Flawonoidy
Z Wikipedii
Flawonoidy inaczej związki flawonowe - grupa organicznych związków chemicznych, występujących w wielu roślinach, spełniających funkcję barwników, przeciwutleniaczy i naturalnych insektycydów oraz fungicydów, chroniących przed atakiem ze strony owadów i grzybów. Większość z nich jest barwnikami zgromadzonymi w powierzchniowych warstwach tkanek roślinnych, nadając intensywny kolor i ograniczając szkodliwy wpływ promieniowania ultrafioletowego.
Chemicznie wszystkie flawonoidy są oparte na szkielecie węglowodorowym flawonu. Różnią się liczbą i rodzajem podstawników, przy czym różnice między tymi związkami wynikają przede wszystkim z odmiennej budowy tylko jednego skrajnego pierścienia.
Dotąd rozpoznano ponad 8000 różnych flawonoidów, a 500 z nich zostało lepiej poznanych. Ze względu na budowę chemiczną dzieli się na:
- flawonole: (zawierające wyłącznie grupy OH) kwercetyna, kamferol, mircetyna, moryna i inne.
- flawony: (zawierające również grupy aldehydowe) luteolina, apigenina
- flawonony: (zawierające grupy ketonowe) hesperydyna, naringenina, eryodoctyol
- katechiny: katechina, galusan epigallokatechiny, tefalwin i pochodne
- izoflawony: (posiadają pierścień benezenowy w pozycji 3 zamiast 2) daidzeina, genisteina, glicyteina
- antocyjanidy: (pochodne zawierające grupy CN) : cyjanidyna, delfinidyna, malwidyna, pelargonidyna, peonidyna, petunidyna
Większość flawonoidów zawiera grupy hydroksylowe, z których jedna lub więcej jest zwykle połączona z cząsteczką cukru tworząc glikozydy. Istnieją także związki wolne bez cząsteczki cukru, które nazywane są aglikonami.
Działanie lecznicze niektórych ziół jest uwarunkowane obecnością w nich odpowiednich flawonoidów. Flawonoidy wykazują między innymi działanie:
- antyoksydacyjne uwarunkowane zdolnością hamowania aktywności lipooksygenaz i cyklooksygenaz oraz zdolnością chelatowania jonów metali przejściowych (np. żelaza), które uczestniczą w reakcjach prowadzących do wytwarzania reaktywnych form tlenu.
- przeciwzapalnie dzięki możliwości hamowania kaskady przemian kwasu arachidonowego prowadzącej do powstawania prozapalnych prostaglandyn Efekt przeciwzapalny obserwowany jest również na skutek hamowania przez flawonoidy syntezy histaminy
- uszczelniająco na naczynia krwionośne poprzez hamowanie aktywności enzymów proteolitycznych (elastazy, hialuronidazy) co prowadzi do wzmocnienia tkanki łącznej w śródbłonku naczyń, zwiększenia ich elastyczności i uszczelnienia ścianek. Takie działanie jest przyczyną obserwowanego efektu przeciwwysiękowego i przeciwobrzękowego.
- rozkurczowo (spazmolitycznie). Flawonoidy hamują fosfodiesterazę cAMP co powoduje rozkurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych, przewodu pokarmowego, dróg moczowych i żółciowych
- moczopędnie poprzez drażnienie kanalików nerkowych i utrudnianie resorpcji zwrotnej w nerkach.
Ze względu na tak szerokie spektrum działania farmakologicznego surowce zawierające flawonoidy stosuje się w leczeniu wielu schorzeń. Flawonoidy wchodzą między innymi w skład następujących roślin leczniczych:
- o działaniu przeciwzapalnym:
- o działaniu moczopędnym:
- o działaniu wzmacniającym na naczynia krwionośne:
Flawonoidy są związkami występującymi powszechnie w roślinach, dzięki czemu stanowią codzienny element diety przeciętnego człowieka (ok. 1 g/dzień). Występują m.in. w owocach (szczególnie owocach cytrusowych), warzywach (np. pomidory, papryka i brokuły), roślinach strączkowych (np. soi), herbacie, yerba mate i czerwonym winie.
Zawartość poszczególnych flawonoidów w warzywach czy owocach jest różna. Najbardziej popularnym i najlepiej poznanym flawonoidem jest kwercetyna i jej glikozydy.
[edytuj] Zobacz też
