Kruszyna pospolita

Z Wikipedii

Kruszyna pospolita
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	szakłakowce
Rodzina	szakłakowate
Rodzaj	kruszyna
Gatunek	kruszyna pospolita
Nazwa systematyczna
Frangula alnus Mill.
Synonimy
Rhamnus frangula L.
Galeria zdjęć i grafik

Kruszyna pospolita (Frangula alnus Mill.) – gatunek krzewu należący do rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae). W Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy.

.

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Ochrona 3 Zastosowanie 4 Ciekawostki 5 Bibliografia

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój

Krzew wysokości do 5 m. Nazwa pochodzi od kruchych, podatnych na złamanie gałązek. Brak cierni na gałązkach odróżnia kruszynę od podobnego gatunku - szakłaku pospolitego.

Łodyga

Gałązki cienkie. Kora na młodych gałązkach błyszcząca, czerwonobrunatnego koloru, na starszych matowa, szarobrunatna i pokryta białymi plamkami – przetchlinkami.

Liście

Szerokoeliptyczne lub odwrotnie jajowate, całobrzegie, tępe lub zaostrzone. Po obu stronach nerwu głównego mają 6-8 łukowatych nerwów bocznych. Na górnej stronie ciemniejsze, na spodniej jaśniejsze, żółtawozielone. Liście ogonkowe, długości do 5 cm, nagie, tylko na nerwach owłosione, ustawione skrętolegle. Pączki bez łusek.

Kwiaty

Drobne, wyrastają po 2-10 z kątów liści na długich szypułkach. Obupłciowe, 5-krotne, o zielonkawych z zewnątrz, białych wewnątrz płatkach korony, krótsze od działek kielicha. Pręciki krótsze od płatków korony. Przedprątne kwiaty kwitną od maja do września. Zapylana jest przez owady (lub samopylna). Roślina miododajna.

Owoc

Kulisty pestkowiec wielkości grochu, początkowo czerwony, później stopniowo ciemnieje, aż do czarnego koloru. Zawiera 2-3 jajowate nasiona. Owoce dla ludzi niesmaczne i trujące, jednak stanowią ulubiony przysmak wielu ptaków.

Biotop, wymagania

Lasy, zarośla, brzegi pól uprawnych, preferuje miejsca wilgotniejsze. Nanofanerofit.

Roślina trująca

Owoce zjedzone w większych ilościach powodują u ludzi wymioty i silną biegunkę. Preparaty ziołowe z kory ze względu na uboczne działanie (powodują przekrwienie miednicy małej), nie mogą być stosowane przez kobiety w ciąży, podczas miesiączki, po operacji, przy hemoroidach, w stanach zapalnych narządów jamy brzusznej.

[edytuj] Ochrona

Roślina objęta częściową ochroną gatunkową w Polsce.

[edytuj] Zastosowanie

• Roślina ozdobna : uprawiana czasami w parkach.
• Roślina lecznicza :
  • Surowiec zielarski : kora (Cortex frangulae) zawiera glikozydy antrachinowe (m. in. frangulinę), flawonoidy, garbniki, saponiny. Wchodzi w skład wielu mieszanek ziołowych, sporządza się z niej odwary.
  • Działanie : przeczyszczające i pobudzające perystaltykę jelit. Stosowana przy przewlekłych zaparciach.
  • Zbiór i suszenie : zbiera się wiosną, przed rozwojem liści, łuszczy korę, suszy, a następnie wygrzewa w temperaturze 100 stopni Celsjusza przez godzinę (lub przechowuje przez rok). Świeża kora ma bowiem własności wymiotne.

[edytuj] Ciekawostki

• Owoce barwią wełnę na żółtozielono lub fioletowo, kora na żółtobrunatno.
• Dawniej stosowano korę z kruszyny do wyrobu węgla do prochu strzelniczego.

[edytuj] Bibliografia