Komórka Sertoliego

Z Wikipedii

Ściana kanalika nasiennego:
7 - komórka Sertoliego

Przekrój przez miąższ jądra knura. 1 Światło kanalików krętych, 2 spermatydy 3 spermatocyty, 4 spermatogonia, 5 komórki Sertoliego, 6 miofibroblasty, 7 komórki Leydiga, 8 naczynia włosowate

Komórka Sertoliego (komórka podporowa) - wysokie, stożkowate, nieproliferujące, podporowe komórki kanalika nasiennego (krętego) w jądrze, umieszczone na błonie podstawnej pomiędzy komórkami plemnikotwórczymi, sięgające do światła kanalika. Wspomagają i kontrolują proces spermatogenezy.

Są to wysokie komórki sięgające światła kanalika. Bocznie wytwarzają wypustki, które łącząc się z sąsiednimi wypustkami tworzą połączenia międzykomórkowe typu jonowego. Te połączenia są częścią bariery krew-jądro.

Wyposażenie cytoplazmatyczne stanowi przypodstawnie położone jądro z trójdzielnym jąderkiem i liczne cysterny szorstkiej i gładkiej siateczki śródplazmatycznej. Cytoplazma tworzy wiele fałdów i wpukleń na powierzchniach bocznych i przyszczytowej – leżą na nich komórki plemnikotwórcze. W obrębie fałdów spotykamy elementy cytoszkieletu. Pod błoną komórkową znajdują się skupiska filamentów aktynowych i kanaliki gładkiej siateczki śródplazmatycznej.

Komórki Sertoliego pełnią szereg istotnych funkcji dla prawidłowego przebiegu spermatogenezy:

boczne fałdy sąsiednich komórek połączone strefami zamykającymi w dolnej części tworzą barierę krew-jądro
fagocytują cytoplazmę spermatyd odczepionych podczas spermatogenezy
funkcja podporowa (dzięki dobrze rozwiniętemu cytoszkieletowi), funkcja odżywcza (wydzielanie płynu bogatego we fruktozę)
regulują stężenie testosteronu w kanaliku nasiennym poprzez wydzielanie białka wiążącego androgeny (ABP, androgen binding protein) zapewniającego wysokie stężenie testosteronu w jądrze i najądrzu
poprzez wydzielanie szeregu substancji biologiczne czynnych (TGF alfa i beta, czynniki wzrostu IGF) regulują przebieg spermatogenezy; wydzielają transferrynę jądrową (odpowiada ona za transport żelaza do komórek plemnikotwórczych), inhibinę (SCF, Sertoli cell factor, hamuje wydzielanie FSH w przysadce) oraz czynnik pobudzający syntezę testosteronu w komórkach Leydiga, aktywina A wydzielana przez komórki Sertoliego podczas spermiogenezy indukuje morfologiczne przemiany mitochondriów spermatyd, prowadzące do powstania skondensowanej struktury tych organelli
we wczesnej fazie życia prenatalnego komórki Sertoliego syntetyzują białko hamujące rozwój przewodów przyśródnerczowych (Müllera) MIF, mają tym samym wpływ na determinację płci