Orzysza

Z Wikipedii

Orzysza
Orzysza
Lokalizacja	Europa Polska
Źródło	okolice jeziora Bajtkowskiego
Ujście	Śniardwy
Długość	38,6 km
Ważniejsze dopływy	Kanał Kozielski, Druglin, Wylewy
Rzeki Polski

Orzysza, nazywana również Orzyską Strugą (Arys Fliess) - lewostronny ciek IV rzędu zlewni Pisy. Długość 38,6 km, z czego ponad połowa przebiega przez jeziora. Źródła jej znajdują się w okolicy Jeziora Bajtkowskiego położonego na południowy - zachód od Ełku. Początkowo płynie w kierunku północno - zachodnim mijając po drodze jeziora:

• Zdedy;
• Jezioro Lipińskie;
• Kraksztyn;
• Kaleń;
• Rostki.

Rzeka wpływa do jeziora Orzysz od jego zachodniej strony na wysokości wyspy Czykietówka. Od jeziora Orzysz i Wierzbińskiego płynie do jeziora Tyrkło, a nastepnie uchodzi do jeziora Śniardwy.

Górny bieg rzeki, płynie przez zatorfione łąki na północ od Orzysza, łączy się z kanałem Orzysz. Dolny bieg rzeki meandruje, płynąc początkowo przez łąki, a następnie przez obszar zalesiony^[1].

W lutym 1361 roku podczas przeprawy przez rzekę pod Grzegorzami został rozbity przez Krzyżaków litewski oddział. W związku z tym miejsce to zostało nazwane Brodem Kiejstutowym. Rzeka jest bardzo rzadko używana przez kajakarzy mimo, że charakteryzuje się znacznymi walorami przyrodniczymi. Na jej brzegach rośnie bujna roślinność szuwarowa, m. in.:

• trzcina pospolita;
• pałka szerokolistna;
• manna mielec;
• mozga trzcinowata;
• tatarak zwyczajny .

W innych odcinkach koryta cieku rosną:

• rdestnica przeszyta;
• rdestnica pływająca;
• strzałka wodna.

W końcowym odcinku rzeki występują łęgi olszowo - jesionowe.

Zlewnia jeziora jest zróżnicowana i porosnięta w znacznej części obszarami leśnymi Puszczy Piskiej. Znajdują się tu rózne:

• utwory morenowe;
• pagórkowate i faliste zbudowane z glin i piasków gliniastych;
• piaszczyste obszary sandrowe o zróżnicowanej rzeźbie;
• enklawy utworów aluwialnych;
• torfów.

Dopływy rzeki:

• • Kanał Kozielski bifurkujący ze zlewnią Dziękałówki;
  • Druglin - jezioro o powierzchni 428 ha, długości 4,4 km, szerokości do 2,3 km, maksymalnej głębokości 6 m. Linia brzegowa rozwinięta, w części północnej dwie zatoki. Na jeziorze kilkanaście wysp. Brzegi w większości niskie, miejscami podmokłe, na południu zalesione.
  • jezioro Wylewy.

[edytuj] Szlak kajakowy im. Michała Kajki

Szlak kajakowy im. Michała Kajki jako trasa zaliczana jest do średnio trudnych technicznie, z uwzględnieniem znacznego wysiłku fizycznego w pierwszym dniu spływu.

• I dzień – etap I (10,8 km)
  • 1. Wieś Zdedy w Gm. Biała Piska – start: Jez. Zdedy położone już w gminie Orzysz – 1,8 km,
  • 2. rzeczka łącząca z jez. Lipińskie – 1.4 km,
  • 3. Jez. Lipińskie – 5,6 km,
  • 4. Jez. Kraksztyn – 2,0 km (proponuję odpoczynek we wsi Ogródek).
• etap II (13,5 km)
  • 5. Jez. Kaleńskie wraz z oczkiem będącym jeziorem Kalunki – 1,0 km,
  • 6. struga wodna łącząca jez. Kalunki z jez. Rostki – 1,5 km
  • 7. Jez. Rostki – 1,8 km,
  • 8. Czarcia Struga – 2,7 km,
  • 9. Jez. Orzysz – 6,5 km. (proponuję nocleg w Orzyszu w obiektach turystycznych położonych na zachodnim brzegu jeziora).

• II dzień – etap III (13, 0 km)
  • 10. Jez. Orzysz – Zatoka Wierzbińska – 0,4 km,
  • 11. Kanał Orzysz – 1,0 km,
  • 12. Rzeka Orzysza – 9,8 km,
  • 13. Jez, Tyrkło – spływ kończymy we wsi Okartowo przy szkole podstawowej – 1,8 km
    lub na jez. Śniardwy w przystani dla jachtów, za mostem kolejowym – 2,0 km.

[edytuj] Bibliografia

• R. W. Pawlicki, P. Sikorski, M. Wierzba, Przewodnik po ścieżkach rowewowych, Ziemia Orzyska, Orzysz 2004, ISBN - 83-914508-0-5
• S. Imielski, B. Kozarkiewicz, Raport o stanie środowiska w województwie suwalskim w 1996 roku, Suwałki 1997 wydw. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, ISBN 83-87166-49-9

[edytuj] Przypisy

1. ↑ R. W. Pawlicki, P. Sikorski, M. Wierzba, Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Ziemia Orzyska, Orzysz 2004, ISBN - 83-914508-0-5, s.122