Z Wikipedii
Ostropest plamisty (Silybum marianum (L.) Gaertner) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny astrowatych. Pochodzi z obszaru śródziemnomorskiego, rośnie dziko w Europie, Ameryce Północnej, Australii oraz Azji Mniejszej. W Polsce roślina uprawna, czasami zdziczała (ergazjofigofit).
[edytuj] Charakterystyka
Pszczoła lądująca na kwiecie ostu plamistego
- Pokrój
- Roślina jednoroczna, swoim wyglądem bardzo podobna do ostów.
- Łodyga
- Gruba, prosta, wzniesiona, górą rozgałęziająca się. Osiąga wysokość do 2 m.
- Liście
- Szerokoeliptyczne lub odwrotnie jajowate, bezogonkowe, obejmujące swoją nasadą łodygę, zatokowo klapowane, białoplamiste. Brzegi mają silnie kolczaste.
- Kwiaty
- Zebrane w kwiatostany - duże koszyczki (4-5 cm długości) wyrastające na szczycie łodyg. Koszyczki okryte są grubymi, skórzastymi i odgiętymi kolcami. Kwiaty o purpurowej barwie, zapylane przez owady. Kwitnie od lipca do sierpnia.
- Owoc
- Niełupka z puchem kielichowym ponad dwukrotnie dłuższym od owocu.
- Biotop, wymagania
- U nas zdziczałe formy spotyka się w ogrodach, nieużytkach, ugorach oraz w zbiorowiskach ruderalnych i synantropijnych.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina uprawna : uprawiany dla potrzeb przemysłu farmakologicznego (roślina zielarska) oraz jako roślina ozdobna.
- Roślina lecznicza :
- Surowiec zielarski : owoce, zawierające do 6% sylimaryny, która jest silnym przeciwutleniaczem. Wytwarza się z nich lek Sylimarol (w postaci pastylek). Można też samodzielnie sporządzać z nich odwar lub nalewkę. Lek ten ma zastosowanie zarówno profilaktycznie (np. podaje się go ludziom pracującym w oparach substancji chemicznych i napromieniowaniu), jak i lecznicze – przy marskości wątroby, stłuszczeniu wątroby, nieżytach dróg żółciowych, kamicy żółciowej, po żółtaczce, w trakcie leczenia nowotworów. Jest nieszkodliwy nawet dla kobiet ciężarnych i karmiących.
- Działanie : przeciwzapalne, stymulujące regenerację i wytwarzanie nowych komórek wątroby, a przede wszystkim odtruwające. Chroni wątrobę przed licznymi truciznami, m. in takimi, jak: alkohol, dwusiarczek węgla, pestycydy, a nawet truciznami muchomora sromotnikowego.
- Interakcje : Hamuje aktywność CYP i innych enzymów. Prowadzi to do osłabienia działania takich leków jaki metronidazol (o 50%) i indinowir (nieznacznie).
- Zbiór i suszenie : zrywa się owoce po przekwitnięciu i suszy.
- Sztuka kulinarna : z dolnych liści rośliny można przyrządzać zdrowe sałatki.
[edytuj] Ciekawostki
- Łacińską nazwę Silybum nadał tej roślinie grecki lekarz Dioscorides w 100 r p. n. e.
- Lecznicze działanie tej rośliny już w I wieku naszej ery znał Pliniusz Starszy.
[edytuj] Bibliografia
- Anna Mazerant-Leszkowska: Mała księga ziół. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. ISBN 83-202-0810-6.
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
Galeria zdjęć i grafik
