Puszcza Piska

Z Wikipedii

Puszcza Piska
Bocian biały
Megaregion	Niż Wschodnioeuropejski
Mezoregion	Puszcza Piska
Zajmowane jednostki administracyjne	Polska: województwo warmińsko-mazurskie

Puszcza Piska przylega do Mazurskiego Parku Krajobrazowego do którego fragment Puszczy należy oraz Niziny Mazurskiej. Dawna nazwa to Puszcza Jańsborska (niem. Johannisburger Heide). Największy kompleks leśny na Mazurach.

• Duży kompleks leśny położony na terenie gmin: Mikołajki, Mrągowo, Piecki, Sorkwity, Biskupiec, Biała Piska, Orzysz, Pisz, Ruciane-Nida, Dźwierzuty, Rozogi, Szczytno, Świętajno, Łyse, Kolno, Turośl w województwie warmińsko-mazurskim.
• Powierzchnia całej puszczy wynosi ok. 100 tys. ha. W skład obszaru Puszczy Piskiej wchodzi wiele jezior które pełnią także rolę rezerwatów. Należą do nich m.in. Bełdany, Jezioro Nidzkie, Jegocin, Rezerwat przyrody Jezioro Warnołty i Jezioro Mokre a także największe z nich Śniardwy. Przez obszar przepływają dwie główne rzeki – Krutynia i Pisa, a także wiele mniejszych cieków.

• Południowa jej część porasta piaski i torfowiska niskie. Odwadniana jest przez dopływy Narwi takie jak Pisa czy Szkwa. Na jej terenie znajduje się wiele jezior, a w północnej części puszczy zlokalizowana jest Kraina Wielkich Jezior.

• Puszcza Piska porośnięta jest lasami sosnowymi i świerkowymi z niewielką domieszką brzozy, osiki, klonu, olchy i dębu (które można spotkać w południowej części Puszczy) rosnących na sandrowych piaskach. Szczególnie znana jest "sosna mazurska", która porasta m.in. wschodnie brzegi Jez. Mokrego. Osiąga ona wysokość 40 m i wiek 200 lat. Obszar Puszczy Piskiej jest ostoją ptaków o randze europejskiej. Przez obszar puszczy przebiega założony w 1977 r. Mazurski Park Krajobrazowy (53,6 tys. ha). Najcenniejszy rezerwat znajduje się na jeziorze Łuknajno, gdzie znajduje się ostoja łabędzia niemego. Symbolem parku jest jednak bocian biały, którego gniazda widać w wielu wioskach.

Spis treści 1 Zwierzęta 1.1 Rośliny 2 Geomorfologia 3 Hydrografia 4 Historia 5 Rezerwaty przyrody na terenie puszczy 6 Linki Zewnętrzne 7 Żródło

[edytuj] Zwierzęta

W lasach żyje dużo gatunków zwierząt: m.in. jelenie, łosie, sarny, dziki, zające, lisy. W dawnych czasach na obszarze Puszczy można spotkać było: tury, niedźwiedzie i rosomaki. W Kadzidłowie na obszarze 60 ha znajduje się prywatny park dzikich zwierząt w którym wilki, jelenie, daniele, łosie, tarpany, dziki, miniaturowe kozy, osiołki i bobry. Można poobserwować żubra i bizona, a także ptaki - głuszce, bociany i żurawie. W bardziej nawodnionych okolicach swoje żeremia budują bobry.

[edytuj] Rośliny

W runie występują chronione rośliny, m.in. lilia złotogłów, wielosił błękitny, rosiczka okrągłolistna, wawrzynek wilczełyko, miodunka, żubrówka, obuwnik i 10 gatunków z rodziny storczykowatych. W podszycie występuje m.in. jałowiec, leszczyna, jarzębina, czeremcha, kruszyna, trzmielina i jeżyny.

[edytuj] Geomorfologia

W części północnej dominują wzgórza moreny czołowej, pofałdowane równiny moren dennych,tereny międzymorenowe wypełnione utworami piaszczystymi i liczne jeziora rynnowe. Ta część geograficznie obejmuje teren od północy: Sorkwity, Mrągowo, Użranki a od południa: Maradki, Kosewo, Zełwągi i Mikołajki. W części południowej dominują rozległe równiny sandrowe, poprzecinane dolinami wypełnionymi utworami torfowymi. Dnem tych dolin spływa nadmiar wód, które odprowadzane są w kierunku Narwi. W wyniku działalności lodowca region został pokryty grubą warstwą utworów pochodzenia lodowcowego i wodno-lodowcowego o miąższości często przekraczającej 200 m. Na terenach morenowych utwory te stanowią głównie gliny zwałowe, utwory kamieniste, żwiry i piaski zazwyczaj silnie ze sobą przemieszane, a na terenach sandrowych ubogie piaski i żwiry. Te utwory polodowcowe stały się głównym materiałem glebotwórczym. Stąd w północno-zachodniej części gleby brunatne, płowe i rdzawo-brunatne, wytworzone zostały z utworów zwałowych-glin lekkich i spiaszczonych, piasków gliniastych lekkich i mocnych, zwykle żwirowatych, stanowiąc bogate siedliska lasów mieszanych i lasów świeżych. Gleby w środkowej i południowej części wytworzyły się z piasków pochodzenia wodno-lodowcowego (sandry) i z piasków rzecznych terasów akumulacyjnych. Z utworów tych wytworzyły się głównie gleby rdzawe, rzadziej bielicowe, a na żyźniejszych piaskach rdzawo-bielicowe. W obniżeniach terenu wytworzyły się gleby torfowe, murszowe i różne gleby pobagienne.

