LGM-118A Peacekeeper

Z Wikipedii

LGM-118A Peacekeeper
Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Boeing, Martin Marietta
Inne nazwy	MX
Typ	ICBM
Przeznaczenie	Pocisk strategiczny
Bazowanie	super utwardzone silosy
Status	przeniesiony do rezerwy
Lata służby	WGO: 19.12.1986; PGO: grudzień 1988; wycofanie: 2005
Dane techniczne
Głowica	10 Avco MK 21 - 300 do 475 Kt
Naprowadzanie	bezwładnościowe: AIRS, MECA
Celność (CEP)	130 metrów
Napęd	3-stopniowy + post-boost vehicle
Prędkość (BoV)	24.000 km/h
Zasięg	5,217 nm (9.661,88 km)
Miary
Długość	21,8 m.
Średnica	2,3 m.
Masa startowa	87.750 kg
Maksymalny ładunek	11 głowic MIRV
Użytkownicy
US Air Force

LGM-118A Peacekeeper – strategiczny, czterostopniowy pocisk balistyczny ICBM, przenoszący do 11 samonaprowadzających się głowic typu MIRV, wyposażonych w ładunek jądrowy o mocy do 475 Kt. Pociski te wprowadzone zostały do uzbrojenia US Air Force w 1986, zgodnie natomiast z traktatem START II o ograniczeniu zbrojeń jądrowych - w szczególności w związku z zakazem posiadania pocisków ICBM uzbrojonych w wiele głowic MIRV, ostatnie pociski Peacekeeper zostały wycofane z amerykańskiego arsenału nuklearnego w 2005.

Pociski MX do momentu wycofania stanowiły podstawowy i do dziś (2008) najnowocześniejszy, w pełni rozwinięty element amerykańskiej strategicznej triady nuklearnej.

[edytuj] Geneza

Jeszcze w trakcie trwania procesu rozmieszczania pocisków LGM-30 Minuteman III, planiści Dowództwa Strategicznych Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych Strategic Air Command (SAC) rozpoczęli badania nad pozyskaniem pocisków ICBM trzeciej generacji. Celem prac było opracowanie najbardziej zaawansowanego pocisku, zapewniającego zwiększony zasięg, zdolność do przenoszenia wielu głowic oraz "punktową" dokładność ataku (pinpoint accuracy). Nad pracami ciążyło jednak kilka problemów. Pierwszym z nich był wzrost celności radzieckich pocisków ICBM co spowodowało żywą w Stanach Zjednoczonych dyskusje nad zdolnością umieszczonego w stałych silosach arsenału amerykańskiego do przetrwania pierwszego uderzenia jądrowego ze strony ZSRR i najlepszych metodach bazowania pocisków trzeciej generacji. Dywagacje tego rodzaju, nie zmniejszały jednak wysiłku SAC do opracowania nowego pocisku: Missile-X (MX)

Poszukiwania nowego systemu mającego zastąpić pociski Minuteman rozpoczęły się w 1971 roku. SAC było zdania, iż technologia pocisków Minumetan jest już przestarzała i dążyło do zastąpienia ich nowymi pociskami wykorzystującymi najbardziej zaawansowane z możliwych technologie. Najistotniejszymi elementami wymagań Dowództwa były zwiększony zasięg, lepsza celność oraz możliwość przenoszenia wielu głowic, co miało na celu umożliwienie przenoszenia wielu głowic samodzielnie naprowadzających się (Multiple Independent Reentry Vehicles MIRV). Proces pozyskiwania nowego pocisku rozpoczął się 4 kwietnia 1972 r., kiedy Dowództwo Sił Powietrznych przydzieliło mu nazwę "Missile-X" oraz uczyniło organizację Space and Missile Systems Organization (SAMSO) odpowiedzialną za jego rozwój. Pierwszą zaś przeszkodą do pokonania, było rozstrzygnięcie kwestii umieszczenia nowego systemu w utwardzonych silosach, czy też w systemach mobilnych.

