Księstwo Raciborskie
Z Wikipedii
Księstwo Raciborskie
Pierwotny obszar Księstwa Raciborskiego powstał w 1172r. w wyniku wydzielenia dzielnicy młodszemu synowi Władysława II Wygnańca - Mieszkowi Plątonogiemu. Powstałe wówczas księstwo było niewielkie obejmowało oprócz stołecznego Raciborza, Koźle i Cieszyn.
W 1177r. (lub 1179r.) do księstwa dołączone zostały należące dotychczas do Małopolski dwie kasztelanie: bytomska i oświęcimska.
W 1202r. do księstwa przyłączone zostało Księstwo Opolskie w wyniku czego powstało Księstwo Opolsko-Raciborskie, a stolica dzielnicy została przeniesiona do Opola.
Do ponownego wydzielenia samodzielnego Księstwa Raciborskiego doszło w 1290r. kiedy to wyniku podziału dzielnicy opolsko-raciborskiej między synów zmarłego w 1281 lub 1282r. Władysława Księstwo Raciborskie przypadło najmłodszemu Przemysławowi. Podział został dokonany w dwóch etapach: najpierw w 1281 lub 1282r. Przemysław, razem z Mieszkiem objęli wspólnie Racibórz i Cieszyn, by w 1290r. podzielić władztwo w ten sposób, że Przemysław objął Racibórz a Mieszko Cieszyn.
W skład Księstwa Raciborskiego oprócz Raciborza wchodziły wówczas: Wodzisław, Żory, Rybnik, Mikołów, Pszczyna i okresowo w latach 1334-1336 Koźle.
Już rok po objęciu samodzielnej władzy Przemysław najprawdopodobniej razem z braćmi Mieszkiem i Bolkiem złożyli władcy czeskiemu Wacławowi II hołd lenny (trzeci brat Kazimierz hołd złożył jeszcze w 1289r.) Ta pierwsza zależność ustała w prawdzie po wygaśnięciu głównej linii Przemyślidów w 1306r., lecz już 1327r. podległość księstwa względem Czech została ponownie nawiązana, kiedy syn Przemysława Leszek wraz z resztą książąt górnośląskich złożył hołd lenny Janowi Luksemburskiemu.
W 1336r. zmarł bezpotomnie książę Leszek. Jan Luksemburski zdecydował się wtedy mimo oporu pozostałych książąt górnośląskich z linii cieszyńskiej, bytomskiej i opolskiej nadać Księstwo Raciborskie księciu opawskiemu Mikołajowi II, ożenionemu z Anną, córką raciborskiego Przemysława a pochodzącemu z bocznej linii Przemyślidów (jego ojciec Mikołaj I narodził się z pozamałżeńskiego związku króla Przemysła Ottokara II).
Decyzja Jana Luksemburskiego połączyła Księstwo Raciborskie aż do 1377r. z Księstwem Opawskim, kiedy to doszło do podziału dzielnicy między synów Mikołaja II. Racibórz razem z pobliskimi Wodzisławiem, Rybnikiem, Żorami, Karniowem i Bruntalem dostał się wówczas księciu Janowi I.
W latach 1385-1405/1407 od Księstwa został odłączony Bruntal, który stał się uposażeniem młodszego syna Jana I - Mikołaja IV, zaś w latach 1385-1392 Karniów (zastaw). W zamian w 1396r. obszar władztwa został powiększony okręgiem Pszczyny i Mikołowa, które odzyskał starszy syn Jana I - Jan II Żelazny (okręgi te sprzedane zostały jeszcze w 1375r. książętom opolskim).
Do ponownego podziału Księstwa Raciborskiego doszło w 1437r., kiedy to starszy syn Jana II - Wacław II objął wyłącznie ziemię Raciborską wraz najbliższą okolicą, zaś młodszy Mikołaj V pozostałe terytoria z Karniowem, Bruntalem, Pszczyną, Rybnikiem i Wodzisławiem.
Nowy kształt dzielnicy przetrwał aż do 1473r. kiedy to synowi Wacława II- Janowi V udało się okresowo do Księstwa przyłączyć okręg Pszczyny (do 1479r.). Po śmierci Jana IV Karniowskiego nowym nabytkiem okazało się przyłączenie w 1483r. Wodzisławia ( do 1502 r. kiedy utworzono Wodzisławskie państwo stanowe).
Stan ten ( z wyjątkiem odłączenia w 1502 r. Wodzisławia i ziemi wodzisławskiej ) przetrwał do 1521r., kiedy zmarł bezpotomnie ostatni książę raciborski z dynastii Przemyślidów - Walentyn zwany Garbatym. Księstwo Raciborskie na mocy układu o przeżycie zawartego w 1511r. między Walentym a księciem opolskim Janem II Dobrym zostało połączone z Księstwem Opolskim.
O tego momentu ziemia raciborska dzieliła koleje losu Księstwa Opolsko-Raciborskiego: najpierw w 1532r. po bezpotomnej śmierci Jana II Dobrego dostała się pod panowanie Hohenzollernów, jako lenników czeskich, w latach 1552-1645 i od 1666 znajdowała się pod bezpośrednim panowaniem Habsburgów, by w latach 1646-1666 stać się zastawem polskich Wazów. Od 1742r. teren Księstwa Raciborskiego znalazł się w granicach Prus.
