Modena
Z Wikipedii
Współrzędne: 44°38'46" N 10°55'33" E
Modena | |||||
|
|||||
Państwo | ![]() |
||||
region | Emilia-Romania | ||||
Powierzchnia | 182 km² | ||||
Położenie | 44° 38' 46 '' N 10° 55' 33 '' E |
||||
Wysokość | 34 m n.p.m. | ||||
Ludność (2005) • liczba ludności • gęstość |
180 638[1] 989 os./km² |
||||
Nr kierunkowy | 059 | ||||
Kod pocztowy | 41100 | ||||
Położenie na mapie kraju
|
|||||
![]() |
|||||
Strona internetowa miasta |
Modena – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Emilia-Romania, w prowincji Modena. Leży w dolinie Padu; przepływają przez nią dwie rzeki: Secchia i Panaro. 10 kilometrów na południe od miasta zaczynają się pierwsze wzniesienia Apeninów, a konkretnie Apeniny Toskańsko-Emiliańskie (Appennino Tosco-emigliano).
Spis treści |
[edytuj] Dane statystyczne
Wg danych za 2006, Modena liczy 180 469 mieszkańców, z czego 9,7% to obcokrajowcy. Na obszarze metropolii zaś (wyznaczonej przez miejscowości Carpi-Sassuolo-Vignola-Castelfranco Emilia) żyje ponad 400 000 osób.[1]
[edytuj] Gospodarka
Miasto jest drugą po Bolonii potęgą gospodarczą regionu. W granicach metropolii mają swoje siedziby słynni włoscy producenci samochodów wyścigowych: Ferrari (w Maranello), Maserati (w samym mieście), De Tomaso (na peryferiach) oraz Pagani (w San Cesario sul Panaro, kilka kilometrów na południowy-wschód od miasta). Do wymienionych powyżej producentów samochodów wyścigowych należy jeszcze dodać Lamborghini, które ma swoją siedzibę w pobliskim Sant'Agata Bolognese. Poza tym, nie sposób pominąć przemysłu ceramicznego (w szczególności w Sassuolo) oraz tekstylnego (Carpi). Modena jest także ważnym węzłem komunikacyjnym; łączą się tu dwie autostrady: A1 (zwana Autostradą Słońca, Autostrada del Sole) prowadząca z Mediolanu do Rzymu i dalej do Neapolu, oraz A22 prowadząca do Brennero, przejścia granicznego na granicy z Austrią.
[edytuj] Edukacja
Modena, wspólnie z miastem Reggio Emilia, stolicą sąsiedniej prowincji o tej samej nazwie, tworzy ważne uniwersyteckie dwumiasto, siedzibę Uniwersytetu Modeny i Reggio Emilia (Università degli Studi di Modena e Reggio Emilia), utworzonego w 1175 i rozwiniętego przez Franciszka II d'Este w 1686. Uniwersytet tradycyjnie przoduje w fakultetach prawa i medycyny. Włoscy oficerowie kształcą się we Włoskiej Akademii Wojskowej w Modenie. Zaś Biblioteca Estense stanowi repozytorium archiwalnych zbiorów historycznych, w tym ok. 3000 rękopisów.
[edytuj] Historia
Modena była pierwotnie osadą etruską, potem gallijską. W roku 183 p.n.e.[2] stała się kolonią rzymską, nosząc nazwę Mutina (prawdopodobnie od etruskiego słowa oznaczającego pagórek, wzgórze). Między V i VII wiekiem kilkakrotnie opuszczana z powodu powodzi, ostatecznie została zaludniona po ustanowieniu jej stolicą biskupią. Okres panowania biskupów zaowocował wzniesieniem przepięknej romańskiej katedry, w której znajduje się grobowiec św. Geminiano, patrona miasta i lokalnej archidiecezji.
Panowanie biskupów skończyło się w 1135, kiedy miasto uzyskało autonomię, jednak ponad sto lat później, w 1249 gibellińska Modena została podbita przez gwelficką Bolonię i w 1288 poddała się rodowi d'Este z Ferrary. W 1598 książę Cezar d'Este przeniósł do Modeny swoją stolicę i od tej pory miasto nabrało charakteru miasta książęcego.
[edytuj] Zabytki
Do najpiękniejszych zabytków Modeny należą m.in. katedra (il Duomo), dzwonnica (Ghirlandina), główny plac miejski (Piazza Grande) (wszystkie trzy wpisane na listę światowego dziedzictwa), pałac książęcy (Palazzo Ducale).