[edytuj] Silosy, czy system mobilny

Ulepszenie radzieckich jądrowych sił strategicznych i zwiększenie ich celności spowodowało poważne zaniepokojenie zdolnością bazujących w podziemnych silosach amerykańskich ICBM do przetrwania pierwszego ataku. Proponowanymi rozwiązaniami były wobec tego utwardzenie silosów oraz system mobilnego bazowania. W 1973 roku SAC zgłosiło jednak swoje zastrzeżenia do koncepcji systemu mobilnego, zwracając uwagę na bardzo wysokie koszty takiego systemu, niską celność oraz niski czas reakcji. W międzyczasie, w środowisku związanym z obronnością toczyła się debata w której rozważano każda z tych dwóch alternatyw. Jako jedno z możliwych rozwiązań wskazywano powietrzny system mobilny i już 24 października 1974 roku z sukcesem przeprowadzono test tej koncepcji wystrzeliwując pocisk Minuteman I z samolotu transportowego C-5A Galaxy. Miesiąc później Sekretarz Obrony USA pod politycznym naciskiem rozwiązania problemu bazowania i utworzenia ekonomicznego systemu rakietowego, zmienił plany w zakresie osiągnięcia przez nowy system wstępnej gotowości operacyjnej (IOC) opóźniając założone osiągniecie IOC przez system MX z roku 1983 na 1985. W tym samym czasie rozpoczęto prace studialne w celu ustalenia możliwości wspólnego rozwoju pocisków MX i Trident. W lipcu 1976 roku, zaniepokojony wrażliwością bazujących w silosach pocisków na sowiecki atak ICBM Kongres, odmówił środków finansowych na tego rodzaju systemy, podobny los spotkał także projekty finansowe pocisków bazowania powietrznego, przy czym Kapitol zalecił uczynienie możliwym bazowanie pocisków w bunkrach lub specjalnych schronach.

Modelowy układ rozmieszczenia modułów Peackeepera. Widoczne są poszczególne stopie napedowe, umieszczone w post-boost vehicle głowice Mk 21 oraz powierzchnia silosu.

Różnorakie kręgi związane z obronnością przeanalizowały blisko 40 możliwych rozwiązań, zanim 12 czerwca 1970 r., Prezydent Jimmy Carter podjął decyzje o skierowaniu wstępnego projektu do pełnoskalowych prac rozwojowych. Prezydencka decyzją decyzją, jako podstawowy sposób stacjonowania pocisków wybrane zostały wielokrotnie chronione poziome schrony. Prace na nad nowym system pełna parą ruszyły 14 września 1979 roku. Ze wszystkich rozważanych koncepcji ochrony pocisków, prawdopodobnie najdalej, a właściwie najgłębiej idącą był koncepcja bazowania w pociągach znajdujących sie w labiryncie podskalnych tuneli. Umieszczonych pod skałami na tyle głęboko, aby zapewniały odporność na bezpośrednie uderzenia nawet wielkich bomb jądrowych. Po ataku, tunele miały być przewiercane a pociski po wyjeździe na zewnątrz, odpalane z powierzchni.

W latach osiemdziesiątych, rozpoczęto konstruowanie składów kolejowych niezbędnych do rozmieszczenia pocisków MX. W oryginalnej koncepcji poziomych schronów, pociski miały być transportowane w połączonej ze schronami sieci połączeń kolejowych przez wagony zawierające wznoszące się do pionu wyrzutnie typu TEL. W celu zwiększenia prawdopodobieństwa przetrwania, założono także kursowanie w sieci fałszywych składów, mających pozorować składy bojowe. Wszczęto już prace konstrukcyjne nad bazowymi stacjami, kiedy cały program został anulowany przez następną administrację.

