Rdza wejmutkowo-porzeczkowa
Z Wikipedii
Rdza wejmutkowo-porzeczkowa, obwar wejmutkowo-porzeczkowy, rdza pęcherzykowata sosny wejmutki, rdza kory wejmutki – dwudomowa choroba drzew iglastych, przede wszystkim sosen i porzeczek, głównie porzeczki czarnej. Choroba powoduje u sosen uszkodzenia pędów głównych i bocznych, jak również obumieranie całych drzewek, u porzeczek powoduje zamieranie i przedwczesne opadanie liści.
Sprawcą choroby jest grzyb Cronartium ribicola Fischer. Porażeniu ulegają sosny pięcioigielne, takie jak: sosna wejmutka, sosna zachodnia, sosna Lamberta, sosna giętka, sosna limba (P. cembra v. sibirica) oraz porzeczki. Podobieństwo zakażeń do grzyba Cronartium kamtschaticum (Peridermium kurilense), pozwala na przypuszczenia, że porzeczki mogą być zastąpione przez gnidosza. W Europie porażone wejmutki stwierdzono po raz pierwszy w 1854 r. w Finlandii. Do 1880 r. choroba rozszerzyła się na całą Europę, a w latach 1907 -1910 z niemieckimi i francuskimi sadzonkami wejmutki została zawleczona do Ameryki Północnej, gdzie w rozległych drzewostanach sosen pięcioigielnych wyrządziła i nadal wyrządza olbrzymie straty. Poraża pnie i gałęzie drzew wszystkich klas wieku. W Polsce, ze względu na nieliczne występowanie wejmutki, ma małe znaczenie gospodarcze dla leśnictwa, (poważniejsze w zachodniej Europie). Jest bardzo poważnym zagrożeniem dla upraw porzeczek.
Objawy choroby na wejmutce są bardzo zbliżone do powodowanych przez Endocronartium pini czy Cronartium flaccidum - grzybów wywołujących obwar sosny na sośnie zwyczajnej. Miejsca porażenia na pniach i gałęziach są mniej nabrzmiałe, gdyż przerostowi (hipertrofii) ulega tylko łyko, a nie drewno. Na górnej stronie liści porzeczek pojawiają się w lecie chlorotyczne plamy. Na dolnej stronie odpowiadają im skupienia małych plam barwy bursztynu (uredia), a następnie brunatne kłaczki (telia), długości do kilku mm. Często cała powierzchnia liści pokrywa się tymi utworami, liście zamierają i przedwcześnie opadają.
