
Kosmetyka - składnik kremów (w tym kremów do golenia) i szamponów.
Owoce stanowią karmę dla zwierzyny.

[edytuj] Odmiany

Aesculus hippocastanum cv. Baumanii - odmiana pełnokwiatowa, kwiaty są płonne (nie zawiązują owoców), a więc takie drzewa są efektowniejsze w czasie kwitnienia i jednocześnie nie śmiecą w czasie dojrzewania owoców.

[edytuj] Ciekawostki

Owoce cenione są wśród radiestetów za swoje "właściwości magiczne". Położone pod łóżkiem bądź biurkiem wpływać mają na polepszenie samopoczucia i przyrost sił witalnych, zmniejszać natomiast szkodliwe oddziaływania tzw. żył wodnych.
Kwitnienie kasztanowców zazwyczaj wiąże się z okresem zdawania matur.
Dzieci używają nasion (kasztanów), zapałek oraz żołędzi do wyrobu figur.
W latach 80. XX wieku w Europie zaczął się rozprzestrzeniać motyl szrotówek kasztanowcowiaczek, żerujący na liściach kasztanowców i osłabiający zaatakowane drzewa.