[edytuj] Hydrografia

Najbardziej rzucającym się w oczy elementem sieci hydrograficznej są jeziora - z największym polskim jeziorem, Śniardwy a także : Tałty, Mikołajskie, Bełdany, Nidzkie, Mokre czy Łuknajno i Pogubie Wielkie. Jeziora te są rozmieszczone dość równomiernie na całym obszarze. Dominują jeziora eutroficzne, znacznie rzadsze są średnio żyzne jeziora mezotroficzne. Bardzo interesujące są ubogie jeziorka dystroficzne, charakteryzujące się brunatną barwą wody, bogate w związki humusowe. Jeziora te usytuowane są zazwyczaj w bezodpływowych zagłębieniach śródleśnych, otaczają je często torfowiska wysokie. Spośród rzek do największych i najbardziej znanych należą Krutynia i Pisa, która odprowadza wody z południowej części Wielkich Jezior Mazurskich do Narwi. Bogata jest sieć drobnych rzeczek strumieni i rowów. W południowej części swój początek biorą spływające w głąb Kurpi Rozoga, Szkwa i Rybnica. Cennym uzupełnieniem sieci hydrograficznej są liczne torfowiska. Tworzyły się one w dolinach rzek i nad brzegami niektórych jezior. Znaczna ich część została zamieniona na łąki i pastwiska. Obecnie większe ich powierzchnie zachowały się w rejonach takich jezior jak Roś, Pogubie, Łuknajno czy też w dolinie Krutyni. Sporo jest niewielkich powierzchniowo torfowisk wysokich położonych w bezodpływowych zagłębieniach, zasilanych jedynie przez ubogie wody opadowe. Porasta je bardzo charakterystyczna roślinność, którą tworzą mchy torfowce, liczne krzewinki takie jak bagno zwyczajne, borówka bagienna, żurawina. Spotyka się tutaj zazwyczaj karłowate sosny. Bardzo ciekawe są torfowiska przejściowe łączące cechy zarówno torfowisk niskich, jak i wysokich.

[edytuj] Historia

Do połowy XVIII w. trwała rabunkowa gospodarka leśna. Lasy niszczono na potrzeby osadnictwa. Duże szkody wyrządzały w ekosystemach Puszczy Piskiej, wiejące z dużą siłą wiatry. Do największej klęski w historii lasów puszczańskich doszło 4 lipca 2002 roku w trójkącie miast Orzysz - Pisz - Ełk. Wiejący huragan spowodował, w niespotykanej dotychczas skali, wielkoobszarowe złomy i wywroty. W Nadleśnictwie Pisz szkody wystąpiły na powierzchni około 12 tys. ha, a miąższość uszkodzonych drzew oszacowana została na około 3,5 mln m³. Uszkodzeniu uległo ok. 35% lasów, głównie w Obrębie Wilcze Bagno i Dłutowo. Zdaniem leśników odbudowa Puszczy Piskiej potrwa około 60 lat. Dzisiaj jest zachowany obszar który będzie się regenerował bez ingerencji człowieka i można obejrzeć skutki wielkiego huraganu oraz naturalne etapy dynamiki sukcesyjnej.

Obszar Puszczy Piskiej jest znakomitym terenem nadającym się na spacery i wycieczki. Znajdują się trasy rowerowe. Jeziora Mazurskie są znakomitą bazą dla żeglarzy i wędkarzy.

[edytuj] Rezerwaty przyrody na terenie puszczy

• Rezerwat przyrody Czaplisko Ławny Lasek
• Rezerwat przyrody Jezioro Nidzkie
• Rezerwat przyrody Jezioro Pogubie Wielkie
• Rezerwat przyrody Jezioro Warnołty
• Rezerwat przyrody Królewska Sosna
• Rezerwat przyrody Krutynia
• Rezerwat przyrody Krutynia Dolna
• Rezerwat przyrody Jezioro Lisunie
• Rezerwat przyrody Pierwos
• Rezerwat przyrody Piłaki
• Rezerwat przyrody Pupy
• Rezerwat przyrody Strzałowo
• Rezerwat przyrody Jezioro Łuknajno
• Rezerwat przyrody Zakręt.

[edytuj] Linki Zewnętrzne

• Mazury i Suwalszczyzna
• Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku
• Informacja NIK o wynikach kontroli likwidacji skutków klęski żywiołowej (huraganu) zaistniałej w lipcu 2002r. na terenach leśnych zarządzanych przez Lasy Państwowe, ze szczególnym uwzględnieniem Puszczy Piskiej (2004)

[edytuj] Żródło

• Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Mazurskie" Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Olsztynie, Olsztyn, 2003