[edytuj] Kuchnia
Typowymi składnikami kuchni modeńskiej są szynka parmeńska (prosciutto di Parma) i parmezan. Wytwarza się tu również mortadelę. Typowe potrawy to gniocco fritto oraz crescentina zwana również tigella. Modena jest również słynna przez produkowany tu ocet balsamiczny oraz wino lambrusco.
[edytuj] Ludzie
Sławną współczesną osobistością pochodzącą z Modeny był tenor Luciano Pavarotti (1935-2007). Jego koleżanka z dzieciństwa, sopran Mirella Freni, jest także rodowitym renomowanym głosem tego miasta.
- Francesco Guccini
- Vasco Rossi (z regionu)
- Wiligelmo
- Marco Biagi
- Valerio Massimo Manfredi - pisarz
- Ludovico Antonio Muratori - historyk
- Paolo Ruffini - matematyk
[edytuj] Sport
Mówiąc o Modenie nie można pominąć jej powiązań ze sportem: kolebka inżynierska wyścigów samochodowych, piłka nożna i piłka siatkowa. Oprócz szeregu producentów samochodów najwyższej klasy, swoją siedzibę mają tu dwa kluby: piłkarski Modena FC oraz siatkarski Cimone Modena (grał w nim Dawid Murek).
[edytuj] Miasta partnerskie
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Zródła danych statystycznych: [1] oraz it:Modena
- ↑ Praca zbiorowa pod redakcja Aleksandra Krawczuka, 2005, Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych, str. 256, Oficyna Wydawnicza FOGRA, ISBN 83-85719-84-9.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Strona internetowa prowincji Modena (it)
Ten zalążek artykułu powstał na podstawie danych włoskiego urzędu statystycznego. Jeśli możesz, rozbuduj to hasło.
Sztuka naskalna w Val Camonica • Kościół i klasztor dominikański Santa Maria delle Grazie z Ostatnią Wieczerzą Leonarda da Vinci w Mediolanie • Zespół zabytkowy Rzymu, dobra Stolicy Apostolskiej leżące na terenie Rzymu, korzystające z prawa eksterytorialności i bazylika św. Pawła za Murami • Zespół zabytkowy we Florencji • Wenecja wraz z laguną • Piazza del Duomo w Pizie • Zespół zabytkowy San Gimignano • I Sassi w Materze • Vicenza - miasto i wille palladiańskie w regionie Veneto • Zespół zabytkowy w Sienie • Zespół zabytkowy w Neapolu • Miasto przemysłowe Crespi d'Adda • Renesansowe miasto Ferrara i delta Padu • Castel del Monte • Trulli w Alberobello • Zabytki wczesnochrześcijańskie w Rawennie • Zespół zabytkowy w Pienzy • Pałac królewski z XVIII w. w Casercie wraz z parkiem, akweduktem Vanvitelli i zespołem San Leucio • Rezydencje królewskie dynastii sabaudzkiej w Turynie • Ogród botaniczny w Padwie • Katedra, Torre Civica i Piazza Grande w Modenie • Zespoły archeologiczne - Pompeje, Herkulanum i Torre Annunziata • Villa Romana del Casale • Su Nuraxi w Barumini • Portovenere, Cinque Terre i wyspy (Palmaria, Tino i Tinetto) • Wybrzeże amalfitańskie • Strefa archeologiczna w Agrigento • Strefa archeologiczna i Bazylika Patriarchów w Akwilei • Park Narodowy Cilento i Vallo di Diano oraz stanowiska archeologiczne Paestum i Velia oraz Certosa di Padula • Zespół zabytkowy w Urbino • Willa Hadriana w Tivoli • Asyż, bazylika franciszkańska i inne zabytki franciszkańskie • Miasto Werona • Wyspy Liparyjskie • Villa d'Este w Tivoli • Miasta późnego baroku w dolinie Noto (południowo-wschodnia Sycylia) • Sacri Monti w Piemoncie i Lombardii • Etruskie nekropolie w Cerveteri i Tarkwinii • Val d’Orcia • Syrakuzy i skalna nekropolia w Pantalica • Historyczne centrum Genui z zespołem późnorenesansowych rezydencji miejskich wzdłuż Le Strade Nuove