Reakcja Jarischa-Herxheimera

Z Wikipedii

Reakcja Jarischa-Herxheimera, znana także jako reakcja Herxheimera lub reakcja Łukasiewicza-Jarischa-Herxheimera - zachodzi, kiedy z zabitych antybiotykiem bakterii (najczęściej z krętków) zostaje wydzielona toksyna.

Toksyna jest stopniowo wydalana przez wątrobę lub nerki, a objawy reakcji Herxheimera pojawiają się, gdy te narządy nie nadążają z wydalaniem toksyny. Objawami reakcji Herxheimera może być gorączka, bóle głowy, dreszcze, bóle mięśniowe i kostne, świąd, nudności i wymioty oraz wysypki skórne. W reakcji Herxheimera wykazano wzrost CRP, Tumor Necrosis Factor, Interleukiny-6 i Interleukiny-8.

Reakcja Jarischa-Herxheimera pojawia się w leczeniu kiły (następuje szybko w ciągu 60-90 minut po podaniu antybiotyku), duru powrotnego, leptospirozy, brucelozy, boreliozy (rozwija się zwykle po kilku dniach leczenia i jest bardzo rozciągnięta w czasie), tyfusu brzusznego, wąglika, choroby Whipple'a, gorączki Q, włośnicy, trądu i gruźlicy. Wydaje się, że może także występować w leczeniu chlamydii i lejszmaniozy, choć tu dowody na jej istnienie są słabsze.

Reakcja Jarischa-Herxheimera szczególnie szybko i dramatycznie przebiega u chorych na kiłę i charakteryzuje się najczęściej:

gorączką do 40° Celsjusza
dreszczami
przejściowym nasileniem się zmian kiłowych
obfitymi potami
spadkiem ciśnienia tętniczego krwi
sinicą

Reakcja ta w przypadku kiły nie trwa zazwyczaj dłużej niż 24 godziny i jest na ogół niegroźna. Do rzadkich powikłań należą:

drgawki i porażenia u chorych z kiłą układu nerwowego
skurcze a czasem przedwczesny poród u ciężarnych

Wystąpienie reakcji Jarischa-Herxheimera u pacjentów z nierozpoznaną kiłą lub inną chorobą powodującą reakcje Herxheimera, a leczonych antybiotykiem z innego powodu częstokroć prowadzi do błędnego rozpoznania objawów ubocznych antybiotyku lub uczulenia - tak więc wystąpienie wymienionych wyżej objawów jest wskazaniem do diagnostyki w kierunku wyżej wymienionych chorób.

[edytuj] Zobacz też

zespół Hoigné

[edytuj] Bibliografia

The Merck Manual. Podręcznik diagnostyki i terapii (Wrocław 2001) ISBN 83-87944-42-4
Interna Harrisona t.2 (Lublin 2001) ISBN 83-88063-41-3
Vademecum lekarza praktyka (Warszawa 2001) ISBN 83-200-2389-0
G. Virella Mikrobiologia i choroby zakaźne Urban & Partner, Wrocław 2000 ISBN 0-683-06235-2
Cutis. 1987 May;39(5):397-8. Jarisch-Herxheimer reaction in Lyme disease. Moore JA
J Infect. 1998 Jul;37(1):59-62. Paediatric neurobrucellosis: case report and literature review. Habeeb YK, Al-Najdi AK, Sadek SA, Al-Onaizi E.
J Infect. 1998 Jul;37(1):83-4. Jarisch-Herxheimer reaction complicating the treatment of chronic Q fever endocarditis: elevated TNFalpha and IL-6 serum levels. Kaplanski G, Granel B, Vaz T, Durand JM.
Presse Med. 2001 Oct 27;30(31 Pt 1):1549-51. [Whipple disease associated with pulmonary arterial hypertension. Jarisch-Herxheimer reaction after antibiotic therapy] [Article in French] Peschard S, Brinkane A, Bergheul S, Crickx L, Gaudin B, Morcelet M, Levy R.
Pediatr Infect Dis J. 2002 Jun;21(6):571-3. Jarisch-Herxheimer reaction associated with ciprofloxacin administration for tick-borne relapsing fever. Webster G, Schiffman JD, Dosanjh AS, Amieva MR, Gans HA, Sectish TC.
Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2003 Jul;22(7):449. Epub 2003 Jun 24. Meningitis as a possible feature of the Jarisch-Herxheimer reaction in leptospirosis. Tattevin P, Jauréguiberry S, Michelet C.
Kekkaku. 1991 Feb;66(2):101-7. Japanese.[Three cases of localized pleural tuberculosis which looked exacerbated during antituberculous chemotherapy] Rikimaru T, Kawahara M, Ichikawa Y, Oizumi K, Nakamura M.
Med Cutan Ibero Lat Am. 1975;3(3):199-208. Portuguese. Pound MW, May DB.[Reactional status of leprosy] Alonso AM.
Postgrad Med J. 1994 Feb;70(820):118-21. The Jarisch-Herxheimer reaction in leptospirosis. Vaughan C, Cronin CC, Walsh EK, Whelton M.
Am J Trop Med Hyg. 1983 Sep;32(5):980-3. Treatment of trichinosis with mebendazole.