[edytuj] Peacekeeper

2 października 1981 r., Prezydent Ronald Reagan zażądał szybszego rozmieszczenia nowych pocisków i anulował program poziomych schronów oraz wsparł koncepcję rozmieszczenia ograniczonej liczby pocisków w super utwardzonych silosach pocisków Titan II oraz Minuteman. Doprecyzował te koncepcję 22 listopada 1982 roku ogłaszając program Closely Spaced Basing jako ostateczne rozwiązanie problemu bazowania MX-ów. Jednocześnie ujawnił swoją wolę zmiany nazwy pocisku na Peacekeeper. Kongres, który w marcu 1982 r. odmówił środków na przejściowe bazowanie nowych pocisków w silosach Minuteman, nie zdecydował się także na Closely Spaced Basing oraz nie zatwierdził budżetu na Peacekeepera. Stwierdził także, iż Administracja powinna przygotować kompleksową ocenę techniczną ICBM i alternatyw bazowania. Raport taki, przygotowany przez Komisję Generałą Brenta Scowcrofta został przedstawiony 6 marca 1983 r. Raport ten zawierał koncepcje pilnego opracowania lekkich, jednogłowicowych pocisków ICBM w międzyczasie zaś ograniczone wprowadzenie do Sił Powietrznych 100 pocisków Peacekeeper. Raport, w żywiołowy sposób przedstawił też możliwe alternatywy rozwiązań wraz z zaleceniami, które spotkały się z aprobata zarówno Prezydenta jak i Kapitolu. 10 sierpnia 1983 roku Sekretarz Obrony nakazał rozmieszczenie 100 nowych pocisków w silosach Minuteman w bazie Sił Powietrznych Warren AFB w stanie Wyoming oraz rozpoczęcie prac nad małymi, jednogłowicowymi pociskami ICBM.

Uderzenie nieuzbrojonych głowic pocisku Peacekeeper w Kwajalein w trakcie testu

Pierwszy lot testowy nowego pocisku - Peacekeeper, odbył się 17 czerwca 1983 roku, test został przeprowadzony z bazy Vandenberg AFB w Kalifornii. Pocisk przeleciał 6.704 km, po czym zrzucił sześć nieuzbrojonych głowic na planowany cel na polu testowym w Kwajalein na Pacyfiku.

[edytuj] Charakterystyka

[edytuj] Pocisk

Głównym producentem systemu był Boeing, za testy systemu odpowiedzialny był Martin Marietta (aktualnie Lockheed Martin) oraz Denver Aerospace. Pocisk miał długość 21,8 metra, średnicę 2,3 metra, wagę - 87,75 tony łącznie z pełnym wyposażeniem w 10 głowic MIRV: Avco MK 21. Przy prędkości wypalenia (velocity burnout) 24.000 km/h maksymalny zasięg pocisku wynosił 9.661,88 km.Czterostopniowy pocisk rozpędzany był trzema silnikami na paliwo stałe: Thiokol SR118, Aerojet SR119 i Hercules SR12.

Peacekeeper był czterostopniowym pociskiem składającym się z trzech głównych sekcji:

• boost systemu (BS), czyli głównego systemu napędowego pocisku, rozpędzającego pocisk i wynoszącego go do warstwy egzoatmosferycznej atmosfery ziemskiej;
• post-boost vehicle (PBV) - czwartego członu pocisku zawierającego głowice, który wyprowadzał je na właściwą trajektorię i dokonywał odpalenia;
• re-entry system (RS), czyli moduł mieszczący głowice bojowe.

Boost system składał się z trzech stopni napędowych wynoszących pocisk w przestrzeń. Stopnie te umieszczone były jeden na drugim i odpalane kolejno, po wyczerpaniu paliwa i zakończeniu pracy poprzednika. Pierwszy stopień o długości 8,53 m i wadze 45.360 kg wynosił pocisk na wysokość 23.774,40 metrów. Dysza pierwszego stopnia napędowego była ruchoma, jej położenie zmieniane było za pomocą systemu hydraulicznego zasilanego napędzanym turbiną gorącym gazem. Silnik drugiego stopnia o długości 5,48 m i wadze 25.200 kg wynosił pocisk na wysokość 57.912 m. Silnik trzeciego stopnia natomiast, o długości 2,43 m i wadze 7.140 kg, ostatecznie wynosił pocisk do pułapu 213.360 metrów, gdzie post-booster czwartego stopnia o wadze 1.363 kg i długości 1,21 m, dokonywał manewrów w celu precyzyjnego ulokowania głowic MIRV na na zadanych trajektoriach balistycznych. Napędzany silnikiem Rocketdyne - aktualnie Pratt & Whitney na paliwo ciekłe w postaci hydrazyny i tetratlenku diazotu. Wszystkie stopnie napędowe znajdowały się w 49 kewlarowych obudowach. Najwyżej położonym elementem Peacekeepera był re-entry system zawierający urządzenia służące rozlokowaniu głowic na właściwych trajektoriach oraz 10 stożkowatych głowic chronionych osłoną na zewnątrz której znajdowała pokrywa czołowa, z małym silnikiem rakietowym mającym na celu oddzielenie jej od od modułu rozmieszczającego głowice. Ten ostatni zawierał zespół urządzeń elektronicznych niezbędnych do aktywacji i sekwencyjnego rozmieszczenia rozmieszczenia głowic (re-entry vehicles).

Bezwładnościowy układ naprowadzania Advanced Inertial Reference Sphere (AIRS) oraz Missile Electronics and Computer Assembly (MECA) znajdował się w post-boosterze, skąd za pomocą połączeń światłowodowych komendy naprowadzania przekazywane były do poszczególnych stopni napędowych.

[edytuj] Głowice

Głowice MK 21 w post-boost vehicle

Pierwotnie, pocisk uzbrojony był w 11 dwustopniowych głowic termojądrowych MIRV W87-0/Mk-21 o mocy 300 kiloton, z możliwością jej podniesienia do 475 kT przez dodanie do drugiego stopnia ładunku pierścienia ze wzbogaconego uranu. Na skutek jednak układów o kontroli zbrojeń, liczbę przenoszonych przez pocisk głowic zmniejszono do dziesięciu. Wskaźnik celności CEP tych głowic wynosi 400 stóp (ok 130 m). Technicznie, Peacekeeper przystosowany był także do przenoszenia dwunastu odmiennych głowic MIRV Mark 12A, jednakże pociski operacyjne załadowane były wyłącznie dziesięcioma Mark 21

W trakcie konstrukcji tych głowic, musiano pokonać wiele problemów technicznych, związanych przede wszystkim z ekstremalnymi warunkami w jakich znajduje się głowica w trakcie ich przedzierania się przez gęste warstwy atmosfery po powrocie z egzosfery, a przy tym z koniecznością zachowania właściwej celności. W procesie konstrukcyjnym przeprowadzono intensywny program badań, obejmujący m.in. testy wstrząsowe, badania materiałoznawcze, badania w tunelu hipersonicznym, badania balistyczne, badania stożka balistycznego w locie balistycznym, i wiele innych. Głowice pokryte są materiałem ułatwiającym im przelot przez atmosferę oraz są mechanicznie połączone z modułem rozmieszczającym. Rozmieszczenie następowało przez wypchnięcie gazem pod ciśnieniem z wybuchowego kartridża co pozwalało na opuszczenie przez nie modułu rozmieszczającego przy minimalnym wstrząsie i ich podróż przez atmosferę ku celom.

Głowica Mk 21 powracając do atmosfery leci z prędkością ponad 20 Ma w temperaturze 15.000° Fahrenheita (8.315°C). W rzeczywistości jednak sama głowica nigdy nie rozgrzewa się do tej temperatury bowiem ogromna fala uderzeniowa atmosfery rozprasza ok 90% tej energii, pozwalając w ten sposób przetrwać głowicy, a zwłaszcza jej wewnętrznym układom. Powracająca do atmosfery głowica, jest też wyhamowywana z olbrzymią siłą przeciążenia przekraczająca 50G

Zimny start Peacekeepera

Po wycofaniu Peacekeepera z użytku operacyjnego, głowice Mark 21 znalazły zastosowanie w modernizowanych pociskach Minuteman III oraz oraz pociskach SLBM Trident II D5, które przenoszą po jednej głowicy tego typu.

[edytuj] Zimny start

W przeciwieństwie do pocisków Minuteman III i wszystkich wcześniejszych pocisków ICBM, Peacekeepeer nie startował w silosie, lecz przez tzw. zimny start. Sam pocisk nie był umieszczony bezpośrednio w silosie, lecz w startowym kanistrze wyposażonym w system Launch Ejection Gas Generator (LEGG). Podobnie jak ma to miejsce w zainstalowanych na okrętach podwodnych pociskach SLBM, za pomocą sprężonych gazów system ten wyrzucał pocisk z kanistra i silosu na wysokość ok 80 stóp (24,38 m), po czym dopiero następował zapłon silnika I stopnia

[edytuj] Źródła

• Global Security: LGM-118A Peacekeeper (en)
• The W87 Warhead (en)
• U.S. Missile Systems (en)

[edytuj] Zobacz też

• Peacekeeper missile mission ends during ceremony (en)
• Wideo: Zimny start Peacekeepera 5 listopada 1997 r.

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
LGM-118A Peacekeeper